http://blogs.reuters.com/great-debate/2009/04/01/one-rule-for-banks-another-for-autos/
Het artikel betreurt dat blijkbaar niet iedereen gelijk is voor de wet. En kan je je inbeelden dat dezelfde vraag hier ook al eens is verschenen, ook alweer vijf maand geleden?
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/daar-heb-je-het-al.html
En ik vind het nog steeds: voor de werknemers, maar ook de leveranciers enzovoort is dat allemaal nagel op de kop. En dus moet je, wanneer je die toestand wil verdedigen, heel erg oppassen dat je niet terechtkomt in (zoals het artikel het noemt) "special pleading". Dat laatste heeft de vorm van "Koen pleit voor de redding van de banken maar past op de rest zijn klassieke kapitalistische moraal toe, Koen is zelf een bankbediende, ergo, niet te serieus nemen".
En juist daarom heb ik dan ook al geprobeerd om daar inderdaad redenen voor te geven, die niet afhangen van het feit dat ik inderdaad een bankbediende ben (1). Het komt er op neer dat banken (inderdaad) niet zoals de rest van de economie een sector zijn waar je wel of geen geld kan instoppen, omdat de banken als sector het geld zijn. Ik hoor vaak mensen zeggen dat "het geld toch niet in rook kan opgegaan zijn", en dat "het toch ergens moet zitten", maar dat is niet zo. Het is niet zo gemakkelijk kort uit te leggen, maar het overkop gaan van de banken komt zeer dicht in de buurt van een wereld waarin een tovenaar met zijn staf zwaait, en van het ene moment op het andere is er geen geld meer, geen rekeningen, geen kredietkaarten, geen bankautomaten, geen briefjes, geen muntjes: het - is - weg.
En good luck to us all.
Hoe dan ook, in die url's - en andere uit het groepje "financiële markten" - heb ik geprobeerd dat toch een beetje te laten zien. En eenmaal je het ook werkelijk ziet, zie je ook wat de overheden aan het doen zijn. Het is niet zo dat ze nogal willekeurig proberen één sector te redden, en de rest te laten stikken. Het is wel zo dat ze proberen te vermijden dat zomaar opeens "al het geld van de wereld" in rook opgaat. En inderdaad, naar strikt neo-liberale maatstaven moeten bedrijven die zich verbranden op blaren zitten. Dat werd in orthodoxe kringen dan ook vurig bepleit, tot het in september 2,008 met Lehman Brothers ook echt gebeurde... En bij wat er toen losbrak veranderde alles wat wij tot dat moment al een jaar als "zware crisis" beschouwden in iets dat er als een vriendelijke herfstwandeling in een verfrissende regenbui uitzag.
En dus denk ik dat de hedendaagse overheden, die in de ontwikkelde economieën natuurlijk allemaal zwaar neo-liberaal gekleurd zijn, inderdaad proberen de banken te redden, zij het met dichtgeknepen neus.
Op dat punt wil ook even verwijzen naar Paul Krugman, die zijn kritiek op de regering Obama bepaald niet gespaard heeft, en wel precies om de stank die uit de beerput opstijgt:
http://krugman.blogs.nytimes.com/2009/04/02/the-banks-versus-some-banks/
Je ziet dat ondanks alles ook Krugman niet beweert dat "de" banken failliet zijn, en dat de meesten dat zeer waarschijnlijk niet zijn. Op dat moment wordt het ontzettend belangrijk (het op zich bescheiden inzicht in) het verschil tussen "liquiditeit" en "solvabiliteit" te kennen. In combinatie met het domino-effect van (1) zie je dan dat heel de stapel solvabele banken via het liquiditeitsmechanisme door de paar insolvabele banken de put kan ingezogen worden, en we zijn weer op het punt waar "al het geld van de wereld zomaar in rook opgaat".
Maar als dat niet de schuld is van alle banken, maar wel van enkele banken, terwijl het verder afhankelijk is van de architectuur waarmee die allemaal met elkaar verweven zijn, dan zijn er (zoals vanzelf had moeten spreken) geen redenen om met dichtgeknepen neus te kijken naar de bankiers (en ik heb het nu echt niet over onschadelijke bankbedienden, maar wel over de echte bankiers) wiens instellingen niet insolvabel zijn. Dan zit je integendeel te kijken naar mensen die hun instelling ook in deze crisis op de been wisten te houden en dus, misschien, wie weet, uimmm... misschien iets goed hebben gedaan?
En als een overheid belastinggeld investeert om te maken dat die gezonde instellingen niet door het zogenaamde "systeemrisico" (wéér die architectuur die de hele groep naar de kelder kan dominoën) overkop gaan, omdat ze vrezen - best mogelijk terecht (3) - dat de problemen dan voor de economie véél zwaarder worden dan de nadelen van vergroot overheidsoptreden: dan is dat toch nog lang niet het Groot Socialistisch Complot waar ik dom rechts af en toe zie mee zwaaien? Laat staan het belonen van de "mensen die de crisis zelf veroorzaakt hebben"?
--------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/de-financile-tsunami-en-de.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/vragen-van-de-financile-filosofie-geld.html
EN: http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/09/domino-effect-zie-ik-nu-iets-over-het.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/liquiditeit-solvabiliteit-rendabiliteit.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/en-dan-nu-een-inktzwart-scenario.html
5 opmerkingen:
Zoals algemeen geweten werd de bankencisis veroorzaakt door witte mensen met blauwe ogen. De satan is natuurlijk diegene die de geldcreatie stoemelings heeft laten privatiseren met privé ratingsclubs.
Eyskens jr. wees al héél lang geleden op de gevaren van het "giraal geld" als oneigenlijke drukpers. "I told you so" moet één van de vele binnenpretjes van deze olijke nestor zijn.
Er is in veel opzichten, met die "oneigenlijke drukpers", ook "niets nieuws onder de zon".
Voorafgaand aan de discussies over giraal geld was er de discussie of geld niet altijd moest bestaan uit edelmetaal. En natuurlijk waren er precies dezelfde "grote gevaren" als je van dat principe afstapte.
En dan waren er nog de varianten die neerkwamen op de vraag of dat papiergeld dan niet op allerlei manieren moest "gedekt" zijn (ze geloven altijd dat goud of land om één of andere manier altijd gedekt is door "intrinsieke waarde": ze houden van metafysica, die monetaire denkers...)
En voorafgaand daaraan was er de vraag of het wel kon dat een gegeven hoeveelheid metaal, door het enkele feit dat het in schijfjes was gegoten en er een stempel op was gedrukt, méér waard was dan een identiek gelijke hoeveelheid metaal in blokken. Sommigen vonden dat het niet kon, maar het was wel zo, en precies dezelfde "grote gevaren" dreigden toen deze mirakuleuze waardevermeerdering op grote schaal werd toegepast: het was het geheim van Koning Croesus (en velen na hem) zoals de uitvinding van waardepapier het geheim van de rijkdom van de Tempeliers was.
Enzvoort. Ik zei het al, niets nieuws onder de zon. Ik heb posts, daarover, hier op dit blog, hoe "liquiditeit" wel degelijk werkelijke (en vaak enorme) meerwaarden kan opleveren, terwijl diezelfde liquiditeit om de zoveel decennia of eeuwen leidt tot totale verblinding, gevolgd door chaos.
Om maar te zeggen, de manier voor Eyskens om diepzinnig over te komen is een stel trivialiteiten uit een gespecializeerd vakgebied te debiteren voor het grote publiek, wanneer de omstandigheden dat vakgebied actueel maken. Ach, de dingen die *hij* zegt zijn tenminste waar - dat is alvast een groot verschil met de meeste uitspraken die je tegenwoordig te horen krijgt...
Het is natuurlijk zo dat geld, gedekt door "echte" waarden zoals edelmetalen even fiktief is als papier. Het gaat om de perceptie tengvolge van beloften. Goud is in se een gewone grondstof als een andere, bvb. bij de Azteken, maar er zit iets in de archetypische ziel van HSS die glitterende kraaltjes en spiegels aantrekkelijk en waardevol maken.
Waarom is goud dan meer in trek dan ijzer? Gewoon omdat het schaarser is, of omdat veel mensen _denken_ dat dat zo is. Als de industrie ineens geen goud meer zou nodig hebben is het niet echt schaars meer, maar zou het toch nog waarde hebben als collector's item.
Vergelijk het met de zonnebloemen van Van Gogh, een geschifte kladschilder. Het canvas en de goedkope verf is misschien 1$ waard, als tijdelijke reparatie voor een lekkend dak.
Toch is er ooit veel geld voor geboden door een bank, omdat er nu eenmaal veel mensen zijn die dit "kunst" vinden.
