Op het blog van LVB kwam recent weer de netelige vraag naar de "functie" van homoseksualiteit (1) aan bod. De wortel van de vraag is vaak ongeveer als volgt. "Ik ben (al dan niet om religieuze redenen) tegen homoseksualiteit; ik kan me geen reden indenken waarom homoseksualiteit binnen de biologische evolutie past (veel nakomelingen zal je er niet mee krijgen), dus het is "onnatuurlijk", ergo, als ik de "voorstanders" op hoge toon deze vraag stel, dan hebben ze grote problemen, QED".
De reden waarom die "voorstanders" er (toegegeven) grote problemen mee hebben is evenwel van heel andere aard. Het heeft integendeel vaak te maken met de beroemde uitdrukking waarin een uil, een kaars en een bril voorkomen; op dit blog al eens "de weigering te weten" genoemd (2). Maar de reden kan ook veel onschuldiger zijn. We worden nu eenmaal niet geboren met kennis, en ieder van ons moet kiezen uit de onoverkomelijk veel dingen die je kan te weten komen. Dus laat ik me plaatsen op het standpunt van iemand die er zich werkelijk niet veel bij kan voorstellen, en proberen een inventaris te maken van dingen die je moet (willen) weten èn begrijpen, als je jezelf een eerlijke kans wil geven.
Het begint, biologisch gesproken, met "natuurlijke selectie" (3). Wanneer je het bestaan van homoseksualiteit moet uitleggen aan iemand die dat concept, al dan niet met opzet, niet kent èn begrijpt, dan zal het inderdaad niet lukken: maar dat is niet omdat het onverklaarbaar is. Iemand die het concept wèl begrijpt kan je uitnodigen even dieper op één van de componenten in te gaan, en wel op de component "variatie". Evolutie is niet een kwestie van gedrag dat een bepaald doel dient. Evolutie is wel een blind proces waarin geen twee individuen gelijk zijn, en waarin bijgevolg elk erfelijk bepaald kenmerk, inclusief gedrag, aan variatie onderhevig is.
Zo denk ik terug aan het verhaal van de vogels die nestelend op rotsen witte voorwerpen naar hun nest brengen, terwijl vogels die in bomen wonen dat niet doen: verklaar!
"Variatie" vertelt je dat vogels een hoop nogal willekeurig gedrag zullen vertonen, waaronder gewoon voorwerpen naar het nest brengen. Als het zo uitkomt ("toeval") dat er veel nuttige voorwerpen bijzijn (er zal bijvoorbeeld af en toe eten tussenzitten) dan zullen er veel kuikens van dat nest overleven. Als de reden waarom er veel voorwerpen "nuttig" waren erfelijk bepaald is, dan zullen er in de volgende generatie meer kuikens zijn die dezelfde soort voorwerpen naar het nest brengen. Doorheen de generaties treedt een cumulatief proces op (5), en aan het einde van een lang verhaal brengen alle vogels eten naar hun nest: de anderen hebben geen nakomelingen meer.
En hoe zit het als er ook eens witte voorwerpen tussenzitten? Een vogel die geregeld een wit voorwerp naar zijn nest brengt zal af en toe een weggerold ei meebrengen. Als het een boomvogel is, dan zal dat een kapot weggerold ei zijn, en het maakt niet uit. Als het een rotsvogel is, dan is dat ei niet kapotgevallen maar enkel weggerold. Dus zal er een extra ei uitgebroed raken, en dus zijn er in dat nest meer nakomelingen... En na een lang verhaal hebben alle rotsvogels genetisch materiaal om witte voorwerpen naar hun nest te brengen. En niemand die op het idee komt om van "pervers" gedrag te spreken als er eens een witte kei tussen zit: het is tenslotte een blind proces.
Zoals alle gedrag is seksueel gedrag aan grote variatie onderhevig. Van gedrag waarmee je baby's maakt over homoseksualiteit tot seks met schapen: het maakt allemaal deel uit van dat brede veld aan mogelijke variatie. Natuurlijk leidt het gedrag waaruit baby's voortkomen tot meer baby's dan homoseksueel gedrag, dus op het einde komt genetisch materiaal dat tot babybevorderend gedrag aanzet meer voor dan ander seksueel gedrag. De "evolutionaire calculus" (5) doet je verwachten dat alle andere gedrag al lang weggeselecteerd is; of hoogstens dat occasionele variatie het nog eens af en toe doet voorkomen, waarna het al snel weer wordt weggeselecteerd.
Maar als een gedrag niet zonder meer schadelijk is, dan kan het best een hele tijd duren tot het werkelijk is weggeselecteerd. En als het op een indirecte manier toch helpt bij de kans op nakomelingschap, dan kan het doorheen de generaties natuurlijk wel degelijk permanent blijven meedrijven in de stroom van alle mogelijke gedrag (6).
Al het volgende schrijf ik op basis van "ik herinner me ooit gelezen te hebben in serieuze literatuur" zonder dat ik zin heb het op te zoeken. Natuurlijk begrijp ik dat iedereen dit mag lezen op basis van "het is niet omdat het op het internet staat dat het waar is". Het blijft echter wel mijn antwoord op de vraag naar homoseksualiteit aan iemand die niet "weigert te weten" (2).
We ervaren quasi allemaal dat seksueel contact een gedroomde manier is om relaties te verdiepen. Dat geldt niet alleen tussen koppels, maar voor relaties in het algemeen. En zoals we kunnen zien aan het gedrag van bonobo's; dat geldt ook tussen leden van de soort die van hetzelfde geslacht zijn. Kortom, homoseksueel gedrag kan bijdragen aan de stabiliteit van groepen en sociale relaties, en dat kan op zijn beurt een positieve impact hebben op de overlevingskans van die groepen, en dus van het genetisch materiaal. En dat wil zeggen: inclusief het homoseksueel gedrag dat door die groep naar de volgende generaties wordt gestuurd.
Let wel, dat is wat mij betreft niet eens de theorie van homoseksualiteit. Dat is niets meer dan één enkele illustratie van hoe homoseksualiteit helemaal niet het probleem hoeft te zijn dat mensen zich daar vaak bij voorstellen. Aan het einde van een lange evolutionaire geschiedenis zijn alle bonobo's biseksueel; wat toch doet vermoeden dat het helemaal niet zo "schadelijk", laat staan "onnatuurlijk" en "pervers" zal zijn, vind je ook niet?
Aan het eind van andere evolutionaire geschiedenissen zijn hun naaste verwanten, de chimpansee en de mens, (en voor zover ik tenminste op de hoogte ben) in veel mindere mate biseksueel. Maar dat is natuurlijk iets heel anders dan de zaken voorstellen alsof homoseksueel gedrag één of andere demonische infiltratie is. Laat staan vragen hoe het "evolutionair een functie" zou kunnen hebben, en je zelfverzekerdheid nog extra in de verf zetten door drie uitroeptekens achter je vraag te zetten...
------------------------------------
(1) http://lvb.net/item/8135
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/de-weigering-te-weten.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/03/over-freudiaanse-libido-en-niet.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/de-evolutionaire-calculus.html
(6) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/jan-klssendorf-filosoof.html
1 opmerking:
Allicht was ik de "boosdoener" die even uit mijn krammen schoot op lvb.net naar aanleiding van weer zo'n mechanistisch-biologische sabelvreter die de ontstemde "natuurlijkheids"-harp bespeelde. Verder heb ik het daar niet opgevolgd omdat ik het eerlijk gezegd een non-issue vind en dat soort discussies zo passé zijn.
Lieden met dergelijke a-wetenschappelijke denkbeelden (laat ons de moraal en de bijbel er maar buiten) vind je gewoonlijk ook in het kamp van hen die het jongleren met milimeter-papier en kwikthermometer een vorm van "natuurlijke" geboortencontrole vinden, en een stuk simpele latex niet.
Sinds Kinsey is het allicht wat doorgedrongen dat "homosexualiteit" een concept is, maar dat "homosexuelen" als dusdanig niet bestaan. Er bestaat wel zoiets als homosexueel gedrag. Eenieder ietwat op de hoogte van psychobiologie en ecologie zou met zijn zelfs heterosexuele klompen moeten aanvoelen dat een trek die maar niet wil uitsterven en al eonen in ongeveer dezelfde verhouding voorkomt bij hogere primaten, inzonderheid HSS, wel degelijk een overlevingswaarde zou moeten bezitten.
Die trek is m.a.w. natuurlijk, en hoogstens statistisch "abnormaal", net zoals linkshandigheid. Ongunstige weeffoutjes worden immers uitgewist op de gigantische lei van de evolutie, en neutrale of gunstige trekken blijven bestaan.
Het uncle-effect, het verhogen van de sociale cohesie, efficiëntere strijdtechnieken en meer empathisch onderwijs (bij de Oude Grieken), een natuurlijke vorm van sociale zekerheid, het zijn allemaal hypotheses die in min of meerdere mate bevestigd zijn. Tenslotte is de HSS in wezen een racistisch wezen (pun intended Koen) en er zitten nu eenmaal meer van jouw genen bij (achter)neven en nichten en bij de clan, dan bij "allochtonen".
De aanpak van Kinsey was uniek, in die zin dat hij (in casu) homesexuele gedragingen turfde, en niet een zelf-verklaarde "aard". Dat zal toen wel aan de invloed van het behaviorisme gelegen hebben, maar soit.
Die aanpak heeft wellicht een doorbraak betekend, niet zozeer door zijn "Schaal", maar door het besef dat grotendeels heterosexueel handelende lieden die zich "natuurlijk" voorplanten, in andere periodes van hun leven plots "homo" worden of "genezen".
Van neef tot papa, en van papa tot nonkel, het gaat blijkbaar allemaal moeiteloos in de schoot van de natuurlijke clan. Niet in het gealiëneerde Westen, maar wel in meer "primitieve" gemeenschappen die dichter aansluiten bij een natuurlijker clan-samenleving en waar de extended family nog altijd heel belangrijk is, precies daar ga je zien dat "homosexualiteit" helemaal geen issue is. Niks om te verbergen, maar ook niks om fier op te zijn (zoals in het gealiëneerd Westen met zijn nogal lachwekkende gay-parades).
Homofobie en fundamentalistische preekheren op hoge poten ga je dan ook vrijwel uitsluitend in het Westen vinden. Circa 40% van de totale mannelijke bevolking heeft wel eens homosexuele gedragingen vertoond, volgens Kinsey, en dat zal wel een onder-rapportering zijn gezien de zeitgeist.
Een "gezonde" 100% hetero gaat dan ook nooit homofoob zijn, want "homo's" verbeteren zijn competitiepositie t.o.v. de beschikbare wijfjes, vooral omdat er nu eenmaal overal 6% meer mannetjes dan wijfjes worden geboren, en bij die wijfjes zitten ook aartslelijken en onvruchtbaren.
De typische fundamentalistische homofoob, de bijbel of een oubollig dierenrijck-boek in de vuisten gekneld, is dan ook iemand uit die bij die 40%-50% potentieel "bi-seksuelen" (of erger) hoort, en die via een aandoenlijk en grappig Freudiaans omkeringsmechanisme zijn "duivelse" aandriften poogt te bezweren.
Ach tja, vandaar mijn geliefkoosde uitdrukking dat homofoben duikelnichten zijn. Goed dat die er zijn trouwens, dat is minder competitie voor de mannetjes. ;-)
Een reactie posten