Oh, die Standaard toch

De Standaard van vandaag vertelt ons dat de olieprijzen heel duur zijn: en dat is ook zo. Verder vernemen we dat dat voor bepaalde bedrijven het ondernemen geen pretje maakt, en dat is alweer zeer juist. Helemaal machteloos staan ze niet, want er bestaan vandaag de dag allerlei technieken om zich in te dekken tegen pijnlijke prijsbewegingen. Maar om heel veel redenen werkt dat maar in een eerder beperkte mate. Om me tot de simpelste van die redenen te beperken: bijvoorbeeld als (zoals nu) de indekkingen zelf zeer duur zijn.

Hoewel er tot daar niets mis begin ik me geleidelijk af te vragen of iemand dit soort artikels leest. Het gebruikt nog heel veel meer woorden dan ikzelf, en dat wil wat zeggen, nietwaar? Bovendien gebruikt het een hoop jargon, zonder te zeggen wat die woorden betekenen. Voor wie is dat artikel bedoeld? Ikzelf begrijp het wanneer de tekst begint over call en put en swap en collar, maar mij vertelt het artikel niet nieuws. Een hoop mensen die (net als ik) niet met die kennis geboren zijn, en het (anders dan ik) nooit voor hun job hoefden te leren begrijpen het ongetwijfeld niet. Al wat ze lezen - aangenomen dat ze dat zouden doen - is dat er "hedges" bestaan, gevolgd door een hoop exotische woorden. Wie leest zoiets? Waarom zouden ze dat doen?

Maar het wordt nog veel erger. Als je het inderdaad begrijpt en het toch leest omdat je nieuwsgierig bent hoe ze het uitleggen, dan zie je dingen staan die hopeloos en totaal onzin zijn. We vernemen over de "collar" dat die "beschermt tegen een daling van de prijs maar minder tegen een stijging".

Ik bespaar de lezer de technische uitleg. Hij of zij hoeft me voor mijn part zelfs niet te geloven - laat het rustig mijn woord tegen dat van de journalist zijn. Maar mijn woord is alvast: dit is erg. Dit is erger dan "fout"; het is zoals dat heet in goed Amerikaans "not even wrong". Het heeft niet eens betekenis. Ik geef even mee dat een vlugge vertaling van de termen "geen" en "betekenis" in het Latijn respectievelijk "non" en "sens" zou opleveren.

Daarom vraag ik me opnieuw af: leest iemand dit? Wie de termen begrijpt ziet dat er enorme kemels instaan. Wie ze niet begrijpt krijgt een hoop nodeloos jargon te slikken, en als je niet eens kan zien dat er fouten instaan, wat kan je dan ooit aan deze tekst overhouden?

De Standaard probeert een eerder serieuze krant te zijn, en vertoont daar, voor zover ik dat kan beoordelen, geregeld ook de sporen van. Desondanks zou het exemplaar van vandaag verbeterd zijn indien de bewuste pagina was verwijderd en vervangen door een blad leeg toiletpapier: véél zachter in gebruik. Zou dat nu zo moeilijk zijn er tenminste voor te zorgen dat de gebruikte woorden ook correct gebruikt zijn? Zou dat (in stap 2) zo moeilijk zijn om die woorden zo te gebruiken dat de lezer nog kan volgen wat er instaat? Zou een stap 3 waarin de lezer er dan ook nog iets aan heeft helemaal uitgesloten zijn? Ik vraag het me maar af omdat ik vaak artikelen lees over wetenschap, of literatuur, of politiek, en een knagend gevoel me bekruipt: lijden die onder hetzelfde probleem? Als ik iets wist van de onderwerpen in kwestie, zou ik me dan ook afvragen of iemand dat wel leest?