Een token van waarde, zoals geld is perceptie, maar het geloof kan alleen rechtblijven als de emittent, de "drukker", genoeg vertrouwen en genoeg diepe zakken heeft.
De negentiende eeuwse staat heeft terecht ingezien dat een privé banken hiervoor geen echte garantie kunnen geven, en dat zij het zelf moest doen. Er kwam dus een Nationale Bank die het alleenrecht op "geld drukken" gaf.
De onderliggende redenering die dit geloof moest blijven schragen was dat de staat niet failliet kan gaan, omdat zij een ongebreidelde macht heeft om te taxeren.
Als die macht ook ineenstuikt, tja dan krijg je IJsland en Zimbabwe.
Het minste wat je kan zeggen is dat een staat als emittent betrouwbaarder/geloofwaardiger is dan een consortium van privé banken/verzekeraars, en dat het loslaten van de feitelijke geldcreatie door de staten ons teruggeworpen heeft in een vroegnegentiende eeuwse toestand.
Dat de Nationale Banken nog altijd het monopolie hebben op het drukken van papiergeld doet niks af van het feit dat dit papiergeld maar verantwoordelijk is voor een kleine fractie van al het geld.
D'er zitten overigens nogal wat grappige kantjes aan de geldcrunch. Wie "waarde" liefst wil laten afhangen van een "reële" garant valt uiteindelijk terug op grond, want kapitaal en arbeid zijn op zich ook volatiel. Je zou papiergeld dus een alias van "grondcertifikaten" kunnen noemen, want grond is schaars, het kan niet bijgedolven worden en niet bijgedrukt. Is het nu net de abrupte waardedaling van grond (of wat er op staat) die de crunch in gang gezet heeft.
Veel van wat je zegt over de relatie van geld en de realiteit zijn ongeveer wat ik er zelf ook van denk. Mij lijkt het wel dat de waarde van geld uiteindelijk neerkomt op de waarde van wat je er in het land dat het uitgeeft mee kan kopen. De specifieke mechanismen heb ik beschreven in mijn vroegere post over de IJslandse kroon:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/ijslandse-kroon-waar-is-het-geld.html
Ik heb aan de scores die de post gekregen gemerkt dat die niet in zeer goede aarde is gevallen - maar ik denk toch dat het niet zo'n slechte post was.
"Veel van wat je zegt over de relatie van geld en de realiteit zijn ongeveer wat ik er zelf ook van denk."
Ach, ergens is het omgekeerde waar. Dat banken het geld _waren_ heb ik verleden jaar van ene KR geleerd ;-)
Ondertussen heb ik toch wat bijgelezen, ondanks of dank zij mijn economische ignorantie die zich beperkt tot één jaartje Eyskens die gniffelend fulmineerde over "giraal geld" en dan Poupehan regisseerde.
Als al het geld, fiat-money of goud geen product kan kopen dat er niet is, dan dacht ik zo dat stabilisatie van het geldvolume, dus het stoppen van de staats- én de privépersen door hun fractional reserve lending van 10% tot 100% op te trekken wel een oplossing is. Goud kan dat ook, maar in principe kunnen er altijd nieuwe Azteken worden gevonden die het goud deflateren.
Met banken gehouden aan een fractional reserve lending van 100% zijn we natuurlijk terug bij de coöperaties, de clearing houses en de arbitragekamers tussen kapitaalaanbieders en ontleners. De rente wordt terug marktrente. Terug naar de goeie ouwe BACOB met de sigarenkistjes in de parochiehuizen. Geen graaipremies voor winsten op interesten op gebakken lucht waarvan de 10% ook gebakken lucht is.
(quote)
The best part is that money creation will be taken out of the hands of the bankers, and put into the hands of those who are creating value in the economy. When much value is created, much money exists. If everybody sits on their behinds, no money is created. The value of the currency would reflect the value of the productive workforce. Money would not be subject to fluctuation due to speculation, derivatives, currency exchange, debt, interest, or inflation/deflation.
If a crate full of apples is worth a lot (because you will be able to buy a lot with it when food is scarce) then people will come to understand that quickly, and begin to try and plant & harvest food. Once the supply of food is plentiful, its value goes down in the store. It would be a natural balancing act between value, supply, and demand.
And the best part?
NO ONE NEEDS ANY STINKING MONEY.
(endquote)
http://www.abovetopsecret.com/forum/thread350368/pg&colorshift=yes
Oei, ben ik nu terug marxist geworden?
Een reactie posten