donderdag 21 september 2006

De Verenigde Naties: Een Anthropologisch Probleem

Enkele posts geleden ging het hier over het probleem van de Verenigde Naties (1). Als er niet zoiets bestond als een select clubje van “vijf permanente leden van de Veiligheidsraad”, dan zouden we dat willen uitvinden. Maar dan bestaat het niet dat in dat clubje de leden zouden zitten, die er nu inzitten. En dus, als de mensheid nood heeft aan een forum om te debatteren over de grote problemen die zich op de planeet voordoen, zitten we met een forum dat zo slecht bemand is, dat je al bijna evengoed helemaal geen forum zou kunnen hebben.

Iedereen ziet het, iedereen weet het, iedereen praat erover, er verandert niets. Hoe komt dat? Wel, de eerste regel is: om een probleem op te lossen, moet je het (h)erkennen, en dus benoemen. Het probleem is echter historisch gegroeid, en zo in een “politiek” en “diplomatiek” probleem veranderd. Dat maakt dat de politici en diplomaten die zich zo graag inbeelden dat ze de problemen oplossen, zelf een deel van het probleem zijn. Terwijl, als je zelf geen postjes najaagt, niemand plezier hoeft te doen, en wegens onbelangrijk geen politieke incidenten kan veroorzaken, dat benoemen werkelijk kinderspel is – en dan zie je ook meteen waar het mis gaat.

Hier is een benoeming van het probleem: minstens de helft van de permanente leden van de Veiligheidsraad bezet daar een stoel die hun diplomatiek-politiek belang ver overstijgt. De reden waarom dat niet zomaar verandert is dat (bezien vanuit het standpunt van zij die deze stoelen bezetten) de mogelijkheden om in al die diplomatieke kanalen gewichtig met de armen te zwaaien, te belangrijk is als uitweg voor mislukte diplomaten, gebuisde politici, en would-be alfamannetjes, om zomaar weg te geven. (Dat geldt overigens niet alleen voor de would-be alfamannetjes van de landen die er zouden moeten uitvliegen.)

Daarmee is het probleem in de menselijke anthroplogie terechtgekomen. “Menselijke natuur”. Zoals bij de chimpansee komt bij de mens de grootste last van het grootbrengen van de jongen bij de vrouwtjes terecht, terwijl de mannetjes zich onledig houden met de jacht en andere manieren om indruk te maken op de vrouwtjes. Wéér dat gewichtig met de armen zwaaien. Voor de would-be alfamannetjes van de soort mens is het forum van de VN de gelegenheid bij uitstek om ook, en voor de ogen van de hele wereld, met de armen te zwaaien. En dus zijn het dezelfde mensen die zo graag gewichtig doen, die moeten zeggen dat ze zichzelf te gewichtig vinden om de problemen te durven aanpakken. Want dan is de kans groot dat ze er niet meer zullen bij zijn.

Wat je dus ziet misgaan is dat de “benoeming van het probleem” zowathet lijnrechte tegendeel is van een diplomatiek betoog. In een diplomatiek betoog wordt iedereen zeer beleefd als Zeer Belangrijk behandeld, en een reorganizatie op basis van “land zus en zo is echt veel te onbenullig geworden”, laat staan de vergelijking met de chimpansee, is dan ook ondenkbaar.

En zo kunnen we het probleem formeel uitdrukken:

Om een probleem op te lossen moet je het eerst erkennen, en dus benoemen.
Het systeem waarbinnen het probleem zich situeert is een diplomatiek systeem.
De benoeming van het probleem is het toppunt van on-diplomatiek gedrag.
Ergo, binnen het systeem dat het probleem moet benoemen kan het niet benoemd worden
En aangezien het niet benoemd kan worden, blijft het onoplosbaar.

Laat me overigens een misverstand vermijden. Dit deel van het probleem staat volledig los van een ander, “objectief” deel van het probleem. Het is werkelijk niet zo eenvoudig het probleem op te lossen van een forum dat tegelijk efficiënt, representatief en zwaarwegend is. Alleen is het zo dat in theorie politici dienen om dit soort problemen aan te pakken. Terwijl ze, in dit soort geval, juist zelf een groot deel van het probleem zijn. Intussen heb ik het over dat ander, “objectief” deel van het probleem helemaal niet gehad. Dat komt er ook nog wel eens van.

-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/09/de-verenigde-naties-een-historisch.html

Geen opmerkingen: