"Meestal, maar niet altijd, krijgen de speculanten hun zin als het aangevallen land of bedrijf ook werkelijk een kwetsbaar doelwit is (...)"
Misschien lees je dat wel als "ze krijgen hun zin omdat dat terecht is" en interpreteer je dat vervolgens als neo-liberaal axiomatisch denken: de markten hebben zo vaak (tot "haast altijd") gelijk dat de speculanten wel terecht "aangevallen" zullen hebben. En na een paar dagen piekeren kom ik tot het besluit: die interpretatie zou terecht zijn. In het bijzonder wanneer het over landen gaat, denk ik, hebben speculanten wel eens fortuinen verdiend, niet omdat ze "als roofdieren een kwetsbare prooi aanvielen", maar omdat de alfamannetjes (dat is in gevallen zoals hier - maar overigens lang niet altijd - nog denigrerender bedoeld dan de uitdrukking "de politiekers") van een bepaald land een "beleid" voerden dat zo onrealistisch is (Engeland toen Soros zijn slag sloeg), of zo in functie staat van zakkenvullerij (de Aziëcrisis) of iets dergelijks, dat de speculanten alleen maar het symptoom zijn. Dat wil zeggen, ook in een wereld zonder speculanten varen die politiekers in volle vaart recht op een ijsberg af, en als het niet door "de speculanten" (lees: "de markt") is dat het gaat "boem" zeggen, dan zal het door iets anders zijn.
Maar nadat ik aldus bij het standpunt blijf dat ik meer dan tien jaar geleden al verdedigde - de markten hadden in de Aziëcrisis gewoon gelijk, en dat was zelfs een goede zaak - denk ik ook terug aan wat Paul Krugman schreef in The Return of Depression Economics (1,999), hoofdstuk 7. In de nasleep van de enorme crisis (naar toenmalige maatstaven) zag Hong Kong er als een geschikt "volgend slachtoffer" uit. En zoals Krugman het schrijft zijn er toen door sommige "Masters of the Universe" een aantal zonder meer criminele complotten gesmeed, en had het heel goed gekund dat er ook een onschuldig slachtoffer was gevallen (om het niet over de echte onschuldige slachtoffers te hebben: al die mensen die hun job kwijt zijn, instortende economieën, enzovoort). Zoals het heel goed kan dat er destijds ook wel één of meerdere echt onschuldige slachtoffers zijn gevallen: we weten dat doodeenvoudig niet.
En zoals ik ook tot de dag van vandaag overtuigd blijf van wat ik een hele tijd geleden schreef (2). (Man, dat is ook alweer twee jaar geleden...) De crisis is ook een stuk een crisis van de boekhoudwetgeving. Sterk versimpeld: er breekt lokaal een huizencrisis uit, de markten voelen zich onzeker, en ze reageren erg terughoudend op een hoop andere min of meer risicovolle markten. Dus er zijn veel minder of geen prijzen te krijgen. Maar volgens de nieuwe boekhoudwet is de waarde van een asset wat iemand er voor wil betalen, dus sommige assets waren ineens "nul" waard, wat voor enorme (maar boekhoudkundige) verliezen zorgde, wat een self-fulfilling prophecy op gang bracht. De markten stortten totaal in, niet omdat er verliezen geleden waren, maar er werden monsterachtige verliezen geleden omdat de markten totaal instortten. Sterk versimpeld, dus, maar volgens mij wel waar.
Kortom, ik "geloof" nog altijd dat de markten het zeer vaak bij het rechte eind hebben, en dat het dan vaak een zodanig goede zaak is de politiekers op hun plaats te zetten dat ze hun beloning verdiend hebben. Maar ik denk ook dat er een paar gevallen zijn waarin ze het op voldoende schaal mis hadden om ze toch maar niet helemaal ongecontroleerd hun gang te laten gaan. Alleen, hoe we dat laatste precies moeten aanpakken gaat ver, ver boven ook mijn pet. Voorlopig hebben we alleen nog maar "de politiekers" als oplossing gevonden. Voor de huidige crisis is het eindoordeel nog niet gevallen, maar als je op zoek was naar een voorbeeld van waar het middel erger kan zijn dan de kwaal...
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/02/de-speculanten-komen-er-aan.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/02/goed-nieuws-voor-de-linkse-critici.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten