woensdag 29 februari 2012

Friedrich Hayek over goud

Na het vorige postje over goud (1) - verschillende lezers, zowel op de site van De Tijd als hier bevestigen dat het krantenartikel (maar niet Buffett zelf in zijn oorspronkelijk Engelse tekst) er een tikje naast zat en dat het een blok van twintig in plaats van zes kubieke meter moest zijn - zat ik nog een beetje verder te bladeren, en ik vond zowaar een artikel van Friedrich Hayek over goud (2)! Is dat nu niet interessant...?

Een goudstandaard, vond Hayek in 1943, had best wel een paar voordelen. Een heel herkenbare vond ik dat het de mogelijke acties van overheden in bekende regels vastlegt, zodat die acties voorspelbaar worden. Dat is een mooi filosofisch punt dat ik ook op andere plaatsen bij hem heb teruggevonden. Hayek denkt namelijk dat overheidsoptreden moet zijn zoals het optreden van de natuur. In beide gevallen gaat het om "wetten", en die van de overheid zouden veel meer moeten zijn zoals die van de natuur: onpersoonlijk, voor iedereen geldend, zonder privilege.

En dat is wat een goudstandaard doet, en voor de andere voordelen zou ik zeggen, volg de link. Maar, zegt Hayek, die voordelen vloeien niet voort uit het feit dat we over goud praten:

"It will be noticed that none of these points claimed in favour of the gold standard is directly connected with any property inherent to gold. Any internationally accepted standard based on a commodity whose value is regulated by its cost of production would possess essentially the same advantages."

Ook dat (het is niet inherent aan goud) is een punt dat ik hem wel vaker heb zien maken, maar dit terzijde. Dus als het niet aan het goud ligt, hoe komt het dan dat je zo vaak waarlijk adepten ziet, bij wie elke suggestie dat je hun goudverslaving niet zou overtuigend vindt tot ware razernij leidt? (De mooiste, in het artikel waarnaar ik verwees, vond ik dat Buffett een "demente pad" werd genoemd.) Wel, zegt Hayek, het was...

"mainly the irrational, but no less real factor of its prestige-or, if you wilI, of the ruling superstitious prejudice in favour of gold, which made it universally more acceptable than anything else."

Hmmmmm... Een "irrationeel" geloof, dus, een "prestigekwestie", gedomineerd door een "bijgelovig" - een beetje verder staat ook de term "onnadenkend" - "vooroordeel" uit een tijd dat de mensen blijkbaar nog niet veel wisten. Welwelwel...

In die omstandigheden moeten we ook niet verbaasd zijn als we zien dat Hayek ook niet blind is voor de nadelen van de goudstandaard. Ik zou zeggen, volg de link. Wat mij hier interesseert is dat Hayek uiteindelijk pleit voor een op grondstoffen gebaseerde geldstandaard. Ikzelf ben, zelfs met de voordelen van meer dan een halve eeuw later, van geen kanten geleerd genoeg om de nadelen van dat idee op te sporen, maar de voordelen ervan weet hij toch maar weer heel netjes uiteen te zetten. En als hij dan het mechanisme in actie beschrijft krijgen we het voorbeeld van de crisis waarin de vraag inzakt en de economie in depressie dreigt weg te zinken:

"Once the demand for raw commodities then begins to slacken and their prices to fall, the monetary authorities of the participating countries will be offered any commodity units which cannot be disposed in the market at the fixed price. Their purchases will make up for the fall of the industrial demand-and for every amount of money that is being accumulated in private hands a corresponding amount of raw commodities is accumulated in the warehouses. The demand for raw commodities in general is thus maintained (...)"

Ik zou er geen woord van durven betwijfelen. Wel merkwaardig, natuurlijk, om te zien hoe de crisis bestreden wordt door een overheid producten van één enkele groep producenten te laten opkopen, aan prijzen die hoger zullen zijn dan wat de markt zonder dat overheidsoptreden zou bieden. Er zijn er die voor minder voor "communist" (3) zijn uitgescholden...

-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/02/warren-buffett-over-goud.html
(2) http://web.ntpu.edu.tw/~guan/courses/Hayek43.pdf
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/03/obamas-communistische-inspiratiebron.html

1 opmerking:

Libertariër zei

Goud en zilver behouden op lange termijn altijd hun koopkracht en blijven gewild, ongedekt fiatgeld raakt in de loop der tijd vernietigd. De dollar schijnt bijna 100 procent te hebben verloren in de eeuw dat de Fed bestaat en de geldpersen laat draaien. Gewoon nuchtere feiten, die mede maken dat ik van goud en zilver hou. Dat is eerlijk, waardevol en echt schaars geld. Dat er een permanente depressie zou zijn onder goud/zilver, is een vooroordeel, misvatting en leugen. Als mensen alleen strikt noodzakelijke uitgaven doen (de primaire behoeften), heeft iedereen ook alleen in die sectoren werk. Het aanbod zal enorm zijn, de prijzen laag en de welvaart stijgt gewoon door innovativiteit. Sterker, het ontbreken van fiatgeld-zeepbellen, maakt een echt economische aanwending van geld-als-schaars-goed mogelijk, waardoor duurzame welvaart op basis van behoeften wordt gerealiseerd.