Heel lang geleden, toen ik nog veel op usenet schreef, kwam er een zoveelste geval van fraude met spaarcenten van eenvoudige beleggers aan het licht. Dat bezorgde mij een gevoel van wanhoop gemengd met verontwaardiging, die me deed bevallen van een tekst over het onderwerp. En nu ik er zo toevallig op stuit denk ik dat de "emo" hier en daar iets minder hevig had gekund, maar dat het voor de rest nog altijd de moeite waard is . En daarom... copy and paste... Enzovoort.
--------------------------------------
Het liedje is altijd hetzelfde. "Natuurlijk kan ik u veel betere rendementen bezorgen dan de markt". "Ik" ben immers een financiëel genie!"Ik" rijd immers rond met een dikke wagen! Dus bezorg uw spaarcenten aan mij, en u zal ze terugkrijgen met superwinst! En telkens weer blijkt dat er mensen te vinden zijn, in wie de vraag niet is opgekomen, of er een verband bestaat tussen het feit dat wij ons geld aan Charlowie moeten afgeven, en het feit dat dikke wagens, jawel, geld kosten.
Dus ze geven hun geld af, ze dromen een tijdje van superwinsten, en het volgende dat ze er van horen is dat het genie in de cel zit. Of zoals de krant het zegt, de geïnterviewde merkt zuchtend op "hoe het nu verder moet weten we niet".
Ik weet het wel. De geïnterviewde is zijn geld kwijt. K - W - I - J - T. Weg, foetsie, verdwenen, gone with the wind, goodbye. Het genie heeft er immers dikke wagens mee gekocht, je hebt er hem met je eigen ogen mee zien rijden. En hoewel ik dat voor de gedupeerden zeer erg vind moet me van het hart dat ze toch niet heel erg snugger overkomen. Het is niet de eerste keer dat zoiets gebeurt, het is ook niet de tweede keer, het is zelfs niet de miljoenste keer, en toch is het ook nog altijd niet de laatste keer.
En de vraag is: hoe komt dat? Is het denkbaar dat het komt omdat moderne mensen die rond hun twaalfde een gedetailleerde voorlichting krijgen over hoe "het" moet, misschien totaal geen voorlichting krijgen over financiën? In dat geval, ziehier mijn poging om te komen tot financiële voorlichting.
Les 1. Wanneer iemand, om het even wie, om het even hoe, om het even waar, om het even waarom, kortom: ER ZIJN GEEN UITZONDERINGEN, vertelt dat hij u een rendement "beter dan de markt kan garanderen", dan is er maar één (1) juiste reactie. Niet "oh ja?", niet "welwelwel", niet "tiens, hou zou hij dat doen?", maar wel, heel simpel DAT - KAN - NIET. Nog eens? DAT - KAN - NIET. OK? Gesnopen? Les 1: HET - KAN - NIET.
Waarom kan het niet? Les 2.
Les 2. Niemand betaalt meer dan nodig is. Daarom kan het niet. Simpel, nietwaar? Kijk, geld beleggen is nog altijd niets anders dan het volgende. Iemand heeft kapitaal nodig om met één of andere onderneming winst te maken. Of het nu direct is of indirect, via aandelen, obligaties, leningen, kredieten, kasbons of spaarboekjes, de belegger stelt kapitaal beschikbaar aan de ondernemer, en krijgt in ruil zijn deel van de koek. En dat "deel van de koek", dat is het rendement dat de belegger krijgt.
Maar les 2 zegt: "Niemand betaalt meer dan nodig is." Dus: Ook die ondernemer betaalt niet meer dan nodig is. Waarom zou hij u de helft van de winst geven wanneer iemand anders hem wil kapitaal geven voor een kwart van de winst? Waarom zou hij u 8% geven als iemand hem geld wil lenen aan 4%? Is hij soms Sinterklaas? Waarom wil hij met alle geweld geld uitdelen? Waarom zou hij uitgerekend aan u geld willen geven? Niks daarvan, natuurlijk. De ondernemer wil zo weinig mogelijk betalen. En"de markt" is niets anders dan het minimum niveau dat ondernemers moetenbetalen en waar ze toch nog beleggers kunnen vinden.
Dus hier staat ons financiëel genie en hij vertelt u dat hij u beter kan bezorgen dan "de markt". En de vraag is: waarom? Waarom zou hij uitgerekend bij u terecht komen om geld te vinden dat hij op "de markt" goedkoper kan krijgen - u zal immers juist beter dan de markt krijgen? Enig idee? Het is zeer simpel, natuurlijk. Omdat "de markt" het hem niet wil geven, tiens. En dus is de vraag waarom de markt hem geen geld wil geven? Vertrouwen ze hem niet? Vinden ze het risico van zijn onderneming te groot? Vrezen ze dat er helemaal geen onderneming is, en dat hij er dikke wagens mee zal kopen?
En waarom vertellen ze u al die dingen niet? Zijn het soms geen goede vragen? Gelooft u in Sinterklaas? Nee? Waarom zou u dan wel iemand geloven die u vertelt dat hij u meer zal betalen dan het niveau dat hij normaal zou moeten betalen? Dus les één en twee tesamen, het kan niet dat iemand u een beter rendement dan de markt kan garanderen, omdat niemand bereid is meer te betalen dan hij normaal moet betalen. En omgekeerd, als iemand u wel meer wil betalen dan hij normaal zou moeten betalen, tja, dan is er iets niet "normaal", hé? En de vraag is, wat zou dat dan zoal kunnen zijn?
Dus om te besluiten, als u ergens geld heeft belegd aan rendementen die "gegarandeerd beter zijn dan de markt", dan UIRRP! UIRRP! UIRRP! UIRRP!UIRRP! Rood alarm! Sterk verhoogde kans op geld kwijt! Ga nu naar uw tegenpartij en vraag nu uw geld terug. Hopelijk is "nu" nog voor alles helemaal weg is. De kans is niet gering dat uw verzoek stuit op manoeuvres, uitvluchten, dreigementen ("kosten", "minder rendement",...) en dergelijke meer. Dat maakt het pas echt verdacht. Dreig met de politie, de krant, de Verenigde naties, Bin Laden, Test Aankoop, Saddam of Bush, maar laat u in ieder geval niet afschepen. Want het liedje is altijd hetzelfde. En het eindigt ook altijd hetzelfde. Met een diepe put.
---------------------------------------------
Enkele jaren later heb ik ook eens een tekst over het onderwerp op dit blog gezet:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/socratische-dialoog.html
Maar die ene die aan het wegzinken was in de vergeetputten van usenet, die wou ik toch ook nog eens recycleren...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten