donderdag 11 november 2010

Shooting the Messenger ("Spectaculairste Own Goal"???)

Het is weer eens grote paniek op de markten - zie ook de post van gisteren (1) - en de Tijd kopt op zijn site over "de spectaculairste own goal van de jongste jaren" (2). Alleen, en opnieuw, wat hadden ze dan gedacht? Hadden ze nu echt verwacht dat Europese leiders, in het bijzonder Duitsland, iets zouden zeggen als "jullie obligatiehouders kunnen rustig zoveel obligaties kopen van Ierland aan torenhoge rendementen als je maar wil, en als de Ieren dat op een dag niet kunnen terugbetalen, dan zullen wij dat wel doen"?

Ik bedoel, dat is toch gewoon infantiel? En als je het daarmee eens bent, wat hebben ze dan anders gezegd dan dat spaarders die obligaties kopen van landen die dat niet kunnen terugbetalen hun geld kunnen kwijtraken? En als je ook dat laatste heel normaal vindt, wat is er dan vandaag anders aan de hand dan dat beleggers ontdekken dat ze aan sommige landen hun geld kunnen verliezen, en dus minder geneigd zijn om die landen hun geld te geven?

En als er "niets anders aan de hand is dan dat" - hoe kan het dan een "own-goal van Europa" zijn? Als je afstevent op een afgrond, kan je daar dan iets aan doen door het vlakaf te ontkennen, zoals de criciti nu lijken te denken?

Dus het echte onderwerp is dat we afstevenen op een afgrond. Dat is iets dat Geert Noels vaak genoeg gezegd heeft over Griekenland (3). Maar zoals me niet verbaast lijkt het er op dat iets soortgelijks ook geldt voor heel andere landen, zoals Ierland. Let wel, ik weet niet of het verlaten van de euro een oplossing kan zijn voor Ierland. Maar volgens Geert Noels zal de euro er toe leiden dat Griekenland op een dag (een deel van) zijn schulden niet zal terugbetalen, en de euro of iets anders zal maken dat voor Ierland hetzelfde geldt.

En niet alleen "volgens Geert Noels". Vandaag is dat ook zo volgens een hoop beleggers: al die beleggers die niet langer bereid zijn de obligaties van die landen te kopen, zelfs niet aan gestegen interestvoeten, weigeren dat immers juist omdat ze hetzelfde vrezen. En wat zou Europa nu volgens de critici moeten doen? Zeggen dat het niet waar is, en hopen dat het volstaat iets te beweren opdat het ook zo zou zijn? Of zeggen dat Duitsland de rekeningen wel zal blijven betalen? Ik bedoel maar, is dat nu zo vreemd dat de Duitse belastingbetaler, bij monde van Merkel, daar niet op zit te wachten? En als dat niet vreemd is, maar het is toch groot schandaal als iemand dat ook zegt - wat is dan het verschil met de boodschapper neerschieten wanneer die slecht nieuws brengt?

Overigens heeft het Iers probleem nog een interessante component, zoals ik al lang geleden eens heb opgemerkt (4). Vele jaren lang kregen we vanuit (mijn eigen) liberale kringen te horen dat Ierland een echt economisch mirakel aan het doormaken was, en wel omdat het overheidsoptreden er zo sterk was ingeperkt! De belastingen waren verlaagd en zie nu! Een enorme vooruitgang, leve het neo-liberalisme! Het kwam allemaal met zoveel overtuiging dat ik niet eens durfde mijn mond open te doen, en vragen stellen zoals "zouden die verlaagde belastingen niet ook iets te maken kunnen hebben met al die Europese subsidies?". Of ook, "hoe zou de Ierse economie er uit gezien hebben zonder belastinginkomsten EN zonder Europese inkomsten?". Ik geef het toe, ik heb die vragen zelden of nooit gesteld, ik heb het allemaal veel te veel geslikt, het was, tenslotte, een liberaal verhaal.

Maar je moet ook durven toegeven als je verhaal niet klopt. Het lijkt er op dat het Iers mirakel ontstaan is in de exploderende bankensector (zoals in IJsland...) en het lijkt er op dat die net zoals vele andere banken exploderende balanstotalen vertoonden in verhouding tot de eigen middelen, en ik weet eigenlijk niet hoe dat de schuld van de overheid kon zijn. Tenzij, misschien, dat de overheid veel eerder had moeten ingrijpen en die exploderende balanstotalen had moeten tegengaan?

Wel, ik weet dit soort dingen niet. Iemand mag het me gerust eens in detail vertellen, hoe het mirakel dank zij de vrije markt is ontstaan, en hoe het daarna door de overheid is verknald. Net zoals ik niet weet wat de critici van Europa nu anders verwacht hadden dan het inzicht dat je geld kan verliezen aan staten die niet kunnen terugbetalen. Tot nader order houd ik het maar op "shooting the messenger".

----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/11/de-obligatiehouders-zijn-bang.html
(2) http://blogs.tijd.be/bbb/2010/11/de-spectaculairste-own-goal-van-de-jongste-jaren-.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/04/geert-noels-griekenland-moet-uit-de.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/ierland-de-schuld-van-de-overheid-of-de.html

Geen opmerkingen: