Eén van de meest gebruikte sofismen die bepaalde "critici" (aanhalingstekens omdat we met zelfbenoemde "critici" te maken hebben; "critici" die de facto van mening zijn dat ze iets kunnen be"kritizeren" zonder zelfs maar het geringste benul te hebben van het onderwerp. We zullen onmiddellijk een voorbeeld zien) van de evolutietheorie opwerpen, klinkt als volgt: Hoe kan leven uit niet-leven ontstaan?
Als het de bedoeling is verwarring te stichten, is dit een sofisme van hetzelfde kaliber als het zogenaamde kip/ei probleem - met die nuance dat het in dit geval nog veel meer ook werkelijk de bedoeling is om verwarring te stichten. Daarnaast is het tragikomisch te bedenken dat de evolutietheorie niet eens over "het ontstaan van het leven" gààt. Een vorige post (1) heeft, met mechanisme en al, verteld waar de evolutietheorie wel over gaat: beschouw een groep levende organismen, laat er het mechanisme van "natuurlijke selectie" op los, en trek zelf je conclusies.
En dus hebben de "critici" hun aanhalingstekens al ruimschoots verdiend, nog voor de veldslag eigenlijk begonnen is. Maar dit zullen we nog genereus glimlachend laten passeren. Laten we niet te veel zout wrijven in de wonde van "critici" die denken een theorie te bekritizeren met vragen over een onderwerp dat er niet eens iets mee te maken heeft. Laten we even doen alsof we te maken hebben met een serieuze vraag, van hetzelfde kaliber als het kip/ei probleem, toen we het sofisme erachter nog niet hadden doorzien.
Wat is de val waarin ze onschuldige mensen hopen te laten trappen? Ze hopen achter een puur verbale kwestie - de termen "leven" en "niet-leven" - te kunnen wegsteken dat we niet te maken hebben met eeuwige, onveranderlijke, Platoonse entiteiten, maar met complexe en langdurige processen. Ze stellen een vraag die inhoudelijk niet verschilt van "hoe zou een kip uit een niet-kip kunnen ontstaan?". Ze proberen weg te moffelen dat we hier eigenlijk discussiëren over de betekenis van woorden. En woorden en hun betekenissen zijn verschijnselen die geldig zijn gedurende de relatief beperkte periode van enkele decennia; misschien eeuwen. Dat is in vergelijking met het ontstaan van (verschillende soorten) vogels; laat staan het leven op aarde, zo fabuleus kort dat noch het "leven", noch de "kippen", noch de "eieren" in die tijdsspanne noemenswaardige verschillen vertonen.
Maar elk van die drie zijn, net zoals alle andere biologische verschijnselen, alleen maar schakels in een heel lange ketting. Aan het begin van die ketting spreken we nog niet van "leven" - omdat we alleen nog maar tamelijk complexe moleculen hebben - zoals we aan het begin van de uitwisseling van genetisch materiaal nog niet over "ei" spraken (2). En aan het einde, of ergens er middenin, van die keten is er heel duidelijk wel sprake van "leven", of "ei", of whatever, gewoon overeenkomstig de regels van het taalgebruik ("we praten over de betekenis van woorden").
En dus kunnen we ons afvragen waar precies in de zeer lange ketting de regels van het taalgebruik voor de eerste maal toelaten te praten over "leven" of over "ei", enzovoort. Terwijl het stadium onmiddellijk daarvoor dan al allerlei kenmerken zou vertonen van "leven", maar er (volgens dat taalgebruik) toch nog geen is. En dus is er mogelijkheid zat om tot heroische meningsverschillen te komen. Iedereen kan verschillende definities voorstellen, en met zijn of haar definitie een ander punt in de keten als "eerste leven" aanduiden.
Maar dat hangt dus zuiver af van een definitiekwestie. Terwijl de ingebeelde "critici" hoopten dat mensen die daar niet aan denken door hun "kritische vragen" in moeilijkheden komen: want ja, hoe zouden twee totaal tegengestelde dingen als "leven" en "niet-leven" nu uit elkaar kunnen voortkomen? Terwijl vanaf nu het antwoord is: "omdat het alleen maar in het verbale om tegengestelden gaat, en niet in het reële".
Mensen die het moeten hebben van dat soort pathetische sofismen moeten we maar niet te serieus nemen. Mensen die het onderwerp dat ze beweren te be"kritizeren" zo weinig kennen dat ze hun sofismen zelfs op het verkeerde onderwerp loslaten zien er (voor zover mogelijk) nog meer potsierlijk uit. Wat ze overigens niet belet om, wanneer ze publiek als charlatan worden ontmaskerd, enkele weken of maanden af te druipen, en vervolgens poneren ze de hele litanie opnieuw.
----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten-3.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/een-puur-verbale-kwestie.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten