zaterdag 13 november 2010

Wereldbol

Sinds enkele jaren is ons huishouden een grote, fraaie wereldbol rijk. Vraag me niet welke combinatie van omstandigheden maakte dat de wereldbol vandaag op onze tafel terechtkwam. In elk geval, een aanhanger van K3 zoals onze kleuter Sarah wilde direct weten waar Afrika, Noord-Amerika, de Himalaya en de woestijn lagen (1). Het aanwijzen lukte redelijk goed, kleuter Sarah leek het echt te begrijpen. En dus ging de eerste les aardrijkskunde maar meteen door.

"Kijk, dit is het grootste land" zei kleuter Sarah. Ze wees maar meteen heel Eurazië aan, dus eigenlijk had ze wel een beetje gelijk. We maakten gebruik van de gelegenheid om het verschil tussen een land en een continent uit te leggen, en ook dat lukte wonderlijk goed ("zoals Battel een deel van Mechelen is"). Dus als een gebruiker van Google Maps focussen we op Europa, en al gauw zijn we aan individuele landen toe.

Mama: "Kijk, dat is Italië. Italië is waar de pasta's vandaan komen. Pizza's, spaghetti's, lasagnes... En hier is Frankrijk. Dat is waar de wijn vandaan komt, die papa en mama af en toe drinken. En, kijk! Wie weet waar de frietjes vandaan komen?"
Kleuter Sarah: "Van de frituur!"

Hmmm, nja, goed. Kijk. Hoe waren we zelf? Overigens, terwijl ik het schrijf staat kleuter Thomas naast me een stukje chocolade te eten. "Wie heeft er plakpollen?" vraagt papa op strenge toon. "Ikke!" zegt kleuter Thomas, zeer terecht. "Wat gaan we daar aan doen?" vraagt papa nog steeds even streng. Kleuter Thomas kijkt papa met grote, trouwe Bambi ogen aan. "In het mondje steken" zegt hij op mededelende toon. Plantrekkers zijn het...

Maar goed. Tegen de avond wordt het wereldbolexperiment verder gezet. Deze keer wordt het een moeilijker oefening. Eerst wordt de hele kamer verduisterd. Dat is een evenement op zich. Dan zorgen we voor een flinke zaklamp.

"De zon is als een grote lamp" zegt papa. "Dus kijk, hier is België, dat is waar de frituren vandaan komen. En nu schijnt de lamp op België, en dus schijnt er licht en warmte op. Maar nu..." Papa laat de wereldbol voorzichtig draaien, en kijk, hoewel de "zon" blijft stilstaan beweegt "België" zich naar een opvallende lijn die over de bol loopt: het verschil tussen licht en donker. Sommigen zouden zeggen, "en toch beweegt ze". "Kijk, herinner je hoe we aan zee de zon zagen ondergaan in het water? Zie je hoe iemand die op de wereldbol in België staat de zon langzaam achter de horizon ziet dalen?"

Kleuter Sarah ziet het met grote oogjes voor zich. Als papa de wereld nog verder laat draaien en vraagt "wat gebeurt er nu?" zegt kleuter Sarah "het wordt donker!".

Ze snapt het. Je ziet achter die blinkende oogjes de processen zich afspelen. Iets van "ik wist al dat er dag en nacht waren, en nu weet ik ook hoe dat komt." Papa laat de bol nog een paar keer ronddraaien, wijst op details als hoe de zon ook 's middags niet helemaal boven onze hoofden staat ("evenaar") of hoe 's ochtends het licht van de andere kant komt dan de kant waar het 's avonds verdwijnt ("oosten"). Voor kleuter Thomas is het allemaal veel te moeilijk, maar kleuter Sarah wil ik één dezer dagen eens vertellen waar de seizoenen vandaan komen.

Als het verhaal gedaan is huppelt kleuter Sarah duidelijk goed gehumeurd weg. "Vond je het interessant, Saartje?" roept papa haar na. "Heel interessant voor mij" zegt ze breed lachend over haar schouder terug, "een goed televisieprogramma."

Het grootst mogelijke compliment...

------------------------------
(1) http://www.youtube.com/watch?v=d_N-Dk1FR-k&playnext=1&list=PL62EAF6A7716FB65C&index=58

Geen opmerkingen: