zondag 27 november 2011

Maar waar moet het allemaal vandaan komen?

De opmerking over riante vergoedingen van sommige gemeentemandatarissen voor "drie zittingen per jaar" die ik via Geert Noels had opgepikt (1) blijft me door het hoofd spoken. Iedereen is dringend op zoek naar besparingen, minder verkwisting, meer efficiëntie... Zoals ik zelf ook al vaak gezegd heb, op een gegeven moment zijn de centen op; dan kan "de overheid" doodgewoon geen overschrijvingen meer doen, naar gepensioneerden, werklozen, vuilnisophalers, politieagenten, leraren en al die andere, omdat het geld dat binnenkomt (van de economie, of via leningen) ophoudt met binnenkomen.

(Volgens mij is het zo dat, als we deze crisis min of meer fatsoenlijk overleven, het feit dat de grootste socialist dit vanaf nu niet meer hoeft te geloven (en evenmin nog kan ontkennen), omdat hij het met zijn eigen ogen heeft gezien, we daarmee alleen al iets verworven hebben dat de prijs die we nu betalen waard is.)

Dus als "bouwsteen" binnen mijn opvattingen van "complexe wetenschappen" heeft de rechterkant een onwrikbaar gelijk wanneer ze zeggen dat er moet bespaard worden, M - O - E - T, het is zelfs geen "te nemen of te laten", het is gewoon slikken. Gij zult besparen of bespaard worden, en sta me toe dat ik er mijn "linkse" lezers veiligheidshalve aan herinner dat ik alleen maar de boodschapper ben.

Fijn. Alleen, wat ik mis, en ik bedoel heel erg mis bij al die economisten die dat herhalen en herhalen tot het op een mantra lijkt, dat is dat wij, geïnteresseerde leken, ook een blik mogen werpen op "hoeveel?", en "waar?" en "met welk resultaat?". Want de toestand doet me heel erg denken aan wat ik van de "toplonen" in de private economie denk. Ik geloof helemaal niet in de zalvende preken over "de markt" waarin die toplonen passen (2), maar ik zie echt niet hoe overheidsoptreden er iets aan kan doen, en zelfs niet wie de slachtoffers zijn. Immers, zeg dat een bedrijf 100,000 werknemers heeft en 100,000,000 aandelen heeft uitstaan. Welnu, als ik 10 directeuren gemiddeld één miljoen euro geef, dan kon ik met dat geld evengoed elke aandeelhouder 10 cent uitbetalen of elke werknemer een opslag van 100 euro per jaar geven: dus ongeveer 8 euro per maand, bruto.

Alleen ben ik er na geruime tijd nadenken nog een béétje in geslaagd (vind ik) mijn probleem met toplonen onder woorden te brengen (3). Terwijl me dat met deze uitkeringen niet lukt. De profiterende mandatarissen (had ik berekend) streken ongeveer één derde van één percent van één percent van de staatsschuld op, dus schaf ze gerust af, maar denk niet dat je ook maar iets van verschil zal zien.

En dus, komaan, economisten die zo vaak op tv aan het woord mogen komen maar zo zelden - althans naar het begrip van leken - verder komen dan slogans over besparingen, licht ons voor! Ik zou echt iets willen zien dat ons doet begrijpen welke richting het uit moet. Kijk, ik zal een voorbeeld geven van de vorm die het moet hebben, maar ikzelf moet zoveel parameters gewoon raden dat je goed moet beseffen, het volgende is geen antwoord, het volgende is een vraag. Hoe moet het echt?

Dus hier is de vorm die het moet hebben. (Elk getal dat ik niet werkelijk ken laat ik volgen door de code "(?)".)

Zeg dat er in België 10 miljoen mensen zijn. Zeg dat er (min de babies, gepensioneerden, zieken, politiekers, werklozen, profiteurs etc) daarvan 4 miljoen (?) aan het werk zijn. Zeg dat er ongeveer evenveel (?) mannen als vrouwen als vrouwen zijn, en dat die werkende mensen, plus de niet-werkende mensen die toch kleine kinderen opvoeden samen nog eens 4 miljoen (?) kinderen ten laste hebben. Dat betekent dat daarnaast de economie nog eens de lasten draagt van 2 miljoen niet-werkende mensen.

Zeg dat die allemaal een uitkering ontvangen van (gemiddeld) 1000 euro per persoon en per maand. Dat betekent een maandelijkse kost van 2 miljard euro per maand! EUR 2,000,000,000 per maand! EUR 24,000,000,000 per jaar! Als je dat nu eens zou afschaffen, dat zou toch al iets voorstellen, nietwaar?

Minute, papillon. Uit het blote hoofd bedraagt de staatsschuld iets van een 350,000,000,000 euro. Dus de 24 miljard die ik net gevonden heb is minder dan 7% van de staatsschuld. Niet dat ik denk dat het alweer te weinig is om verschil te maken (want ik denk het tegendeel), maar we zijn er nog lang niet.

Immers, een deel van die 24 miljard zijn pensioenen voor mensen die heel hun leven hard gewerkt en bijgedragen hebben. Een deel zijn uitkeringen aan mensen die werkelijk te ziek zijn om te kunnen werken. Zo kan je nog een tijdje doorgaan, en na een tijdje heb je een soort fractie in handen, die het getal voorstelt waarin je werkelijk kan gaan snoeien. Als dat getal - en dat is wat ik vrees - zo klein is geworden dat je alweer maar een zeer, zeer klein van de staatsschuld raakt, dan is dat allemaal heel interessant voor armzwaaiende politiekers die in het nieuws willen komen, maar serieuze mensen lopen er schouderophalend aan voorbij.

En dus: hetzelfde met de uitkeringen van de mandatarissen. En ook, vrees ik een beetje, met de discussies over bedrijfswagens, maaltijdcheques of kilometervergoedingen. Allemaal heel leuk als princiepskwesties, maar als het schip aan het zinken is situeert het zich in de orde van grootte van het verschuiven van de dekstoelen. Zodat we bij de vraag komen: we willen besparen, maar waar, en hoeveel? Het leger afschaffen? Het koningshuis (4)? Andere?

Ik weet het niet. En ik denk dat een beetje economist daar wel een idee van moet kunnen opmaken. En het aan het publiek meedelen.

-------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/10/15000-euro-zitgeld-voor-3-vergaderingen.html
(2)
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/oh-die-toplonen.html
(3)
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/moral-hazard-de-schuld-van-de-overheid.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/hij-wil-respect-en-ontzag.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/02/het-museum-van-laken.html

2 opmerkingen:

Anoniem zei

De burger hoeft niet te besparen, dat moet de overheid. Die kan dat door minder uit te geven en de belastingen te verlagen, zodat de burger meer ruimte krijgt om zijn eigen keuzes te realiseren.

Koen Robeys zei

Ik bewonder je onberispelijke liberale filosofie, maar je herhaalt gewoon de vraag: *waarop* moet de overheid "minder uitgeven"? Hoeveel valt er te rapen per uitgavenpost? Bijvoorbeeld, het leger afschaffen; hoeveel zou dat opbrengen? Ik bedoel in cijfers, of beter nog, in eenheden staatsschuld. Dàt is wat ik, weer eens, nergens zie staan.