Als goede liberaal, verder geïnteresseerde in de geschiedenis, en ook geïnteresseerde in de evolutietheorie, heb ik een heel specifieke filosofie over de problemen rond (onder-) ontwikkeling. Ik noem het een “filosofie”, omdat het niets anders is dan een benadering, binnen mijn beperkte kennis wat geïnformeerd door een wetenschap als de economie, maar toch nog altijd veel meer een manier om iets van kader te hebben, dan helemaal geen kader.
Die filosofie kan je omschrijven met de term “organische groei”. Net zoals je plotselinge sprongen en andere mutaties in de geschiedenis en de evolutie bijna altijd bij de mythes kan klasseren, zo bestaan er geen wondermiddelen die maken dat samenlevingen die vandaag arm zijn zomaar opeens de stap naar moderne, welvarende samenlevingen zetten. Europa heeft er destijds, in het beste geval, vier eeuwen over gedaan; hedendaagse Aziatische voorbeelden – zeg: Zuid-Korea – hadden er toch nog altijd 50 jaar, ofte een tweetal generaties voor nodig.
Daarom vind ik een aanpak van de armoede die zich voorstelt als kleinschalig, bedoeld om “op het terrein” iets voor te stellen, en gericht op concrete initiatieven en activiteiten voor lokale mensen veel meer belovend dan grote, dure projecten, al dan niet gefinancierd door experts die vaak niet eens in het land in kwestie zijn geweest. Een voorbeeld van dat soort kleinschalige projecten lijkt me “microkrediet”, wat onlangs nog de Nobelprijs voor de vrede heeft opgeleverd (1).
Bij de soort experts die nooit zelf in de betrokken landen komen kan ik me overigens heel wat voorstellen, want in zekere zin ben ik er zelf één: al wat je moet doen is het woord “expert” op sarcastische toon lezen. Maar louter als sympathisant ben ik ondertussen wel lid van een vriendenclubje waarin wel degelijk verschillende mensen zitten die wel vaak in Afrika komen. Van dat clubje heb ik al eens eerder verteld dat ze in Kameroen een project willen opzetten rond bijenteelt (2).
Je moet je een wereld voorstellen waarin de mensen zo arm zijn dat ze nog leven van de jacht: het probleem is vaak niet dat de landbouw er nog niet is uitgevonden, maar dat door omstandigheden (de aanslepende burgeroorlog in Kongo was een schoolvoorbeeld) die landbouw zo onpraktisch was, dat de mensen dan maar terugvielen op dat primitiever niveau. De gevolgen voor dieren die vaak ook zonder extra jachtdruk met uitsterven bedreigd waren laten zich raden.
Bijen echter laten een activiteit toe die zich met een minimum aan ingezet kapitaal, en iets meer kennis vertaalt in allerlei producten. Aan honing kan iedereen denken, maar van de verschillende voedingsproducten waarin honing een rol speelt zijn er teveel om hier op te noemen. Bovendien maken bijen ook was. Van was kan je onder andere kaarsen maken; een aanzienlijke verbetering, neem ik aan, wanneer je alternatieve lichtbron het verbranden van bomen uit het regenwoud is.
Maar wie zou er aan gedacht hebben dat je van de bijenproducten ook nog zeep kan maken? Drank? En tenslotte is honing een oogst die op zichzelf op de markt kan verkocht worden. En met dat laatste doet het denken aan de ontwikkelingen die zich tijdens de Europese geschiedenis hebben afgespeeld, en die zich op langere termijn hebben vertaald in het doorbreken van het armoede evenwicht. Van een gemeenschap van geïsoleerde, zelfbedruipende gemeenschappen in het jaar 1,000 evolueerde Europa naar een economie van steden, markten en handelaren tegen de Renaissance, en nog enkele eeuwen later was de Industriële Revolutie een feit.
Een kleinschalig project, dus, dat niet maakt dat de lokale bevolking leeft van een uitkering, maar van wat ze zelf met hun eigen werk en kennis maken. En dat maakt dat ze ook niet langer van de jacht hoeven te leven, maar wel van een vorm van landbouw.
Het goede nieuws is nu dat dit project is aanvaard door de Koning Boudewijn Stichting. Dat maakt niet alleen dat het project is nagekeken en goedgekeurd door mensen die ongetwijfeld al veel woeste ideeën hebben zien passeren, en die weten hoe ze de serieuze projecten moeten onderscheiden van de hersenspinsels. Het geeft ook als voordeel dat financiële steun aan het project vanaf 30 euro fiscaal aftrekbaar is.
En in de hoop dat dat laatste enkele mensen, die zich afvragen hoe “we” iets aan de toestanden in de wereld kunnen doen, over de schreef kan trekken geef ik maar even enkele details mee.
Alle stortingen op:
Koning Boudewijn Stichting
Brederodestraat 21
1000 Brussel
rekening nr. 000 -0000004 -04
met mededeling project nr. L82044 - apas vzw
-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/10/mohammad-yunus-wint-nobelprijs-voor-de.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/bij-de-barbecue.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten