zondag 17 januari 2010

Het fotosynthetisch plafond (Zonneënergie)

Mensen zoals ik beelden zich graag in dat wij, de mensheid, "uiteindelijk" onze energieproblemen zullen oplossen dankzij "iets". De voorraad petroleum is natuurlijk eindig, maar het steenkooltijdperk is niet geëindigd omdat de steenkool op was, zoals "het stenen tijdperk niet geëindigd is omdat de stenen op waren". We zullen gewoon "iets" anders vinden.

Mensen zoals ik beelden zich graag in dat dat "iets" zonne-energie zal zijn. Het grootste deel van de zonnestralen gaat immers gewoon verloren, dus het potentiëel om er veel meer van te oogsten is enorm. In die visie is het een kwestie van de tijd die ons nog rest op basis van petroleum goed te gebruiken, en onze zonne-economie (of onze economie gebaseerd op "iets") kan van start gaan. En natuurlijk zal het weinig of niet vervuilen; wat had je nu gedacht?

In zijn boek Collapse, How Societies Choose to Fail or Survive (2,005), zegt Jared Diamond (de man van Guns, Germs and Steel) echter het volgende. Er staat een bovengrens op de hoeveelheid zonlicht die door een plant kan omgezet worden in bruikbaar materiaal, die afhangt van factoren als regenval, temperatuur, de biochemie van de plant zelf, en de hoeveelheid fotonen die op een gegeven oppervlak terecht komen. En de verrassing is dat het aandeel van dat photosynthetisch potentiëel dat door de mens wordt opgevangen nu al vijftig percent van het totaal, of het "plafond" is.

Nu wijdt hij er maar enkele paragrafen aan, dus ik ben ik niet zeker (in combinatie met mijn totaal gebrek aan begrip van het onderwerp) dat ik het allemaal goed begrijp. In ieder geval klinkt het alsof hij die vijftig percent ziet in termen van de huidige technologie. Dat wil zeggen; mensen die zoals ik graag dromen over het potentiëel van de zon beseffen natuurlijk wel dat dat photosynthetisch plafond geen goed nieuws is, maar tegelijk valt er nog wel heel wat te rationalizeren en te optimalizeren.

Ondertussen is er toch maar dat "plafond". Ik moet terugdenken aan de posts waarin een bevolkingsgroei aan een "laag" tempo toch ongelofelijk snel "de hele wereld kan omzetten in mensen" (1). Je mag technologisch zo geavanceerd worden dat je elk photon dat de zon uitzendt, tot en met het allerlaatste, kan opvangen en omzetten in bruikbare energie of bruikbaar materiaal, en al wat je moet doen is een constante groeivoet invoeren, en je weet wanneer je bevolking te groot wordt om van de zon te leven.

Nu, als we te weinig zon hebben kunnen we altijd nog koeken eten, natuurlijk.

-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/01/de-hele-wereld-omzetten-in-mensen.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/01/het-materieel-potentieel-van-het.html

4 opmerkingen:

Axxyaan zei

We kunnen misschien de maan vol zonnepanelen bouwen en die energie naar de aarde doorsturen.

Kri.st zei

Dat "iets anders" kan natuurlijk ook gewoon kernenergie zijn. Daar genoeg potentieel voorhanden om zelfs een significant grotere wereldbevolking van voldoende energie te voorzien. Zeker als we kernfusie voor elkaar krijgen.

Om je te informeren over het potentieel van verschillende alternatieve energiebronnen, en meteen ook een indruk te krijgen van hoeveel energie onze levenstijl verbruikt is de uitstekende website van David MacKay de aangewezen plek. Allen daarheen:

http://www.withouthotair.com/

Koen Robeys zei

Ik denk te weten dat de fysicus Dyson eens gezegd heeft dat elke beschaving op de duur een gigantische bol rond haar zon zou moeten bouwen, kwestie van inderdaad het laatste foton te kapteren.

Dat is nog eens wat anders dan zonnespiegels op de maan, hé?

Krist: de link ziet er heel interessant uit, maar bij een eerste rondsnuisteren zag het er allemaal nog wat chaotisch uit. Misschien moet ik het nog wat gewoon worden.

Een goede blogger zou dat nu allemaal versnijden in begrijpelijke brokken informatie die "iedereen zou moeten weten". Alleen, waar vinden we een goede blogger...?

Kri.st zei

De website van David MacKay is eigenlijk een in HTML geconverteerd boek. Je moet het dus eigenlijk gewoon chronologisch lezen vanaf het eerste hoofdstuk.
MacKay heeft ook nog een blog, en dat vind je hier:
http://withouthotair.blogspot.com/
MacKay's verdienste is dat hij een hoop netjes op een rij zet onder de vorm van handige, makkelijk te memoriseren cijfers.
Zo leveren met de huidige technologie zowel zonnenergie als windenerige 5W/m2 op. Ons huidige totale energieverbruik komt neer op 125Kwh/dag, of een vermogen van 5000W.
Je kan dan snel uitrekenen hoeveel m2 zonnepaneel we nodig zouden hebben om alles met de zon te doen: 1000m2 per persoon. Nu is de vraag: waar laten we dat.
Die makkelijk te memoriseren cijfers zijn handig als er weer eens eentje af komt zetten met de PS Kwakkel dat we met een paar windmolens onze kerncentrales kunnen vervangen...