Een poster op de nieuwsgroep be.politics brengt het onderwerp "persjonkelen" ter sprake. Omdat ik het niet beter zou kunnen uitleggen dan hij zelf doet volgt hier een copy and paste:
Je hebt het blijkbaar nooit moeten doen: persjonkelen? Dat was zieltjes vanuit het vagevuur naar de hemel bidden op Allerzielen. 5 weesgegroetjes, 5 onzevaders en 5 glorie-zij-de vader's waren goed voor 1 zieltje. Daarna moest je even tot buiten de kerk en kon je terug naar binnen voor een nieuw zieltje. Je kon er makkelijk 100 van het vagevuur naar de hemel helpen op 1 dag. De rest moest wachten tot volgend jaar.
Behalve het onderwerp zelf wil ik ook de aandacht vestigen op de literaire stijl. Die inleidende zin; die roept toch heelder werelden van kinderlijke afkeer op, om zoveel onbenulligheid? Je ziet, je hebt helemaal geen dure woorden, of duistere constructies (de lezer begrijpt natuurlijk onmiddellijk dat ik even tot mezelf spreek) om een atmosfeer te evokeren.
Maar goed, persjonkelen. Ik zie het gewoon gebeuren, al die mensen die met vrome tot bezorgde gezichten de kerken in en uit schuifelden, en hun kostbare vrije tijd, die ze hadden kunnen gebruiken om, bijvoorbeeld, iets over de evolutietheorie te weten te komen, investeerden in weesgegroeten en onzevaders. Als moslims het zouden durven doen; dom rechts zou staan aanschuiven om er de bewijzen van de fundamentele achterlijkheid van de Islam in te zien.
Maar onze poster durft ook "out of the box te denken!
Of er ook zoiets bestond om de trafiek de andere kant uit te helpen weet ik niet. Maar als dat zo is weet ik er nog wel een paar waarvoor ik me bijzonder wil inzetten.
Haha! Dààr zullen de bedenkers van het systeem niet aan gedacht hebben! Het roept herinneringen op aan een tekst die ik ooit eens gelezen heb, en die over de thermodynamica van de hel ging: waarlijk hemels. Maar toch, zie je het al gebeuren, zoals met betogers en tegenbetogers, waarbij ze allemaal met zure gezichten in de kerk zitten te bidden, sommigen om zielen uit het vagevuur te halen, en anderen om ze er weer in te krijgen?
(Op dit punt schiet me te binnen dat ik wel eens mag verwijzen naar een post die ik helemaal aan het begin heb geschreven, en die dus wel niet zo veel gelezen zal geweest zijn, maar die toch een heel ander licht op de zaak werpt:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/ik-wil-een-film-maken_11.html )
Maar alle gekheid op een stokje. Wie verzint zoiets? Al die engelen en heiligen, duivels en demonen en aflaten en vagevuur; dat staat toch allemaal niet in het evangelie? Ergens moet iemand dat toch uitgevonden hebben, of desnoods overgenomen (naar ik vaak geïnsinueerd hoor: van de Perzen!) van ergens anders? En dan moet daar toch meer achtergrond over bestaan? Ik zou daar wel eens wat meer over willen weten, de hiërarchie van de hemel en de relaties tussen Gabriël en Michael en zo, en wat we nog meer weten over de hel.
En als dat allemaal niet zo goed is voor mij zielezaligheid... wel, als er nog mensen zijn die persjonkelen; kunnen jullie ook eens aan mij denken?
Persjonkelen, persjonkelde, gepersjonkeld. Of is het pergesjonkeld?
6 opmerkingen:
Ik vermoed dat al die dingen bepaald zijn door concilies, of door pauselijke encyclieken. Dat is trouwens in alle religies die op "heilige boeken" gebaseerd zijn zo: naast die heilige boeken bestaan er nog andere teksten, de overlevering en zo... Is zo in het christendom, de islam en het jodendom.
Hier in mijn boekenkast staat nog een catechismus (boekje met gebeden, 'akten' en kerkelijke leerstellingen, gebruikt in scholen) uit de jaren '50. Bij het kruisteken staat een voetnoot: "3 dagen aflaat". Dat wil zeggen: elke keer dat je een kruisteken maakt, moet je drie dagen minder in het vagevuur zitten in afwachting dat je naar de hemel mag. Drie dagen, dat zegt natuurlijk niets, zolang we die drie dagen niet kunnen afwegen tegen de relatieve strafmaat van zonden... Want met hoeveel dagen vagevuur een leugen werd bestraft, dat stond nergens beschreven. Een week vagevuur, tienduizend jaar, een miljoen jaar? Wie weet...
In de cathechismus-versie die ik op de lagere school moest gebruiken (jaren '60) was die voetnoot verdwenen. De aflaten waren dus blijkbaar afgeschaft...
Overigens heb ik die verhalen over "persjonkelen" ook gehoord van mijn grootmoeder. Precies zoals de persoon uit het citaat het ook vertelde: even buitengaan en terug binnengaan, en je kon verder aflaten cumuleren.
"de relaties tussen Gabriël en Michael"
In Godfather termen, Gabriël is chief enforcer, en Michaël consiglieri.
Waar komt dat vandaan? Apocrypha, Gnostische teksten, popculture references
die elkaar allemaal recycleren en dingen uitvinden.
http://en.wikipedia.org/wiki/Gnosticism#Dualism_and_monism
http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/vondel/lucifer/lucifer.html
http://www.uoregon.edu/~rbear/lost/lost.html
Vandaag heb ik een hoop familie gezien. De generatie van de zeventigers - nu ja, met een paar jonge tachtigers erbij - wist perfect wat persjonkelen was en kon meteen herinneringen ophalen in termen van "jij hebt het zeker nooit moeten doen".
Toch mooi, die levende folklore. Paters en nonnekes, alle dagen om zes uur uit je bed om naar de mis te gaan, en natuurlijk, veel persjonkelen. Want dat vagevuur, 't was niet mals...
Oh leefden we maar weer terug in die goeie ouwe tijd...
In mijn jonge jaren heb
ik net zoals LVB katholiek onderwijs gehad. Over persjonkelen kan ik me niks herinneren maar een beetje opzoekwerk leerde mij dat er zelfs wedstrijden werden in gehouden.
Verder vind ik het raar dat ik hier nog noit iets over ''dom links'' heb gelezen, of wordt daar een zekere vooringenomendheid mee gedemonstreerd :-)
Groeten,
Benny
Weet je, Benny, *precies* dezelfde opmerking over het gebrek aan posts over "dom links" heb je hier neergezet in september, in de post "EU, uitbreiding of consolidatie?".
En toen heb ik je geantwoord, citaat:
"Want zie je, Benny, in het lijstje "tien meest recente posts" die voorafgingen aan deze post, stond er een post getiteld "de opvallende parallellen tussen dom links en dom rechts".
En dus *zie* ik je schrijven dat je me nooit over die parallel tussen dom links en dom rechts ziet schrijven, terwijl ik *recht onder je neus*, de post waarin ik precies dat doe, zie staan.
En dus zou ik je willen vragen; als je me "nooit ziet schrijven" over iets waarover in werkelijkheid een hele post zich recht onder je neus bevindt - ben je er dan héél zeker van dat het aan *mij* is dat je moet verwijten dat jij dat "nooit (sic) ziet"?"
Je ziet waarom ik een beetje begin te vrezen dat de vooringenomenheid niet bij mij zit: het staat er wel degelijk, en recht onder je neus, en zelfs naar herhaald verwijzen heb je nog altijd niets gezien.
Maar ik wil je ook wel iets toegeven. Het gaat op dit blog veel vaker over "dom rechts". Maar steeds zoals je in die post had kunnen lezen, ik heb jaren lang méér dan voldoende tijd gespendeerd aan dom links, zoals nog steeds voor iedereen opzoekbaar op Google staat, in de archieven van de nieuwsgroepen.
Alleen, moet ik zeggen, zie je dom links de laatste jaren veel minder actief. Terwijl dom rechts - "dom" in de zin dat ze dingen volhouden die ingaan tegen de meest elementaire feiten - actiever is dan ooit.
En dus gaat het hier vaak over dom rechts. Want zeg nu zelf: is dat nu zoveel gevraagd, om op te houden met het beweren van dingen die op het meest elementair niveau niet waar zijn?
Om maar te zwijgen van het feit dat ik zelf, die me als een enthousiaste neo-liberaal beschouw, met grote bezorgdheid zie hoe dom rechts de laatste jaren, in allelei varianten, onze kant zwààr gediscrediteerd heeft.
Een reactie posten