De neergang van het Westen

Newsweek heeft een artikel over de veelbesproken "Neergang van het Westen". Hier is de url:

http://www.newsweek.com/id/124417

Zoals altijd zit ik me te verbazen over het bijna hypnotizerende heen en weer slingeren tussen het triviale en het melodramatische. Ach, ik had het er nog maar pas over (1), zij het in een heel andere context: het is op deze manier dat het publiek het wil horen, dus het is op deze manier dat het publiek het krijgt. En dus krijgen we het geruststellend bedoelde "we horen al van de neergang van het Westen sinds het Westen begon", maar tegelijk vernemen we dat "de signalen niet te negeren zijn".

Tja. Over hoe triviaal veel daarvan is hebben we het hier eerder gehad (2). De geopolitieke invloed van een beschaving is een functie van (a) aantallen inwoners, en (b) hun productiviteit per hoofd. Dus als 600 mio Westerlingen dubbel zoveel produceren als 1,200 Chinezen, dan halen beide beschavingen precies evenveel productiviteit. Verder weten we dat beschavingen over de lange duur qua productiviteit periodes van "divergentie" kennen - de verschillen lopen op - en dan weer van "convergentie": de verschillen nemen af omdat de volgers de kunstjes van de leiders overnemen (3).

En dus kunnen we de nabije toekomst praktisch op onze vingers aflezen - behoudens gebeurtenissen die zo onwaarschijnlijk zijn, dat je hoogstens in het achterhoofd moet houden dat onze vermoedens nooit zekerheden kunnen zijn.

We weten dat we in een periode van convergentie leven: op de Islam na (4) zijn praktisch alle beschavingen en significante satellietbeschavingen ter wereld bezig de kunstjes van de leider over te nemen. We weten dat dergelijke inhaalbewegingen periodes van veel grotere groei dan de leiders impliceren, af en toe onderbroken door crisissen die evenwel het plaatje niet veranderen. De Aziëcrisis van 1,997 - 1,998 was in dat opzicht niet zo verschillend van de crisissen van de VS in de late negentiende eeuw. We kunnen dan ook zeer redelijke extrapolaties maken over wanneer de productiviteit per hoofd van de groeilanden welbepaalde percentages van de productiviteit van de leiders evenaart. En tenslotte kunnen we voor enkele decennia voorzien hoe de demogafische evolutie van de verschillende spelers er zal uitzien.

Men heeft me er al voor "defaitist" om uitgescholden, maar in veruit de meest waarschijnlijke scenario's spelen beschavingen als Indië en China nog (ruim) binnen deze eeuw de hoofdrol in de internationale politiek. En dat is ongeveer even defaitistisch als verklaren dat het vanavond zal donker worden, of dat in september een nieuwe herfst begint: het tegendeel zou eerder een geval van onwetendheid en "denial" zijn om de Byzantijnen met de Turken voor de poort te doen verbleken.

Dat maakt al die artikelen over Amerikanen en Europeanen die wegzinken in wederzijdse beschuldigingen, of de verkeerde prioriteiten hebben, of de symptomen negeren ongeveer even relevant als dezelfde opmerkingen zouden zijn in een discussie over het feit dat in september een nieuwe herfst begint.

Dat maakt ook dat we een idee kunnen vormen van wat politieke leiders omstreeks het jaar 2,000 AD zoals op het lijstje van de prioriteiten (zouden) moeten zetten. Sommige dingen op dat lijstje hebben met het bovenstaande niets te maken: zeg de klimaatpolitiek, misschien. Maar sommige prioriteiten zouden in het verlengde hiervan moeten liggen. Binnen de beschreven en verwachte ontwikkelingen denk ik dat we ons moeten afvragen waar tussen twee extremen we zullen terechtkomen - en hoe we dat kunnen beïnvloeden, en in welke mate we ons daarop moeten voorbereiden, enzovoort.

Het zeer optimistische scenario is "mijn" scenario dat ik eerder heb beschreven. De geschiedenis van de toekomst wordt beschreven door de geschiedenis van Engeland de laatste twee eeuwen. Van de dominante wereldmacht naar een derderangsmogelijkheid in geopolitieke termen - maar met zijn allen wel enorm veel welvarender geworden. En voor de rest zie je dan een wereld van rationalisme, vooruitgang... Je voelt het komen, het kan zijn dat daar ook nog wat speling op zit...
In het pessimistische scenario is (minstens) één van de toekomstige wereldmachten (die zich dus zal verhouden tot ons zoals de laat twintigste eeuwse VS zich verhouden tot het laat twintigste eeuwse VK) een kwaadaardige moloch (anders dan de verhouding VS - VK, dus), van mening dat hun successen bewijzen dat ze deel uitmaken van het superieure ras en dat de anderen te lui en te dom zijn om rijk te worden, en bijgevolg niet meer dan hun slaven - kortom, zonder dat je er veel aan moet veranderen gedomineerd door hun versie van dom links of dom rechts.

In mijn opinie - en het is absoluut de opinie van iemand waar niemand ooit enig politiek talent in heeft gezien; ik geef het dadelijk toe - kan je het falen van onze politieke leiders aflezen aan de mate waarin ze daar helemaal niets over te vertellen hebben. Bijvoorbeeld omdat ze zoveel tijd in de verdeling van de postjes moeten steken.

------------------------------------
Een bedenking de volgende dag. Binnen dit kader zijn de discussies tussen Amerikanen en Europeanen over prioriteiten natuurlijk niet "irrelevant". Gegeven de "geschiedenis van de toekomst" die we "praktisch op onze vingers kunnen aflezen" (en nogmaals, enkel voor hoogstens enkele decennia) moeten we ons natuurlijk afvragen wat onze prioriteiten zijn. Dat is precies mijn punt hier: we moeten deze discussie voeren, maar dan wel binnen dit kader. En niet binnen, bijvoorbeeld, een kader dat zichzelf wijsmaakt dat het Westen op één of andere manier, en om één of andere reden, toch de leidinggevende rol op de planeet zal, en moet, spelen.

------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/03/de-dingen-die-men-niet-wil-weten.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/07/europa-tussen-britannia-en-bokrijk.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/06/het-einde-van-het-europesche.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/convergentie-en-divergentie.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/de-volgende-schok-voor-de-islam.html