zaterdag 9 oktober 2010

Ophouden met "politiek vervuild denken"...?

Voor de tweede keer in een paar dagen komt er een aanzienlijk "slechter dan verwacht" werkloosheidscijfer uit de VS - en de Dow Jones stijgt.

Nu moet je goed beseffen dat koersbewegingen in de financiële markten in zeer, zeer beperkte mate in verband staan met nieuws. In werkelijkheid beseffen zeer weinig mensen dat (en dus krijg je vaak vragen van de soort "er zijn wèl domme vragen") maar één van de punten is dat veel nieuws eigenlijk al verwacht werd. En dat is een reden (dit is in feite een "complex" onderwerp, dus er zijn heel veel factoren die spelen terwijl ze niet noodzakelijk in beeld komen) waarom er veel meer verband bestaat tussen "koersbewegingen en onverwacht nieuws" dan tussen "koersbewegingen en nieuws zonder meer".

Als je uit het voorgaande onmiddellijk kan afleiden dat er "dus" een probleem is: fijn. Als je dat niet kan: ja, ik ben voor veel mensen duister en omslachtig, te veel, te moeilijk, te lang en te luid. Probeer het desnoods nog eens opnieuw? Ik ben ook maar een mens...

Het punt is: het nieuws was niet zozeer slecht (dat was het ook), maar het was onverwacht slecht. Dus heb je voldoende reden om aan te nemen dat het te verwachten verband met koersbewegingen had moeten opduiken. En natuurlijk hoeft dat in een "complexe" wereld niet zo te zijn, maar in dat geval heb je het (intellectueel) probleem dat je op zoek moet naar een verklaring. Dus...?

Nu kijk ik nog voldoende vaak rond in mijn natuurlijke omgeving van vroeger, de financiële markten, om te weten dat de veelgehoorde verklaring luidt: "nu vergroot de kans dat er meer overheidsinterventie zal komen". Zoals bijvoorbeeld in dit Reutersartikel:

http://www.reuters.com/article/idUSTRE68J14620101008

Laten we immers vooral niet vergeten dat er een "discussie" bestaat tussen twee kampen (waarvan ik vind dat ze spelen op het intellectueel "niveau van een voetbalmatch"), en dat één van die kampen sinds jaar en dag beweert, en voorspelt, dat de overheidsinterventie van Obama lang niet genoeg zou zijn, en al snel tot nieuwe golven van recessie zou leiden. Zoals bijvoorbeeld hier:

http://krugman.blogs.nytimes.com/2009/12/27/stimulus-timing/

Terwijl de andere partij de hele tijd beweerde dat er juist te veel overheidsoptreden was, en dat heel het geval weldra zou leiden tot hyperinflatie. Ik wil namen gerust bedekken met de mantel der liefde, maar recent verscheen er een url op het blog van Paul Krugman (nooit een plaats om op veel begrip te rekenen...), dus als iemand een verwijzing nodig heeft...

Nu spelen we dit op het intellectueel niveau van een voetbalmatch, dus natuurlijk zijn er intussen al "analyses" van het andere kamp, die zullen vertellen dat de feiten weliswaar niet kloppen maar dat de theorie toch juist is ("ooooléééé... oooooléééééé... olé-olé-oléééééé..."). Die zullen even weinig overtuigend zijn als de tegen"analyses" waaruit blijkt dat... etc (bis). De conclusies liggen immers al vast, de kunst is alleen de argumenten er bij aan te passen.

Ik zou willen voorstellen dat beide kampen veel bescheidener worden. Ik heb wel analyses gezien waarin gebruik gemaakt werd van dalende koersbewegingen van de Dow Jones om te bewijzen dat de markten (die immers altijd gelijk hebben, weet je nog wel?) ons probeerden te vertellen dat de politiek van Obama niet zou werken. Het enige wat ik voorstel is dat de mensen die nu in geen velden of wegen te bekennen zijn zouden erkennen dat er niet zo'n eenvoudig verband bestaat tussen hun theorie en de feiten als ze zo graag zouden willen.

En natuurlijk moet dat van de twee kanten komen. Ikzelf, bijvoorbeeld, zie dat Paul Krugman herhaalde malen dingen heeft voorspeld, over "jobless recovery"; over de komende deflatie (en dus géén inflatie) dreiging; over "bezorgdheid om de tweede helft van 2,010", die heel goed bleken te kloppen. Maar ik denk dat het geweldig overdreven zou zijn om nu maar snel te besluiten dat de "Keynesianen" gelijk hadden. Zeg langzaam na: Dit. Is. Een. Complex. Onderwerp. Herhaal het desnoods nog een paar keer. Er spelen dus veel meer factoren mee dan wat wij met ons beperkt verstand en onze zeer beperkte theorieën kunnen vatten. En dus zijn er geen simpele modellen waarvan we veel wijzer zullen worden. We zouden dan ook moeten ophouden met al die voorbeelden van "politieke vervuiling van het denken" (1).

Disclaimer: Denk echter vooral niet dat ik me enige illusies maak...

-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/02/complexe-wetenschappen-en-politieke.html

Geen opmerkingen: