"Ik zie een groot beeld van Vrouwe Nuclitia voor me. Ze draagt wèl een weegschaal, maar géén blinddoek. En dus ziet ze zeer goed dat al deze conversaties wel de nucleaire schades in de ene schaal werpen (en als 20 millisievert in passant gelijkgesteld wordt aan Tsjernobyl heeft ze dat ook goed in de gaten), terwijl al die andere elementen (Fijn stof, lekke olietankers, ontploffende boorplatforms...) om één of andere reden nooit in de andere schaal terecht komen."
En toen moest ik ineens terugdenken aan de filosoof René Girard, en zijn concept van "het herstel van de assymetrie", dat hier in heel andere vorm ook al is opgedoken (2). Het gaat - laat ik de geïnteresseerde en vooral actieve lezers geruststellen - helemaal niet om de (even reële) parallel tussen dom "links vs rechts". Het gaat veel meer om zeer parallelle problemen die je krijgt als je probeert om de luciede vleugels van zowel links als rechts te overtuigen om afstand te nemen van mythisch-radicale vleugels (die overigens lang niet altijd ook nog "dom" in "mijn" definitie zijn) in hun eigen kamp.
Dat is overigens hoe je op het einde helemaal geen vrienden hebt: sta me toe even aan zelfbeklag te doen. Bijvoorbeeld, toen ik op een rechts blog de lezers probeerde te overtuigen dat ze in hun eigen standpunten maar de term "Eurabië" moesten vervangen door "klimaatopwarming", en ze zouden onmiddellijk de tegenargumenten op hun eigen standpunten in zich voelen opkomen: toen is dat niet door iedereen op gejuich onthaald. Wat je alweer ziet is die Girard-se symmetrie: beide kampen hebben een voorafbepaalde absolute waarheid (de overheid versus de markt die in de tweede url van noot (2) zo goed op elkaar bleken te lijken, of de twee doemscenario's) die zo absoluut waar is dat alle cijfers die niet kloppen desnoods vervalst zijn. Beide kampen zien dat ook zeer scherp in, zolang het maar gaat over de inzichten van de andere kant.
Dus denk ik dat veel deelnemers uit die conversatie op de site van LVB instemmend zitten te knikken bij mijn huidige kritiek op de kernenergie lobby. Die heeft eerst besloten dat de conclusie is; dat de conclusie moet zijn, dat de kerncentrales dicht moeten, en past daar de argumenten bij aan. En dus lezen we alles over "verhoogde straling", maar niemand drukt het uit in de fractie van een percent die is vrijgekomen in vergelijking met Tsjernobyl. Iemand stuurt me in de nieuwsgroep naar een site die uitlegt dat "lage probabiliteiten" een zwak argument zijn, maar rept met geen woord over de zekerheden, omdat ze al gebeurd zijn, van de milieuproblemen gepaard met fossiele brandstoffen. Ik weet zeker, en de lezers van LVB ook, dat ze allemaal lange litanieën over de verwoestingen van petroleum en steenkool zullen beginnen, zodra kernenergie in geen velden of wegen te bekennen is - maar zodra kernenergie wèl in het spel is: verdwenen, foetsie, gesmolten als sneeuw voor de zon! De conclusie moet immers zijn dat kernenergie weg moet, en als hun eigen klachten over fossiele brandstoffen die conclusie niet ondersteunen, dan zijn ze er opeens niet meer!
En kijk, alle vrienden die ik ooit aan de luciede linkerzijde had gemaakt zitten nu boos redenen te zoeken waarom het bovenstaande niet waar is. Precies zoals alle vrienden die ik ooit bij luciede rechts gemaakt heb boos redenen zoeken waarom Eurabië wel, en klimaatopwarming niet een reële dreiging is, waarom een goudstandaard wel voordelen maar geen nadelen heeft ("deflatie is goed") waarom "moral hazard" wel ontstaat bij overheidsoptreden maar niet in de "vrije markt" (4), en vele, vele andere.
Ja, in de hoop dat mijn boze vrienden van luciede links niet te boos worden wil ik pleiten dat ik al die punten toch ook uitgebreid gemaakt heb. En in de hoop dat mijn boze vrienden van luciede rechts niet te boos worden wil ik herinneren aan al die "van sarcasme druipende" posts die ik geschreven heb over "het kapitalisme is de oorzaak van de honger in de wereld" of de (toch veel rustiger) posts die ik pas geschreven heb over kernenergie. En misschien, heel misschien, willen ze wel van me aannemen dat al die drogeredeneringen die maken dat de andere kant er zo dwaas kan uitzien, ergens, net aan de rand van het waarneembare, ook wel in hun eigen kamp voorkomen? Ik denk echt dat ze er allebei alleen maar veel sterker van zullen worden.
Intussen staat Vrouwe Nuclitia ons daar afwachtend aan te staren. Ik ontken heus niet dat we een hoop dingen, zoals de gevolgen van de nucleaire crisis in Japan, in de ene schaal moeten werpen, hoor. Ik wil alleen voorstellen dat we er niet meer dan die gevolgen in werpen. En ik wil ook voorstellen dat we de andere kant van de weegschaal niet vergeten, omdat een "nucleair vervuild denken" (5) alleen maar die dingen ziet die het op dat moment wil zien. Ik stel, met andere woorden, voor dat "de andere kant" ophoudt met ontkennen dat we die factoren ook in rekening moeten nemen.
---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/12/ciske-de-rat-en-zijn-moeder.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/02/over-filosofie-en-geschiedenis-en.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/09/de-opvallende-parallel-tussen-dom_26.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/over-markten-versus-overheden.html
(3) Bijvoorbeeld in de conversatie vanaf hier: http://lvb.net/item/8799#101758
cfr http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/10/millenniale-doemscenarios.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/moral-hazard-de-schuld-van-de-overheid.html
7 opmerkingen:
Koen,
ik weet niet wie je met de andere kant bedoelt, maar voor een keer ben ik het met je verwoordingen eens, nl. je moet beide kanten van de weegschaal in rekening nemen.
Maar het moeten wel sterke schalen zijn.
Om te beginnen :
- kosten bij ontginning ertsen (en voor het gemak noem ik olie ook een erts - in geld en mensenlevens
- opportuniteitskosten hiervan (misschien is het beter olie te gebruiken om plastiek van te maken ipv gewoon op te stoken)
- kosten van de bijhorende centrales (ik kan me voorstellen dat een gascentrale goedkoper is om bouwen en onderhouden dan een kerncentrale, maar ik weet dat niet)
- kosten bij het plaatsen van de centrales (zoals de chinezen met gemak hele dorpen deporteren om een stuwmeer te bouwen
- directe kosten bij een mogelijk ongeval
- kosten op lange termijn bij een mogelijk ongeval
- kosten van het afval (en voor het gemak noem ik CO2 afval van kolencentrales, en kernafval dat van kerncentrales).
- kosten bij het uitgebruiknemen van de centrale (ontmanteling)
Al deze kosten zet je op een rijtje, je geeft er desnoods een 'gewicht' aan (direct doodgaan bij een ontploffing, 1 strafpunt, doodgaan door kanker, 2 strafpunten), en dan kan je een objectieve vergelijking maken.
Ik weet niet wie hierin niet wil of kan meegaan, aan welke kant hij/zij principieel ook staat.
Ik lees al lang geen post meer op be.politic, dus weet ik niet echt wat daar allemaal is beweerd maar ik verbaas me toch sterk over deze post. Je creëert namelijk een tweedeling waarvoor ik nooit aanwijzingen zag: enerzijds de bezadigde voorstander van kernenergie en anderzijds de fossiele energiefanaat. Of hoe moet ik dat begrijpen? Want ik zie die tweedeling nergens. Ik zie wel de voorstanders van een economisch model dat volledig gestoeld is op groei en een overconsumptie en verkwisting van enorme hoeveelheden energie, hetzij steenkool, bruinkool, petroleum, pitch en kernenergie en anderzijds een groep mensen die er voortdurend op wijst dat die energiebronnen eindig en waardevol zijn voor ons en onze nazaten en we er een economie moeten op stoelen die zuinig en efficient met die energie omspringt.
Als er al een weegschaal bestaan van vrouwe Nuclitia, dan zal je daar de stoflongen, de mijndoden, de fijnstofdoden en milieurampen in dezelfde schaal vinden als die voor 30.000 jaar in beton ingekapselde reactoren van Fukushima.
Ik zie in dergelijke discussies veel vaker een andere trend opduiken: als er iets erg gebeurt dat je mogelijk aan het denken zou moeten zetten, dan kan je dat parareren door dat onheil te plaatsen tegenover een veel groter onheil dat je dan makkelijkshalve toeschrijft aan de anderen. Want ik begrijp niet goed waarom iemand die ijvert voor veilige en hernieuwbare energie plots de mijndoden op zijn bord zou moeten krijgen, vermits die er precies door een ingesteldheid zijn gekomen waar een mensenleven van geen tel was, vergeleken met het economisch belang.
Karlos
@Tonny: Zo raken we het dan eindelijk eens: want die berekening moet eigenlijk nog altijd gemaakt worden. Voorbij deze discussie dan is mijn "klacht" dat ik een hoop landen heb zien verklaren dat ze dan maar stoppen met kernergie, of het minstens "on hold" plaatsen - maar... de "berekening" is nog helemaal niet gemaakt! Ze gedragen zich dus als mensen die éérst beslissen dat ze kernenergie afbouwen, en misschien zullen ze de berekening ooit nog maken, en misschien ook niet, maar de "conclusie" ligt al vast.
En dàt is waar ik tegen protesteerde. Kijk gerust nog eens naar de titel van die eerste post: "ik begrijp die lobby niet". En ja, de discussies die ik gezien heb geven me niet de indruk dat er veel zijn die zich bereid zullen verklaren het eens te proberen. Maar ik ben al blij dat er minstens één is die het zou aandurven.
En wat we van onze beide kanten, denk ik, goed moeten beseffen is dat we niet weten wat de uitkomst van de berekening zou zijn. Ikzelf verwacht dat het pro-kernenergie zou zijn. Maar als ik het mis zou hebben, dan zou ik me daar bij neerleggen. Dat is alweer symmetrisch met mijn opvattingen over, pakweg,"Eurabië", waarvan ik denk, op basis van wat ik zie, dat het een hoop paniekzaaierij is. Maar ik heb noch voor kernenergie, noch voor Eurabië het soort politiek vooroordeel dat maakt dat ik het nog zal verdedigen, lang nadat de propagandisten hun eigen leugens zullen ingeslikt hebben.
Ik hoop van alle luciede deelnemers, hetzij links of rechts of iets anders, eigenlijk hetzelfde.
Karlos: je bent dan ook, zonder de minste ironie, een uitzondering. En de Vrouwe Nuclitia die jij beschrijft, waarin de stoflongdoden en de nucleaire kankers op *dezelfde* schaal liggen... Sta me toe er op te wijzen dat je een Vrouwe beschrijft die me veel meer op Justitia zelf lijkt... :-)
Maar ik meng me nu eenmaal wel in de discussies waarin jij alleen maar kampen die vechtend over straat rollen ziet, en ik verzeker je, als je wel nog tussen die stofwolken zou komen kijken, dan zou je die tweedeling wèl zien.
(Bij het herlezen merk ik: juist *dat* die vechtende partijen in werkelijkheid zo op elkaar lijken is precies het grote thema van de filosoof René Girard; tot het punt dat hij ze dikwijls tweelingbroers noemt.)
Dus ik geef het toe, ik houd in mijn opmerkingen geen rekening met die dimensie waarin je alle energiebronnen als "eindig" en "waardevol" ziet, en waarin je in de eerste plaats zou willen dat je ze "veilig en hernieuwbaar" kan maken. We spelen allemaal op het niveau dat we aankunnen, en ik kan je alleen maar zeggen: ik ben me dank zij jou meer dan vroeger van die ongebruikte dimensie bewust geraakt. Misschien kan ik er op een dag iets mee doen, maar voorlopig speel ik maar in de klasse waarin ik me bevind.
Ja Koen, dat is heel herkenbaar. Ontelbaar zijn de momenten dat iemand zijn standpunt met een bepaalde argumentatie verdedigt om nadat ik daarna die zelfde argumentatie gebruik om een standpunt te verdedigen dat hem/haar niet aanstaat, als antwoord te krijgen: Dat is anders. Of een beledigde blik in mijn richting met de vraag of ik nu echt denk dat wat zij argumenteren het vergelijkbaar is met wat ik aanhaalde.
Van de periode dat ik nog op be.politics zat, herriner ik met dat Fust de kampioen was in het: "Dat is anders" antwoord.
Misschien dat de volgende link je belangstelling kan opwekken: http://rationallyspeaking.blogspot.com/2010/02/how-to-want-to-change-your-mind.html
Bij het lezen van je artikel moest ik aan dit artikel in de standaard denken. Het lijkt me een mooi voorbeeld. Ik heb namelijk een heel sterk vermoeden dat als het om het hypothetische geval zou gaan van Turkije dat zou verplichten dat in alle klaslokalen een halve maan of ander symbool van de islam zou hangen terwijl de klacht van een christen zou komen, dat in dat geval MICHAEL MERRIGAN ook geen enkel probleem zou hebben om zijn eigen argumenten te weerleggen.
Bij het lezen van je artikel moest ik aan dit artikel in de standaard denken. Het lijkt me een mooi voorbeeld. Ik heb namelijk een heel sterk vermoeden dat als het om het hypothetische geval zou gaan van Turkije dat zou verplichten dat in alle klaslokalen een halve maan of ander symbool van de islam zou hangen terwijl de klacht van een christen zou komen, dat in dat geval MICHAEL MERRIGAN ook geen enkel probleem zou hebben om zijn eigen argumenten te weerleggen.
Een reactie posten