http://content.answcdn.com/main/content/img/oxford/Oxford_Military/0198662092.stalingrad-battle-of.1.jpg
Merk op dat je kan vergroten door te klikken. Ik vind het behoorlijk goed gemaakt: dus als het (toegegeven) misschien wat inspanning kost om er aan gewoon te raken lijkt het me toch de moeite waard. Vind dus eerst helemaal rechts een brede grijze streep: en dat is de Volga. Jaja, dit is een Stalingrad post - vind de stad op de kaart (makkie: de onregelmatige zwarte vlek die midden rechts op de kaart aan de Volga ligt geplakt). Zoek nu ook de grijze streep die iets onder de linkerbovenhoek van de kaart begint, en vandaar quasi diagonaal naar beneden begint te lopen. Dat is de Don. Volg met je vinger hoe de Don naar ruwweg het midden van de kaart loopt, en daar een enorme bocht maakt, zodat hij in feite bijna weer naar de linkerbenedenhoek van de kaart wegloopt.
Misschien is je opgevallen dat er bijna precies in het centrum van de kaart, gelegen aan de Don, een punt staat met de tekst "Kalach aan de Don"? Vermoedelijk zag je dan ook dat er vanuit twee totaal verschillende richtingen zwarte pijlen naar dat punt convergeren? En als je even bedenkt dat Stalingrad ongeveer pal ten oosten van dat punt ligt; dat dat plaatsje wel niet toevallig precies in het midden van de kaart is getekend, en dat die zwarte pijlen niet alleen zullen dienen om de aandacht van de lezer op die plaats te vestigen - dan voel je waarschijnlijk de bui al hangen...
Maar laten we nog even de kaart bekijken - nooit nadenken over veldslagen zonder dat je een kaart bij de hand hebt. De grote zwarte streep die van links boven naar de rechterkant van de kaart loopt is de linkerflank van het Duitse territorium dat in november 1,943 diep in de Sovjet Unie snijdt. Die flank volgt ruwweg een heel eind de Don, steekt dan over naar iets boven Stalingrad, en volgt daar de Volga naar beneden. Dat wil zeggen: het front passeert Stalingrad (maar iets zegt me dat je dat al wist...) volgt de Volga nog een eindje verder en loopt dan gewoon zuidwaarts. De zwarte rechthoekjes voorbij die flank (ovaaltjes getekend in de rechthoekjes betekenen dat het tankeenheden zijn) zijn Russische eenheden van gigantische omvang, die de Russen vaak in het grootste geheim en onder mirakels van camouflage (daarover alleen al zou ik een hoop meer willen weten) aan dat front hebben samengetrokken. En de zwarte pijltjes beschrijven wat de bewegingen van die troepen precies waren, ruwweg vanaf 19 november 1,943. Zoals je aan de hand van de stippellijnen kan zien kwamen die bewegingen neer op een enorme omsingeling, die voltooid werd toen de pijltjes, vertrokken vanuit noordwest en zuidoost, mekaar treffen bij "Kalach aan de Don".
Er zijn dan ook nog twee dikke, volle grijze lijnen die over de kaart lopen, waar de omschrijving "30 november" bijhoort. De kaart probeert je te vertellen dat de Russen tussen 19 en 30 november, vertrekkend vanaf de dikke zwarte lijn, een corridor doorheen het Duitse gebied trokken, en er hard genoeg over nagedacht hadden om te weten dat ze die corridor onmiddellijk zo breed mogelijk moesten maken: het gebied tussen de twee grijze lijnen; de ene nogal links op de kaart, de andere een eind ten westen van Stalingrad, die samen met de initiële frontlijn (in het zwart, dus) netjes een cirkel rond de stad en het gebied ten westen daarvan trok.
Ziedaar. Een zeer visuele voorstelling van twee weken uit dat enorme epos dat we "de Slag om Stalingrad" noemen. Ik ben er zelfs in geslaagd het woord "netjes" in de beschrijving op te nemen. Zoals je wel kan raden is het de bedoeling in volgende posts wat verder in te gaan op hoe het er zoal aan toe is gegaan. Het is mogelijk dat je zal merken dat er niet vaak gelegenheden meer zullen zijn om nog meer het woord "netjes" te gebruiken...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten