In twee commentaren bij mijn post over de landbouwsubsidies (1) (die op hun beurt een commentaar waren bij een post op zijn eigen blog), merkt Ivan Janssens verschillende dingen op. Een eerste punt is dat het hem fout lijkt het Westen te verwijten door subsidies de landbouw in arme landen kapot te concurreren. Nu is het zo dat we het kennelijk wel eens zijn dat er meer dan genoeg punten zijn waarop we het Westen kunnen bekritizeren, en dat we bijgevolg dat ene punt eigenlijk niet eens nodig hebben.
Maar mijn vraag is (nog steeds) of het feit dat die armste landen niet de landen zijn die klagen over de goedkope import ook bewijst dat het Westen in die arme landen weinig tot niets te verwijten valt. Want op het eerste zicht is die afwezigheid van klachten een overtuigend punt. Maar dat eerste zicht impliceert wel dat “de landen” die wel of niet klagen, en “de landbouwers” van die landen één gesloten geheel vormen. Zodat regeringen klagen als de landbouwers klagen, terwijl regeringen die niet klagen suggereren dat de landbouwers goed af zijn.
Maar daarop geeft Ivans andere commentaar, waarin er genoeg verwijten die we het Westen kunnen maken overblijven, zelf het antwoord. De lokale regeringen hebben altijd de landbouw gezien als de melkkoe, waarop een stedelijke bevolking kon overleven. Immers, de verspreide, vaak arme en slecht georganizeerde landbouwers zijn veel minder vaak een bedreiging voor de potentaten, dan de geconcenteerde en vaak beter georganizeerde stedelingen. Daarom is het in het voordeel van de stedelijke elite om niet over één, maar twee agrarische melkkoeien te beschikken, namelijk, de eigen landbouwers, EN de Westerse belastingbetaler.
En dus klagen de armste landen niet over de landbouwsubsidies. Niet omdat die goed zijn voor hun lokale bevolking – en laat me raden: meer dan 50% van bevolking is daar een landbouwbevolking? – maar omdat de regeringen in kwestie niet erg representatief zijn voor hun landbouwbevolking, wel integendeel.
En daarmee bereiken we op verschillende punten overeenstemming. Ten eerste, het Westers landbouw”beleid” is op zuiver theoretische gronden een “beleid” dat hier echt niet toevallig tussen aanhalingstekens staat. Ten tweede, hoewel een hoop arme landen perfect in staat zou zijn om meer voor hun lokale boerenbevolking te doen, doen ze dat niet omdat ze (de facto) een complot hebben gesloten met Westerse landbouwproducenten, om op de kap van Westerse belastingbetalers hun eigen stedelijke hofhouding te subsidiëren.
Financiëel is het het Westen dat betaalt. Maar omdat wij zo rijk zijn dat we op individuele basis het effect nauwelijks kunnen waarnemen klaagt practisch niemand. In reële termen blijf ik denken dat het de boerenbevolkingen van de arme landen zijn die de echte slachtoffers zijn. Maar (ten derde) omdat zij toch al de melkkoe van de lokale regimes waren, en ze alleen maar een tweede keer langs de slachtbank passeren, klagen zij ook niet: ze hebben immers niet eens stem.
Dit verhaal verklaart ook waarom de grootste klagers de “middelontwikkelde landen” zijn, die hun landbouwproductie niet kwijt kunnen. Hier zit namelijk een derde groep slachtoffers, die echter verschilt van de twee andere groepen. De Westerse consument is een verspreide groep, individueel te rijk om er zich veel van aan te trekken. De lokale producent is een verspreide groep, zodanig arme boeren dat ze geen stem in het kapittel hebben. Maar de producent uit de rijkere tot middelontwikkelde landen is een kleine, geconcentreerde groep, vaak georganizeerd in grote bedrijven en belangenorganizaties, die kunnen lobbyen bij hun eigen relatief machtige regeringen. En dus zijn dat de stemmen die we luidkeels horen. Ik beweer niet dat dat de stemmen zijn waarnaar we het meest moeten luisteren, maar omdat liberale democratieën natuurlijk ook vaak genoeg sub-optimale evenwichten voortbrengen, zijn dat wel de stemmen die we het meeste horen.
-----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/10/over-landbouw-dumping-en-ontwikkeling.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten