De Globalizering en de Industrie

Vroeger, heel lang geleden (zo vertelt Aristoteles ons) had van een standaard bevolking 98% een job in de landbouw. De rest was (wat toen voor) dokter (doorging), of leraar, of politicus, of generaal. Het welvaartsniveau was niet zeer hoog. De levensverwachting bij geboorte kwam in pré-industriële samenlevingen maar heel zelden boven de 30 jaar uit. Vrij vaak heerste er honger. Aristoteles concludeerde dan ook dat er niets aan te doen was, en dat 98% van de bevolking voor eeuwig en drie dagen zou veroordeeld zijn om in de landbouw te leven.

Stel dat je naar een dergelijke samenleving stapt, en hen een spiegel van de toekomst voorhoudt. In 2,006 zullen in de landbouw nog 2% (ipv 98) van de mensen een job vinden. 96% van de jobs in de sector, de facto de enige sector van de economie, zullen verdwijnen! Denk je niet dat ze geschokt zullen zijn, en zich wanhopig zullen afvragen waar ze van zullen moeten leven?

En toch is de reden waarom al die jobs verdwijnen dat de landbouw zo ontzettend productief is geworden, dat het probleem vaak is dat die 2% teveel produceren, zodat de prijzen crashen.

Het gevolg is dat de prijzen van voedsel, door de simpele wet van vraag en aanbod, dalen. Het gevolg was ook dat de samenleving heel andere activiteiten kon dragen. De mensen uit de pré-industriële samenleving kunnen het zich onmogelijk voorstellen, maar al die jobs uit de landbouw zijn vervangen door jobs als (echte) dokters, en bankiers, en een uitgebreid lerarenkorps, en een uitgebreide amusementssctor, en informatica, en communicatie, en jobs in de energiesector, het staal, het glas, en massa’s diensten.

En in lijnrechte tegenstelling tot wat de ontzette bevolking van de landbouwgemeenschap zou denken, is de samenleving veel, en veel, en nog een keer veel rijker geworden, dan toen de werkgelegenheid in de landbouwsector nog zo goed als gegarandeerd was. Mensen in een samenleving waarin velen aan de slag kunnen als leraar of bediende (enzovoort) zijn veel beter af dan mensen van een samenleving die overwegend in de landbouwsector werkt. Tot vandaag kunnen we dat zien in samenlevingen die inderdaad nog steeds grotendeels landbouwsamenlevingen zijn in, zeg, Afrika.

Natuurlijk, de omzetting van de landbouwjobs in “andere” jobs is iets dat wel eerst nog moet gebeuren. En dat is de sleutel tot vragen naar de gevolgen van de globalizering op de industrie. Wij die leven in 2,006 kunnen ons praktisch niet voorstellen waar de welvaart van het jaar 2,100 of 2,200 zal vandaan komen. Zal er een energieproductie bestaan die maakt dat onze energie er even primitief uitziet als de landbouw van de Grieken voor ons lijkt? We weten het niet, en we kunnen het niet weten.

Maar we zouden wel kunnen de verkeerde maatregelen nemen. Er zijn massa’s manieren om de kans te verminderen dat die nieuwe ideeën en technieken inderdaad ontstaan. Als de pré-industriële overheid zijn uiterste best had gedaan om te verhinderen dat de wetenschappelijke, technologische en industriële revolutie zich konden doorzetten, dan zaten we nu wellicht nog in de middeleeuwen.

Niemand kan zeggen wat de nieuwe richting zal zijn. Maar we kunnen wel al een aantal technologieën aanwijzen waarin grote beloftes besloten liggen. Kernenergie. Biotechnologie. Allemaal dingen waarin België overigens ervaring in heeft. Maar ook allemaal dingen waarin overheden, om ideologische en “ethische” redenen probeert het leven zo moeilijk te maken.

Of ze het graag horen of niet; of ze het zelfs maar begrijpen of niet, doet er van geen kanten toe. Het feit blijft onveranderd dat overheden die zich verzetten tegen technologische ontwikkelingen de beste garantie zijn voor de verdere verarming van de samenleving, zoals dat zich zal uitdrukken in onder andere werkloosheid.

En dat verandert niet als ze dat begraven onder lagen rhetoriek over sociaal dit en sociaal dat en “solidariteit” enzovoort. En dat verandert ook niet als ze dat alleen maar luider gaan roepen, en zelfs niet als ze de mensen die daarop wijzen voor “oplichters” uitschelden.