De volgende ideeën vertrekken van een eenvoudige assumptie. De "invloed" van een beschaving is het resultaat van twee factoren: bevolking en productiviteit. Dat is een simplificatie, maar voor wat we willen bereiken goed genoeg. Neem nu vandaag, AD 2,007. De heel productieve bevolking van een klein land als Luxemburg legt geopolitiek gesproken weinig gewicht in de schaal. De 100 miljoen plus, maar doodarme inwoners van Nigeria leggen ook heel weinig gewicht in de schaal. Maar de talrijke inwoners van de VS die ook de meest produktieve mensen van de planeet zijn, vormen de meest geavanceerde samenleving van onze tijd.
Hoe ziet de wereld er uit wanneer onze kinderen en kleinkinderen volwassen mensen zullen zijn? Er zijn een aantal dingen die we kunnen extrapoleren. Het patroon van bevolkingsaangroei is (behoudens kometen die neervallen en andere Derde Wereldoorlogen) voor een aanzienlijke periode zo goed als bekend, en voor een langere periode vrij voorspelbaar. Economische groei ligt moeilijker, maar onder bepaalde andere assumpties kan je ook één en ander proberen. Bijvoorbeeld: over langere periodes convergeren de economieën van verschillende beschavingen (die met elkaar in contact staan) naar eenzelfde niveau (1). En bijvoorbeeld: de economieën die sinds enkele jaren aan het overschakelen zijn op liberale, kapitalistische economieën, lopen op enkele generaties tijd hun achterstand op het Westen in.
Tenslotte een stuk uitstekend nieuws. De cijfers van Angus Maddison staan op het internet! Om te zien waarom dat goed nieuws is moet je er naar kijken, dus hier is de url:
http://www.ggdc.net/maddison/
Klik op de link onder "historical statistics", en je krijgt het resultaat van Maddisons historisch onderzoek, in enkele gevallen tot eeuwen terug.
Daarmee hebben we een gecijferd vertrekpunt, en enkele specifieke assumpties. Iedereen die de assumpties denkt te kunnen verbeteren mag dat vrij doen, en onder zijn eigen ideeën aan modelbouw doen. Zelf haal ik om te beginnen enkele cijfers uit 2,003 voor bevolking en BNP per hoofd (1,990 PPP dollars) tevoorschijn:
VSA: 290 mio / 29,000
Europa: 320 mio / 20,600
China: 1,300 mio / 4,800
Indië: 1,000 mio / 2,160
(UK: 60 mio/ 21,000)
Je ziet onmiddellijk dat, simplificatie of niet, het vermenigvuldigen van de bevolking met hun economische productie een indicator geeft van het relatief geopolitiek belang van een gegeven groep op een gegeven moment.
Maar we kunnen bovendien enkele extrapolaties uitvoeren. Laat me om te beginnen aannemen dat de bevolking overal stabiel zou blijven. Ik durf: omdat een meer realistische benadering het effect dat ik wil tonen alleen maar zou versterken. Bovendien convergeren de economieën, steeds per assumptie, naar elkaar. Ik neem aan dat Indië en China gemiddeld met 6% per jaar en per hoofd zullen groeien, en het Westen met 3%. Nogmaals, iedereen kan cijfers gebruiken zoals die hem of haar beter uitkomen, en zien wat het geeft.
Voor mijn oefening zien de BNP cijfers per hoofd er voor 25, 50 en 75 jaar als volgt uit:
VS: 61,000 - 127,000 - 267,000
EU: 43,000 - 90,000 - 190,000
CH: 21,000 - 88,000 - 379,000
IN: 9,000 - 40,000 - 170,000
Vergeet niet: dat zijn de cijfers per hoofd. Om de werkelijke geopolitieke invloed binnen die tijd te berekenen moet je de cijfers van China en Indië nog met een factor drie à vier vermenigvuldigen. Of ook: onder een welbepaalde set assumpties komen de Aziatische economieën op enkele generaties tijd in dezelfde ordes van grootte terecht als "het Westen". Rekening houdend met de grotere bevolking steken ze ons compleet voorbij. Je mag gerust spelen met de assumpties zoveel je wil, zonder sterke afwijkingen van zeer aanvaardbare extrapolaties zal je daar nooit onderuit kunnen.
Het is dat soort dingen die maken dat wij de paniekverhalen horen over hoe we “het Bokrijk van de wereld” zullen worden. Zo ver zou ik evenwel niet gaan. Ik ben het er zeker mee eens dat we niet noodzakelijk naar een zeer verheugende ontwikkeling zitten te kijken (hoewel het natuurlijk wel positief zou kunnen zijn), toch niet in termen van politieke macht. Maar de vraag is waarom we zo diep in het andere uiterste terugvallen. De symptomen die we vandaag zien in Indië en China, en die suggereren dat ze daar zo hard werken dat ze ons zullen opslokken, zijn alleen maar de symptomen die je in een bepaald stadium van die evolutie krijgt. Nog maar een dikke generatie geleden kregen we ze ook in Japan te zien, met dezelfde paniekverhalen erbij. En toch praat iedereen over hoe Japan vandaag een welvarende en gezapige economie is, die met de grootste moeite uit een recessie klimt.
Ik denk dat ik een beter beeld heb dan "Bokrijk". Halfweg de negentiende eeuw stond het UK aan de top van de wereld. Hier zijn dezelfde cijfers als daarnet voor het UK en de VS in 1,850:
UK: 27 mio / 2,330
VS: 23 mio / 1,806
Eens te meer geeft aantal mensen, maal wat die mensen uitvoeren, een indicatie van de relatieve geopolitieke macht van de spelers. En mijn vraag is, als je de Britten van 1,850 had verteld over welk een pathetisch derderangs mogendheidje ze zouden zijn in 2,003... Ik kan me voorstellen dat de toenmalige patriotten hun "Britannia rules the waves" een beetje meer bibberend en bevend zouden gezongen hebben. Maar ze zijn intussen ook tien keer rijker geworden - en de realiteit is dat bij dit soort vergelijking van onvergelijkbare dingen de cijfers de evolutie eerder onderschatten. Denkt iemand werkelijk dat een hedendaagse inwoner van het UK zou aanvaarden even arm te zijn als 150 jaar geleden, als dat de prijs was om terug de nummer één natie van de wereld te zijn?
Ik denk dat Europa niet het Bokrijk, maar wel het Britannia van de wereld zal worden. Wij zullen een reële, zelfs gerespecteerde speler op het wereldtoneel zijn, maar we zullen niet de nummer één of twee zijn, en mogelijk zelfs niet meer dan een echte middenmoter. Maar geen haar op het hoofd van onze nakomelingen zal terug willen naar de dagen dat we met grote ogen op een computer stonden te kijken, en we voor de energievoorziening petroleum moesten opstoken.
Altijd verondersteld dat de boel intussen niet op een veel grotere schaal in de soep is gedraaid, natuurlijk.
-----------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/convergentie-en-divergentie.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten