Het programma Celesta (1) waarmee je fictief diverse punten in de ruimte kan innemen om te "zien" hoe de sterrenhemel er daar uitziet heeft iets van een Tantaluskwelling voor me. Het kan aan mijn computer liggen, of aan mijn instellingen, of aan de download, of aan mezelf - maar in elk geval, ik krijg niet de soort dingen te zien waarover je leest als je de forums over het onderwerp bekijkt.
Dichtbij een ster of een planeet krijg ik alleen een groot, roodgekleurd silhouet, en als ik een beetje met de pijltjes speel verschijnen er zeer vage puntjes op het scherm waar ik nooit zelfs maar de meest bekende sterrenbeelden kan uithalen. Het menu bovenaan combineert met mijn bescheiden inzicht in dit soort dingen en produceert een uiterst magere waaier aan mogelijkheden, die dan vaak "nog niet werken" ook. Aanhalingstekens omdat ik bedoel: ik zal wel iets over het hoofd zien , en dus doe ik niet wat ik denk te doen, en als het een echt ruimteschip was geweest, dan was ik al honderd keer verloren in de interestellaire ruimte.
En dan te bedenken dat ik al posts gelezen heb van mensen die er planeetoppervlaktes mee bestuderen, of de Aarde in de tijd van de dinosaurussen, of die er fictieve zonnestelsels rond, pakweg, Sirius mee bouwen.
Dat geeft een onderwerp dat op zich waard is om over na te denken. Ik vond het al erg gesofisticeerd om te vragen hoe Betelgeuze er zou uitzien op vier lichtjaar afstand; kortom, hoe de sterrenhemel er zou uitzien als er tussen de naburige sterren één van die rode reuzen stond die in werkelijkheid op honderden lichtjaren staan. En met de hulp van een beetje Wikipedia denk ik een antwoord te hebben gevonden: het zou er even groot uitzien als een andere ster, maar veel helderder, ongeveer even helder als tien percent van de volle maan.
Dat wil zeggen, het programma bezorgt me een gigantische sprong voorwaarts in mijn inzicht in het aanzien van de Melkweg. Plus nog een hoop dingen over "magnitude" en "lichtjaar" en zo nog een paar. Maar met dat vergrotend inzicht komt een heel ander besef: Wat voor mij een grote sprong is ziet er in de ogen van een beetje liefhebber als het tasten van een blinde mol in het donkerste hol uit.
Socratische wijsheid, zeg maar. Hoe meer ik weet, hoe meer ik besef dat ik praktisch niets weet.
Wat niet wegneemt dat ik er mijn andere vraag intussen ook mee kon beantwoorden. Hoe ver kan je je verwijderen van de zon en die toch nog met het blote oog aan de hemel zien staan?
Raad eens? Vier lichtjaar? Als je op een planeet bij één van onze naaste buren stond - kan je dan nog de zon aan de nachthemel zien?
Of 500 lichtjaar? Als je in de buurt van Betelgeuze naar de zon kijkt: zie je dan nog iets?
Wikipedia had me verteld dat een ster met een "schijnbare helderheid" van zes (en hoe hoger dat getal, hoe minder helder die ster is) nog net met het blote oog aan de hemel te zien is. Dus je combineert dat alweer met "Celesta", en je richt jezelf op de zon, en met de muis ga je achteruit. Je begint met een zon met een score van tientallen in de min, maar dat gaat snel achteruit naarmate je je verwijdert. Enkele tientallen lichtjaren (enorme afstanden, daar niet van: vier volstonden om een laaiende rode reus als Betelgeuze te reduceren tot niet meer dan een zeer heldere punt aan de hemel) volstaan en je zit naar één van de vagere puntjes aan de hemel te kijken. En ergens bij 40 of 50 lichtjaar is de koek op. De "schijnbare magnitude van de zon" zakt er onder de zes, en je moet je verrekijker tevoorschijn halen om je eigen ster nog te zien.
De doorsnede van de melkweg is pakweg 100,000 lichtjaar. En zet jezelf op een afstand van 50 lichtjaar (dat is 0.05% van het totaal) van onze eigen ster, en je zit zo ver dat je er met het blote oog niets meer van terugziet aan de nachthemel. Dat doet dromen, nietwaar?
--------------------------------
(1) http://celestia.sourceforge.net/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten