Volgens een studie die vermeld stond in De Standaard voelt de Vlaamse jeugd zich goed, en is ze niet geïnteresseerd in politiek. Ik kan me voorstellen dat dat alweer aanleiding gaf tot gejammer – bij politiekers. Maatschappelijke betrokkenheid! Verder zien dan je neus lang is!
Het doet me terugdenken aan een scène uit een SF verhaal van Robert Heinlein, Tunnel in the Sky. Een groep jongeren raakt gestrand op een geïsoleerde planeet, en moet er een leven zien te leiden. En wat, zo betogen enkele geëngageerde visionairen, maakt nu het mooiste en edelste van de mens uit? Wat onderscheidt uiteindelijk het dier van de mens?
“Government!” is het antwoord. “Organization!” Wel, OK, ik haal het uit het blote hoofd aan, het is lang geleden. Maar volgens mij is het echt zo dat het er staat. Ik heb het heel graag gelezen, en er is maar één klein probleem mee. Het is driedubbel overgehaald fout. Het is zo fout, dat het niet verder van de waarheid kon zijn.
Natuurlijk, het klinkt goed. En de politiekers zelf zullen het graag horen, en dus maken dat het ook werkelijk gehoord wordt. En in dat wereldbeeld is die jeugd die er zich niet voor interesseert het probleem. Waarschijnlijk te verwend, te decadent, kortom: de jeugd van tegenwoordig.
Toch kan je ook vertrekken van het idee dat wat een representatieve groep mensen denkt en doet niet de afwijking, maar integendeel de norm; “norm”-aal zal zijn. In dat geval is niet die ongeïnteresseerde jeugd het probleem, maar wel het wereldbeeld. En dat het wereldbeeld, met de politiekers als pinnakel van menselijk vernuft en kunnen, een probleem heeft – dat is wat de lezers van dit blog al vaker hebben kunnen vernemen. Een voorbeeld waar ik nog met plezier aan terugdenk is dit (1).
Het feit is dat een sociale structuur met een hiërarchische organizatie, waarin vooral de mannetjes met de ellebogen werken om omhoog te klimmen helemaal niet het toppunt van menselijk vernuft is, maar integendeel een biologische erfenis die we delen met onze neven de chimpansees (2). Dus kon het wereldbeeld van Heinlein, ter verontschuldiging daterend uit de jaren vijftig van de twintigste eeuw, niet verder van de waarheid zijn. En van het ene moment op het andere verandert de verwende, ongeïnteresseerde jeugd van tegenwoordig in een bewuste en kritische deelnemer aan het maatschappelijk gebeuren, die zich niet door de brede armbewegingen van onze alfamannetjes in de luren laat leggen.
Aangezien ik van mening ben dat onze politiekers vooral last hebben van “apengedrag” (3) ben ik absoluut niet verbaasd te vernemen dat de jeugd daar los doorheen kijkt. Ze zien niet de wijze, dynamische en visionaire bestuurders die de politiekers zo graag in zichzelf zien, maar het vervelende pubertje in de klas, dat alleen maar aandacht wil. Dat is nu eenmaal hoe alfamannetjes in elkaar zitten. En ja, als het krijgen van aandacht, en de bijhorende sociale macht, impliceert dat je toch een beetje doet alsof je het allemaal doet uit maatschappelijke motivatie, dan doe je alsof je het allemaal doet uit maatschappelijke motivatie, natuurlijk. En nog een stap verder geloven ze het nog zelf ook.
En als de jeugd het nu niet gelooft, maar er integendeel met een zekere deernis los doorheen kijkt? Ah, dat is de jeugd van tegenwoordig! Laks, decadent en verwend. Want zeg nu zelf, wijzelf kunnen toch zeker nooit het probleem zijn?
---------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/en-nog-mr-alfamannetjes.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/10/chimpanzee-politics-en-evolutietheorie.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/chimpanzee-politics-een-nieuwe.html
6 opmerkingen:
De vraag is natuurlijk wat moeten we ermee? Hoezeer we het gedrag van alphamannetjes ook kunnen ontmaskeren, uiteindelijk zijn het wel die alphamannetjes die de besluiten nemen waaraan we ons allemaal aan zullen moeten houden. En zonder belangstelling voor politiek bestaat het gevaar dat er enkel nog in een reflex gereageerd wordt op wat op een of andere manier in de media verschijnt.
Om een voorbeeld te geven. Jongeren die in een jeugdinstelling zitten kunnen door goed gedrag daar beloond worden. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dat soort zaken belangrijk is om die jongeren een redelijk kans te geven ooit weer een normale plaats in de maatschappij te kunnen innemen. Dan kan één jongere, die betrokken was in een moord die breed in de media uitgesmeerd werd, daar gebruik van maken en komt ook dat in de media terecht en onder druk van de publieke opinie wordt die mogelijkheid op zijn minst stevig ingeperkt.
Dus ja het was een alpha-persoonlijkheid die wilde tonen dat ze iets kon doen. Maar er was ook het publiek dat van haar iets dergelijks verwachtte. En als de jeugd van vandaag weinig belangstelling heeft voor politiek, dan verwacht ik dat ze uiteindelijk morgen het zelfde publiek wordt als het publiek van vandaag met het zelfde soort politiekers waar de danmalige jeugd ook weer geen belangstelling voor zal hebben.
Sta mij toe om dat allemaal heel spijtig te vinden.
ik meen met te herinneren ooit gehoord te hebben (...) dat "Tunnel in the sky" (1955) geschreven was als een "antwoord" op "Lord of the Flies" (1954), hetgeen misschieen een aantal zaken verklaart.
@ Anoniem: Dat is heel interessant. Het zou inderdaad veel verklaren. Ik denk dat ik het maar bij Lord of the Flies zou houden, maar het zou dus veel verklaren. (Ik heb dat boek overigens niet gelezen, wel van het thema gehoord.)
@ Axxyanus: Het is een heel goed punt - ik zit er nog altijd over na te denken, misschien komt er nog wel eens een post van. Momenteel denk ik dat het een soort dilemma is. Je zou ze moeten oproepen er zich voor te interesseren, maar het punt is dat ze dan weer het spel moeten spelen volgens de regels van de alfamannetjes, en dat is juist waar ze (zo terecht) voor passen - met alle gevolgen vandien.
Hmm, ik heb de indruk dat je het verschil niet maakt tussen belangstellingen hebben in iets en er aan (willen) meedoen. Het is ook mogelijk dat in de de studie die vermeld werd, "geïnteresseerd in" eigenlijk bedoeld wordt "geïnteresseerd om er aan mee te doen" maar dat is niet hoe ik dat in eerste instantie begrijp.
Wat we IMO dus in eerste instantie nodig hebben zijn mensen met genoeg belangstelling om het toch een beetje te volgen. Dat is natuurlijk niet gemakkelijk want de media geeft ook meer het alpha-gedrag weer dan het saaie goed bestuur. Die mensen zouden ook wat kritische moeten kunnen denken vooral ook voor de partijen waar ze voorstander van zijn. Maar als we ooit genoeg volk zouden hebben met deze eigenschappen dan kunnen we misschien tot een maatschappij komen waar alpha-gedrag minder gemakkelijk beloond wordt.
Soms speel ik met het idee om een eigen partij op te richten. Niet met het idee om mee te gaan besturen, maar om vanuit de politiek het alpha-gedrag aan te kaarten. Maar ik vrees ook dat het daar nog te vroeg voor is en dat binnen de korste keren de alpha-mannetjes binnen die partij zich zouden beginnen roeren. Als ik het goed voorheb is dat een van de redenen dat de witte beweging ten onder is gegaan.
Axxyanus: Het is eigenlijk zelfs ongeveer wat ik bedoel, hoewel ik toegeef het te hebben geschreven in termen van "deelnemen". Het effct van het alleen maar opvolgen - wel, je zegt het toch ook zelf: het zal niet volstaan, omdat je genoeg volk nodig hebt, en voor je het weet worden die ook weer geleid door alfamannetjes.
Blogger is heel slecht met url's, en nog meer in de commentaren. Dus over het effect dat je beschrijft en de witte beweging verwijs ik naar mijn post met als titel "meloen", opzoekbaar aan de hand van de zoekfunctie.
Ja koen, de vraag is alleen, waar moet je best proberen de zaken aan te pakken? Stel, je krijgt geld om een programma in de scholen op te zetten om dit probleem aan te pakken. Waar zou je je dan in de eerste plaats op richten? Zou je in de eerste plaats proberen om er voor te zorgen dat mensen in de toekomst minder alpha-gedrag tentoonspreiden of zou je eerder proberen er voor te zorgen dat mensen in de toekomst minder de alpha-personen nalopen.
Persoonlijk zou ik meer de nadruk op het tweede aspekt leggen. Ik zou daarbij willen verwijzen naar het commentaarstuk van de standaard van vandaag 2 april 2007. Waarin aangekaard wordt dat mensen die nuttig zijn voor het parlement de plaats moeten ruimen voor mensen die naam hebben, voor mensen die bekend zijn en de kwalijke gevolgen die dat heeft.
Maar als je je afvraagt waarom dat gebeurt dan kan je toch enkel maar vaststellen dat dat blijkbaar loont. Dat een groot deel van de kiezers ook stemt op die bekende mensen, zelfs als ze geen enkele ervaring hebben in de politiek.
Een reactie posten