Zoveel recht, dat moet je verdienen...

Als werknemer van een bank krijg ik deze ochtend een vakbondpamflet in de handen gestopt. En daarin verneem ik: "Het personeel in de financiële sector heeft recht op een stabiele en kwalitatieve tewerkstelling." Even verder gevolgd door: "Werken in de financiële sector moet een waardige tewerkstelling zijn waarbij goede loon- en arbeidsvoorwaarden de eerlijke prijs zijn voor het werk dat we leveren."

En natuurlijk juich ik dat toe! Vooral die "goede loonvoorwaarden"; laat ze komen! Maar een paar vraagjes spoken toch ook door mijn hoofd...

Bijvoorbeeld is er sprake van een recht. Fijn, maarreh... Wie heeft dat recht toegekend? Is dat dezelfde als de persoon die die "goede loonvoorwaarden" ook... uitbetaalt? Of zullen de stabiele en kwalitatieve werkomgeving zomaar uit de hoge hemelen neerdalen?

En dan die goede loonvoorwaarden zelf! Momenteel is het zo dat een bank nogal veel kosten heeft. Bijvoorbeeld, rente betaald op werkmiddelen, of huur van gebouwen, of aankoop van computers, verliezen in de verschillende soorten activiteiten, en vele, vele andere. Anderzijds zijn er ook een hoop inkomsten. Bijvoorbeeld, rente of commissies op de verschillende activiteiten, tradingsinkomsten, premies, en ook vele andere.

En van het verschil tussen al die inkomsten en uitgaven worden ook nog eens de "goede loonvoorwaarden" uitbetaald. Tenzij, natuurlijk, de inkomsten lager zijn dan de uitgaven (al dan niet inclusief de loonkosten). In dat geval moet het verschil ergens anders vandaan komen: want geld dat er niet is, kan je nu eenmaal niet uitbetalen. Zelfs niet als je probeert magische formules als "recht op goede loonvoorwaarden" uit te spreken.

Maar wat zal dat "ergens anders" dan wel zijn? Waarom zou "ergens anders" van mening zijn dat uitgerekend de werknemers van de banksector recht (!) hebben op "goede loonvoorwaarden"? Waarom niet de werknemers in de sector van de middeleeuwse kanonskogels? Niemand koopt middeleeuwse kanonskogels - maar waarom zou dat afbreuk doen aan de rechten van de werknemers in de sector?

Dus misschien ben je van mening dat nogal willekeurige sectoren "recht" hebben op allerlei "voorwaarden". In dat geval moet je het er ofwel mee eens zijn dat die "goede voorwaarden" moeten komen uit de activiteiten van de sector zelf, ofwel kunnen zeggen wie die voorwaarden anders zal uitbetalen. En vooral, waarom die dat zou moeten doen - vermits ook die kosten voor de "recht"hebbenden gedragen moeten worden door iemand die eerst de inkomsten behaalt. Maar waarom zou iemand die als gevolg van zijn activiteiten inkomsten behaalt die uitkeren aan werknemers uit sectoren als de middeleeuwse kanonskogels? Als de sector dat niet zelf kan opbrengen - ga jij dan het verschil bijleggen met je eigen spaargeld?

Het is veel redelijker aan te nemen dat "goede loonvoorwaarden" niet zozeer een recht zijn, als wel iets dat je moet verdienen. Nu, het blijft zo, als iemand mordicus financiële rechten wil afkondigen voor de bankbedienden, EN bereid en in staat is ons ook te betalen: mij niet gelaten! Maar tot het zover is...

Intussen lees ik ook dat de rendementseisen niet te hoog mogen zijn. Op zich bevat het een kern van waarheid, maar toch... Als de "goede loonvoorwaarden" betaald moeten worden door minder winst aan de aandeelhouders uit te keren, dan ontstaat er ook een probleem, dat we al eerder hebben ontmoet (1). Als een bank "100" aan spaarboekjes binnenpakt, en tien keer "10" aan kredieten toekent, dan mag er niet één enkel krediet verloren gaan, of de spaarders zien niet langer al hun geld terug! Los van het feit dat je dat al evenmin kan maken als de werkgevers "niet-goede loonvoowaarden" uitkeren zou je bij zoveel risico helemaal geen spaarders overhouden. De spaarders zullen integendeel eisen dat er een buffer aan eigen vermogen voorligt. Eerst leg je zelf "10" op tafel, dan pas kan je "90" van spaarders ophalen, en met dat totaal kan je voor "100" kredieten uitgeven. En als er nu een krediet niet terugbetaalt, dan zijn het de kapitaalbezitters die hun geld kwijt zijn, en pas als het er meer worden komen ook de spaarders in beeld.

En laat nu één van de vakbondeisen zijn dat de banken goed gekapitaliseerd zijn. Uitstekend, dus daarover zijn we het eens! Alleen, wie moet dat kapitaal op tafel leggen? En vooral: waarom zou iemand dat kapitaal op tafel leggen? Zou jij zomaar je spaargeld op tafel leggen om te dienen als veiligheidsmarge voor spaarders? Laat me raden: je zou dat alleen maar doen als daartegenover stond dat je in ruil voor dat risico een stevige kans op inkomsten had?

Dat is dan precies wat alle andere aandeelhouders ook al dachten...

Het komt er op neer dat we een beetje consequent moeten zijn. Geloof me, ik wil dolgraag dat de bankbedienden mogen werken aan uitstekende loonvoorwaarden. Maar ik kan ook een beetje nadenken over wat daar voor nodig is. En het eerste dat daar voor nodig is dat de bank een kapitaal heeft, en dat dat kapitaal vergoed wordt, want anders is er helemaal geen bank, en kunnen er ook helemaal geen lonen worden uitbetaald. Het tweede dat daarvoor nodig is, is dat de bank bovenop haar kosten voldoende inkomsten genereert, met andere woorden, voldoende rendabel is. Ruim voldoende, zelfs, want we willen immers "goede loonvoorwaarden"?

Tenzij, natuurlijk, iemand toch nog van mening is dat ik zoveel rechten heb dat hij me die uit eigen zak wil betalen? Kandidaten?

-----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/liquiditeit-solvabiliteit-rendabiliteit.html