dinsdag 7 februari 2012

Uit de euro, of wanbetaling, of... allebei tegelijk?

"Eerst gingen ze uit de euro moeten stappen om wanbetaling te vermijden", sprak een collega zo'n tikje verongelijkt, "en nu we er allemaal nog een hoop extra geld in gestoken hebben gaan ze waarschijnlijk toch nog in wanbetaling". Hij had het natuurlijk over Griekenland, en ineens hoorde ik mezelf er nog heel spontaan, heel vanzelf, aan toevoegen "en waarschijnlijk nog allebei tegelijk ook". En ik weet er natuurlijk niet veel van, maar toch...

De collega, die soms verbazend goed geïnformeerd is, weet ook nog te vertellen dat Griekenland in veel opzichten niet in staat is fatsoenlijk belastingen te heffen, zoals je van een ontwikkeld land toch een beetje mag verwachten. En dan is het natuurlijk niet moeilijk dat je al snel merkt dat je meer betalingen moet doen (salarissen voor leraren, politie agenten, vuilnis ophalers,...) dan je geld hebt, en dat een tijdje lang de banken je toelaten om in het rood te gaan, maar op een gegeven moment is de koek op. Geen geld meer, geen salarissen meer, en de mensen beginnen op straat te leven.

Een beetje economist - ik praat dus over een niveau dat zich ver, ver boven het niveau van mijn pet bevindt - had dat al lang zien aankomen: Geert Noels, Paul Krugman... Maar niet onze nochtans briljante politieke leiders. En dus vraag ik me af: stel nu eens dat Griekenland inderdaad in wanbetaling gaat. Hadden ze dat dan niet veel beter al twee jaar geleden gedaan? De euro uit, een enorme devaluatie, massale faillissementen, torenhoge werkloosheid... Ik wens het echt, echt niemand toe. Alleen, intussen zitten er ook een paar miljardjes van ons geld in, dus nu raken we die waarschijnlijk ook nog kwijt en het resultaat daarvan wordt: Griekenland de euro uit, een enorme devaluatie, massale faillissementen en torenhoge werkloosheid.

Dus hetzelfde resultaat - met dat verschil dat de put alleen maar dieper is geworden, en ook met dat verschil dat de crisis intussen twee jaar verder heeft gekankerd. Terwijl, als de gefailleerde ondernemingen voor een prikje over te nemen zijn en je de boel devalueert zodat ze weer competitief zijn, het herstel soms verrassend snel gaat. Jaja, ik weet het, dat je als een ouwe krokodil klinkt als je over de "Aziëcrisis" (dinosaurus) of "Argentinië" begint, maar het is intussen toch maar zo.

Nota bene, ik wéét natuurlijk niet of dit het scenario wordt. Maar ik stem op die mensen (hoewel...), en ik betaal er belastingen aan (dat in ieder geval); ik mag ze toch eens vragen of ze daar tenminste aan gedacht hebben, destijds, twee jaar geleden?

Soit. Paul Krugman zegt ervan dat, hoe ongelofelijk het intussen ook lijkt, een aantal mensen die blijkbaar werkelijk geloofd hebben in de "expansive austerity" intussen toch beginnen te beweren dat "ze eigenlijk iets heel anders bedoelden". Vertrouw Krugman maar dat hij dan subiet de url produceert waarin ze het desondanks toch heel precies gezegd hebben.

(Noot. Ik was even sterk in de verleiding om de mogelijkheid om commentaren te geven af te zetten. Maar als ik er nu als noot bijzet "dom rechts gelieve zich van commentaar te onthouden" - zou dat dan niet, heel misschien, volstaan?)

9 opmerkingen:

Willy H. zei

Griekenland heeft helaas de kenmerken van een "failed state" als het op het innen van belastingen aankomt. En dan hebben we het niet over de 13000 bestaande zwembaden, waarvan er maar 324 belast werden/worden of de mythes van Griekse boerendorpen waar meer Porsches rondrijden dan in München... Nee we hebben het dan wel over OESO cijfers die ramen dat 1 % van de rijkste Grieken goed zijn voor 23 % van de totale belastingontwijking die vorig jaar goed was voor een geraamd totaal van 13 miljard euro. Of om het wat "populistischer" uit te drukken ; mochten die 4152 grootste Griekse belastingontduikers hun opgelegde belastingachterstanden eens betalen, zou dit 14,8 miljard euro in het lege laatje brengen. Overigens wordt er in één adem aan toegevoegd, dat ze daar nooit in zullen slagen. Griekse belastingambtenaren; het kan beter. Het resultaat van deze "belastingontwijking" zijn een grotere inkomensongelijkheid, meer armen en een lagere progressivteit van de inkomstenbelastingen. Daartegen moet de modale Griek betogen in Athene.
Overigens valt het mij op dat als ik OESO ramingen over de "grijze economie" in Europa bekijk dat Griekenland hier "koploper" is met een geraamde grijze economie van 25,2 %(2010); maar dat dat niks te maken heeft met invoering van de euro. In 1990 werd de Griekse grijze economie op 22,6 % geraamd. Ter vergelijking Duitsland 14,4 % en België 17,9 %.
En tenslotte nog iets over de "steun" die Europa geeft aan "de Grieken". Ik kan het mis hebben; maar was het niet zo dat als de Duitse, Franse, Engelse,...en Belgische banken een stuk afschreven van hun Griekse obligatieportefeuille ze de rest terugbetaald kregen. En waar zou dat geld vandaan komen...denk je? Niet uit het lege laatje, that's for sure.

Koen Robeys zei

Een interessante vraag lijkt me wat het effect zou zijn van "als al die ontwijkers eens 14 miljard zouden betalen"; wat is dat, 14 miljard voor Griekenland?

Alle problemen opgelost? Druppel op een gloeiende plaat? Ergens iets tussenin? Ik weet het niet; ik heb heel weinig kijk op de cijfers van Griekenland.

Willy H. zei

Uiteraard zijn alle problemen dan niet opgelost. Maar 14 miljard is ongeveer het "jaartekort" van Griekenland. Zou je de 'achterstallige' belastingen innen dan nog blijft de Griekse lade gewoon leeg. Eén jaar met een tekort van 3 % dus. Wat de "troika" momenteel tracht te doen lijkt me het volgende : als "de banken" meebetalen (door een afschrijving van ongeveer 60 % van de leningen te accepteren - Merkel heeft hier 'gescoord' ) en de Grieken meedoen ( door belastingverhogingen - maar je zou dat kunnen vervangen door correct innen van de belastingen, en het verminderen van de uitgaven (hoe correcter je je belastingen int, hoe minder je dient te doen aan uitgavenbeperking) dan komt Europa en het IMF terug over de brug. Met genoeg geld om de leningen aan 40 % terug te betalen en de Griekse staat in staat de stellen ondermeer de overheidssalarissen te betalen. Dus de Grieken hebben gelijk als ze betogen tegen de besparingen...maar ze hebben ongelijk als ze tegelijktijd niet betogen voor een correcte belastinginning. Maar dat laatste doen ze dus niet of nauwelijks en dit is "historisch" gedetermineerd. Ik las ergens dat de sport om zo weinig mogelijk belasting te betalen dateert van de Ottomaanse overheersing...

Libertariër zei

Het succesverhaal van Japan in een notendop, verteld door Maarten Verheyen. Zie daarvoor:

De grootste wederopstanding van de 20ste eeuw

Let op de rol van de yen-goudstandaard, het verbod (!) op overheidsschulden en de rol van export. Keihard empirisch bewijs dat goud, zuinigheid, lage belastingen en hard werken leiden tot succes (zelfs in de overheidsinkomsten). Uiteraard geldt ook hier: no pain, no gain. Opruimen dus, de huidige puinhopen. Koen: nu hoor je kritiek op Krugman-de-schuldenpromotor en bezuinigingenhater ook eens van een ander.

tonny zei

Een fan nvan Japan, met een overheidsschuld van 200 %. Enkel draagbaar zolang de rente 0 % is. Gefinanceerd door eigen Japanners, die qua bevolkingspiramide snel achteruitgaan waardoor Japan zich binnenkort (3 tot 5 jaar) internationaal moet gaan financieren. We praten dan nog eens ..., goud of geen goud.
Tonny

Libertariër zei

@ Tonny

Verheyen heeft het over de maatregelen die tot wederopstanding na WOII leidden en meldt ook de fouten die men in de jaren '80 maakte, waardoor de wantoestand van nu er is. Oplossing: dezelfde als waarmee na WOII het land zo'n succes had. Goud, lage belastingen, geen staatsschulden. Tijd voor een nieuwe wederopbouw dus.

Felix zei

Mijn idee is: stel de Griekse overheid onder curatele, regel voor de Griekse overheidsschuld een afbetalingsschema met de schuldeisers (Duitse, Franse, Belgische, ... banken) en laat de Griekse burgers vrij. Waar men nu mee bezig is, is elke Griek de zin ontnemen om zich ooit nog Europeaan te voelen.

Koen Robeys zei

Willy & Felix: wat ik me afvraag is of er voor Griekenland nog wel een mathematisch realistisch afbetalingsschema *is*. Ik denk dat dat aan de ene kant vrij simpel bij elkaar te puzzelen moet zijn, maar aan de andere kant heb ik zelf geen flauw idee hoe.

Anderzijds mogen we ons zeker niet laten afleiden door de politiekers die het allemaal veel ingewikkelder maken, omdat ze eerst beslissen wat "politiek" moet, en daar de cijfers bij aanpassen

Libertariër zei

Och och och mensen, het is allemaal zo simpel. Laat de Grieken uit de euro stappen en hun nieuwe Drachme aan goud koppelen, waardoor de koopkracht sterk wordt. Zo kunnen zij voor een prikkie grondstoffen, machines en menskracht aanschaffen en een zeer rendabele industrie opzetten. Sterke munt = sterke economie. Japan in 1950-1970 op herhaling. Zul je zien: wordt Griekenland een fantastisch welvarend land.