De grafiek hiernaast heb ik geplukt van de site van de Tijd (1), die op zijn beurt nog een andere bron aangeeft (2). De lijnen vertellen je met verschillende kleuren de evolutie van de prijs die je moet betalen wanneer je aan iemand vraagt het tegenpartijrisico van een bepaald land over te nemen.
Dus, bijvoorbeeld, je hebt een obligatie van Ierland. Als Ierland zijn schulden niet meer terugbetaalt ben je je geld kwijt. Tenzij je aan iemand anders (die op dat moment zelf niet even failliet mag zijn) kan vragen de schade te vergoeden. Vandaag moet je aan marktpartijen 6% van het nominaal bedrag betalen, en dan zal die marktpartij beloven de schade te vergoeden als Ierland niet terugbetaalt. Je mag het als een verzekeringspremie beschouwen.
Zoals je kan zien aan de grafiek moet je 5% op tafel leggen om je tegen wanbetaling van Portugal te verzekeren, een 2% voor Italië, en zo op 't eerste zicht een dikke 1.5% voor België.
Het belangrijkste is de evolutie van die prijzen. Een dik jaar geleden waren deze verzekeringen veel goedkoper. Sindsdien is de "Europese schuldencrisis" losgebarsten: dat wil zeggen, de mensen zijn helemaal niet meer zo zeker dat bepaalde landen hun schuldaflossingen zullen kunnen opbrengen, en dus stijgt de vraag naar verzekeringen. Hoeveel Ierse of Griekse obligaties heeft de lezer/brave huisvader zelf in portefeuille willen nemen, nu er rendementen van tegen de 10% te behalen zijn? Hmmmmmm? Dus per vraag en aanbod stijgt dus ook de prijs: als per grafiek.
Het rechtstreeks gevolg is dat de rentelasten voor de betrokken landen stijgen.Immers, als je pakweg 2% wil krijgen voor een "veilige" obligatie, en je moet 6% betalen voor een verzekerde obligatie, dan zal je 8% eisen van de Ierse staat voor je in hun obligaties wil beleggen - want anders koop je wel iets uit Duitsland - en na verzekering zal er inderdaad 2% overblijven. Simpel maar bonjour.
Het onderwerp is dat volgens allerlei berichten ook België in het vizier van de markten komt. De feiten, per grafiek, tonen dat dat niet zo is, of toch maar in heel beperkte mate. Mijn eigen lange ervaring in de financiële markten doet me vermoeden dat er alleen maar een paar "gewetenloze speculanten" zijn die heel graag zouden willen dat België in dat vizier komt. Bijvoorbeeld, omdat ze Belgische CDS hebben gekocht voor (hoogstens) 1.5% zodat ze grote winst zouden maken als die CDS 6% zou waard worden. Of bijvoorbeeld omdat ze dan een ideologisch gelijk zouden kunnen boeken: ze hebben immers altijd gezegd dat de Belgische toestand onhoudbaar is, dus zou het wel eens fijn zijn dat gelijk ook eindelijk te krijgen.
Maar net zoals "de markten" behalve "wolvenroedels" ook brave huisvaders omvatten, die niet langer bereid zijn Ierse obligaties te kopen, zo omvatten "de markten" ook brave huisvaders die wel nog Belgische obligaties willen kopen, en dus stijgen de prijzen helemaal niet zo erg, en dus halen de speculanten voorlopig niet hun superwinsten, en de ideologen halen voorlopig niet hun gelijk.
Maar wat niet is kan nog komen, natuurlijk. En mocht het zover komen, dan zou ik wel eens het volgende willen weten. Is dat dan omdat de Belgische toestand werkelijk onhoudbaar is (en dan hebben de markten gewoon gelijk)? Of is dat omdat "gewetenloze speculanten" er met hun loze verhalen in geslaagd zijn de "brave huisvaders" af te schrikken, zodat de markten ten onrechte een hoop onschuldige mensen ruïneren?
Ik probeer te zeggen dat "de markten" vaak als één groot pak de schuld krijgen wanneer er iets misgaat, terwijl dat vaak ten onrechte is. Ik probeer te zeggen dat kleine stukken marktdeelnemers inderdaad wel eens erg vuil spel spelen.
--------------------------------------------
(1) http://blogs.tijd.be/bbb/2010/11/belgische-cdsen-in-perspectief-geplaatst-.html
(2) http://blogs.lecho.be/lescracks/2010/11/le-wall-street-sen-prend-aussi-%C3%A0-la-belgique.html
8 opmerkingen:
Koen,
uitleg van de Europese schuldencrisis in 470 woorden ...
http://dailyreckoning.com/the-european-debt-crisis-at-a-glance/
wie doet beter ?
ducdorleans
Wel, er zijn verschillende problemen mee.
Ten eerste, Ierland was inderdaad lang een relatief arm land, maar zoals de orthodoxie ons heel lang verteld heeft, Ierland heeft ook wel degelijk een mirakel doorgemaakt. Een groot deel van na-oorlogse periodes hadden ze een BNP per hoofd van (zeer ruw) 60% van Duitsland. Maar in 1998 was hun BNP per hoofd *hoger* dan dat van Duitsland. Ruim voor 2002, dus...
Verder stelt hij zomaar ineens het "too big to fail" in vraag: zou dat nu wel zo erg zijn. Dit is de conclusie voor de redenering spannen. Overeenkomstig de eerste les bankieren zou het "domino effect" inderdaad heel erg zijn; getuige overigens september 1998, toen Lehman overkop ging. Of denk aan de doemscenario's over "recessie" als de banken eens "de kredietkraan gingen dichtdraaien". Maar zomaar opeens, heelder reeksen faillissementen; geen enkel probleem...
Deze mensen hebben echter eerst de "conclusie" getrokken dat overheden niet mogen niet mogen optreden, en ze verzinnen vervolgens snel de "argumenten" erbij. Dus "dat falen, dat zal allemaal wel niet zo erg zijn", want anders moet je dat overheidsoptreden wel uitproberen, maar per religieus dogma mag dat niet. Wel, ik veronderstel dat het overtigend klinkt voor wie het al gelooft...
Tenslotte blijkt er op het einde een grote aap uit de mouw te komen. De auteur is blijkbaar een "goudkever". Tijd om zelf een paar url's mee te geven:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/09/goud-kevers.html
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/deflatie-een-probleem.html
Interessant debat, overigens, daar niet van. Maar simpele oplossingen voor zéér complexe problemen... Tjatja...
Koen,
als er verschillende problemen zijn, laat ons ze een voor een aanpakken ...
eerst Ierland ... en we maken dan abstractie van de andere perifere staten ...
cijfers van Nationmaster geven je gelijk ...
toch op het eerste gezicht ... :-)
ik het ze recent ook gebruikt (de link waarvoor dank), maar de evolutie van het verschil tussen Duitsland en Ierland is zo speciaal, zo counterintuitive, dat ik er eerst moet over nadenken ...
ze eindigen in 2005 ... is dat de reden ? ... is de invloed van Gerhard Schroeder zo groot ? ... is die zoveel groter dan ik dacht (en dat was al zeer groot) ... was de overdrijving in Ierland zo groot ? ... groter dan ik dacht (en dat was al zeer groot) ...
de analyse van Bill Bonner (en het gaat hier dus alleen over de reden waarom het is misgelopen - al de andere rest volgt nog wel) is de correcte ... alleen de cijfers lijken dat tegen te spreken ... voorlopig, en daarom kom ik er op terug ...
ducdorleans
Maar als je je niet kan baseren op de cijfers om te weten dat "de analyse van Bonner correct is" - waarop kan je je dan wel baseren?
Klinkt dat nu niet heel erg als "we weten al wat de conclusie is, nu moeten we alleen nog zoeken naar de bijhorende argumenten"?
In mijn ogen in ieder geval wel.
Koen,
de reden waarom ik eerst wat moet nadenken is een gevolg van Mark Twain's quote "There are three kinds of lies: lies, damned lies and statistics."
in de wereld van de burg ir.s zijn er weinig cijfers die liegen ... het is niet altijd zo in andere disciplines, deels door de discipline zelf, en deels door de beoefenaars ervan ...
ducdorleans
uiteindelijk heb ik zelfs geen fles wijn moeten open doen ...
zelfs nu, na het begin van de crisis, zijn de GDP's van Ierland en Duitsland waarschijnlijk hoogstens gelijk ... tussen 2005 en 2009 is Ierland volgens hun eigen statistieken zowat 9% verloren, en heeft Duitsland een paar % gewonnen ... Nu, 2010 is eenzelfde tendens misschien van dien aard dat Duitsland Ierland bijhaalt qua GDP per hoofd ...
Er is dus kennelijk nog wat anders aan de hand ... En dat anders is dat het GDP cijfer niet alles zegt, het kan op verschillende manieren gehaald worden ...
Simpel voorbeeld: ik koop een auto van 25000€ ... het GDP van Belgium verhoogt met x% daarvan afhankelijk van invoer/uitvoer/werk en wat weet ik allemaal ... Ik kan echter voor die auto, en dus voor die verhoging van het GDP op verschillende manier betalen ... ofwel heb ik het geld wegens vorige productieve jaren, ofwel leen ik het geld wegens niet genoeg om ineens te betalen ...
daar zit al een heel duidelijk verschil ...
nog verschillende mogelijkheden bij dat lenen ... ik kan die auto productief gebruiken, of om gewoon mee rond te toeren ... in het eerste geval kan ik waarschijnlijk mijn lening wel terugbetalen, in het tweede geval mogelijks niet ...
dus weer een duidelijk verschil ...
alles bij diezelfde verhoging van het GDP ... ik heb met die verhoging van het GDP het systeem ofwel stabieler gemaakt, ofwel instabieler ...
het 2de is blijkbaar gebeurd met de Ieren ... vermits, als ik het goed begrepen heb, de Duitse banken hebben geleend aan de Ieren, en niet andersom, is het GDP van Duitsland op een stabiele manier tot stand gekomen, en dat van Ierland, ondanks groter, op een instabiele manier ...
de Chinezen hebben een nog veel kleinder GDP per hoofd, en toch veel meer geld op de bankrekening ... Het GDP cijfers alleen zegt dus niet alles ... net zomin als een blik op de activa van een firma niets alles zegt, als men ook niet aan de andere kant, de passiva, hoe komen ze aan hun geld, kijkt ...
en daarna komt het verhaal van Bill Bonner .. Ieren, vermits er een hoera-stemming heerste, vermits ze gemakkelijk en tegen een redelijke prijs konden lenen, hebben hun GDP wel degelijk omhoog gekregen, niet door door ervoor te werken, maar door te veel consumptie, te veel huizen ... en het financieren van dat is ook gegaan niet uit hun eigen zak, maar door te veel (blijkt uiteindelijk veel te veel) te lenen ... de mix van productie en consumptie zat niet goed ...
de analyse van Bill Bonner is dus de juiste ... niet voor het eerst trouwens ...
ducdorleans
betreffende "too big to fail" ... etc. (2de paragraaf van oorspronkelijk antwoord ...)
U haalt hier en daar Paul Krugman aan ... voorlopig niet direct mijn beste vriend, maar hij staat vandaag ook op de voorpagina van de Tijd, de krant ...
verschil tussen Ierland en IJsland ... Ierland doet het "volgens de regels" ... IJsland doet het "hybride" ...
wat dat allemaal ook moge betekenen, Ijsland heeft zijn banken failliet laten gaan ... die waren misschien in Ijsland ook too big to fail ... de obligatiehouders en de aandeelhouders zijn de klos, (maar dat ze risico pakken, dat zouden ze moeten weten) ...
en volgend jaar spreken we er niet meer over ... toeristen, groei ... mensen vallen, staan op en doen verder ... en diegenen die de fout gemaakt hebben, roekeloos zijn geweest, moeten de zure appel doorbijten, niet iemand die daar per ongeluk voorbijkomt ...
misschien toch niet zo'n slechte methode (van het aan de markt te laten) ...
ducdorleans
en dan tenslotte ... betreffende gold bugs ...
BB is geen kever ... :-)
hij heeft wel een "trade of the decade" gestart, redelijk vroeg in de jaren 2000 ... trade was simpel ... buy gold on dips, sell stocks on rallies ...
dat heeft niet slecht uitgepakt ...
en vermits de Overheid niet toestaat dat de markten corrigeren naar redelijke niveaus, overal hun neus willen tussensteken, alles overal en altijd willen oplossen met meer schuld, blijft die trade geldig ...
gold standard e.d. zijn absoluut geen deel van zijn betoog ...
Een reactie posten