Zoals het hier staat leent een bank aan een investeerder om daarmee weer te beleggen in de producten van de bank. En zeg nu zelf, in de huidige atmosfeer, en gegeven dat er de laatste jaren bij "ons", banken inderdaad één en ander serieus is mis gegaan, zal dat wel volstaan om de veroordeling uit te spreken, zeker? Maar ik moet opbiechten dat ik er nog niet in geslaagd ben het probleem te zien. Wie op het einde raakt en kan bevestigen of corrigeren...?
Hoe ver ben ik wel geraakt? Een bank is een onderneming die (zoals alle andere) op een stuk papier aan de linkerkant ("actief") schrijft waar haar geld naartoe gaat, en aan de rechterkant ("passief") waar het vandaan komt (1). Dus, een heel simpele "bank" heeft bijvoorbeeld een eigen vermogen van 200 ("passief"), en geeft daarmee een hypothecaire lening van 100 ("actief") en houdt 100 in cash ("actief"). En actief is gelijk aan passief en de balans is in evenwicht.
Nu leent de bank die cash 100 uit aan een andere partij. De actief-post "cash: 100" wordt gecrediteerd naar nul, en de actief-post "(ander) krediet: 0" wordt gedebiteerd naar 100, en alweer is debet gelijk aan credit en de balans is nog steeds in evenwicht.
En tenslotte koopt die andere partij voor de 100 geleende cash het hypothecair krediet over (zodat die cash terug in de bank terecht komt) en nu heeft de bank op haar actief weer een actief-post van "cash = 100" en een andere actief-post "krediet : 100" en het eigen vermogen is 200 zodat actief gelijk blijft aan passief...
Als iemand me kan vertellen wat er mis is - op het feit na dat banken die om het even wat doen altijd mis zitten - dan heel graag. Als je er op wil wijzen dat het probleem eigenlijk is dat er ergens in die transacties frauduleuze of witwas of andere duistere praktijken zitten: heel welkom, maar geef toe dat er geen reden was om van "verdwijn" of andere "trucs" te spreken.
Maar ik heb op het internet nog een artikel gevonden dat er ook over lijkt te gaan (2). Er zou een probleem kunnen zijn als de transactie de vorm aanneemt van de "credit default swaps" waaraan je een serieus deel van de recente financiële rampen kan toeschrijven. Ik signaleer echter dat het feit dat iemand zich ooit in de vingers heeft gesneden niet bewijst dat er met messen op zich iets mis is. Maar laten we het mechanisme bekijken, zoals het in het artikel staat.
De bank begint weer met een krediet van 100 (vermoedelijk gefinancierd met een andere soort schuld; zeg voor het gemak: spaarboekjes). Als dat krediet misgaat moet ze wel nog die spaarboekjes kunnen terugbetalen en dat is waarom de bank daarvoor een stuk eigen vermogen moest reserveren (3). Onder een "credit default swap" (afgekort tot CDS) betaalt de bank een vergoeding aan een derde partij, die in ruil de bank moet terugbetalen indien de originele kredietnemer niet meer terug betaalt. Het gevolg is dat de bank haar kredietrisico heeft verschoven van de originele kredietnemer naar de nieuwe tegenpartij - en indien die laatste blijkt dat terugbetalen niet aan te kunnen: dan zit je inderdaad midden in het mechanisme dat je in die recente financiële rampen hebt gezien.
Merk terzijde op dat in deze constructie de bank geen extra lening meer moest geven om het oorspronkelijk krediet over te nemen: dat atmosfeertje van inteelt laten we alvast weer achter ons. Belangrijker nog is dat de bank in feite alleen maar het ene kredietrisico heeft ingewisseld tegen het andere. Als er geen a priori reden is waarom we ons zorgen moeten maken over kredietrisico's in het algemeen, dan is er ook geen reden om ons zorgen te maken over even grote kredietrisico's, alleen omdat ze ontstaan via een constructie met een moeilijke naam.
Tenzij, natuurlijk, het nieuwe kredietrisico om één of andere reden onder een ander controleregime valt dan het originele risico (zodat het ineens niet meer wettelijk vereist is dat er een stuk eigen vermogen tegenover staat). In dat geval zou de CDS er inderdaad in slagen de hoeveelheid risico die de bank moet afdekken met eigen vermogen te doen dalen, en dus ook de hoeveelheid kapitaal die de bank moet hebben. Op dit punt laat ik echter elke rest van kennis van zaken over het onderwerp achter mij. Het artikel roept ook nog in dat de tegenpartijen wel eens op, pakweg, de Kaaimaneilanden gevestigd zijn, dus ik moet raden dat de financiële reglementering toelaat risico's niet in rekening te nemen als ze via CDS op de Kaaimaneilanden zitten, terwijl het in andere omstandigheden wel moet.
Ik zou niet weten waarom die reglementering zulke simpele achterpoorten zou laten openstaan. Ik zou het er wel mee eens zijn dat banken die bewust van dat gebeurlijk achterpoortje gebruik maken om extra risico's op zich te nemen serieus mogen aangepakt worden. Zoals je ziet houd ik die vorige zin maar nadrukkelijk in de "voorwaardelijke wijs". Het is niet gemakkelijk voor leken om een oordeel te vellen...
--------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2008/02/goed-nieuws-voor-de-linkse-critici.html
(2) http://dealbook.nytimes.com/2013/04/10/seeking-relief-banks-shift-risk-to-murkier-corners/?_r=0
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2009/01/liquiditeit-solvabiliteit-rendabiliteit.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten