donderdag 17 april 2008

Een vraag voor Ivan Janssens

Ivan Janssens heeft een blog. De lezer vindt het probleemloos terug in de blogrol alhier aanwezig. Het blog gaat vaak over onderwerpen die me interesseren. Zo vinden we er teksten over hoe de plaatsen waar een liberale (noem het "kapitalistische" als je daar geen tandpijn van krijgt) economie op gang komt, ook de plaatsen zijn waar antieke, vaak feodale structuren weggevaagd worden. Extreem-linkse critici klagen dan geregeld over het teloorgaan van de aloude cultuur. Jaja, en van de kindersterfte van tientallen percenten, en van een kans van 10% om om te komen in het kraambed, en van toverdokters, ayatollahs en baronnen aan de macht en waarschijnlijk, wie weet, nog van het "recht van de eerste nacht" ook. "Het liberalisme is een progressieve kracht", en Ivan kan ons vertellen waarom.

Nu zit ik bij mijn lectuur van William Easterly (1) nogal eens te mijmeren over een filosofisch aspect van dat inzicht. Wij, kritisch rationalisten, willen in de economie (zoals in elke intellectuele activiteit) eerder de grenzen van onze inzichten aftasten dan altijd weer ons Grote Gelijk vieren: dat is de motor van intellectuele vooruitgang, en niet die viering. En precies daarover stond er een tijd geleden op Ivans Blog een post (2) die mij "als manna uit de hemel" had overvallen (3).

Dus wie is nog verbaasd te vernemen dat ik daar nog wel eens loop terug te denken? En hop! Het schiet me te binnen dat er nog wel aan méér behoefte is dan alleen maar mijn filosofische verzuchting. Er is ook behoefte aan feitenkennis; inzichten in waar de wetenschappers (in casu: de economisten) het eigenlijk over hebben. En dit op het allersimpelste niveau - een beetje zoals ik zelf haast niets meer zeg over onderwerpen rond evolutietheorie, zonder een link naar de plaats waar ik Darwins concept "natuurlijke selectie" probeer zo simpel mogelijk na te vertellen (4).

Iets dergelijks deed Ivan wat mij betreft in de post waarnaar ik verwees, met zijn omschrijving van "marktfundamentalisme". Laat iedereen die denkt dat aanhangers van de "vrije markt" theorie geloven dat de markten altijd alles het beste weten gewoon eens kijken naar wat de theorie (laat staan: Milton Friedman himself) daarover zegt. "Onze" teksten (schreef Ivan) staan vol van de "externaliteiten" en de "collectieve goederen": een beetje zoals alle teksten van alle wetenschappen bol staan van de problemen waaraan gewerkt wordt, en niet van herhalingen van de stand van zaken. Daarvoor dienen de hand- en leerboeken.

En wat me nu te binnen schiet is dat mijn niveau van kennis van economie zodanig (dichtbij het nulpunt) is, dat ik maar een hoogst vaag idee heb van wat dat eigenlijk betekent, "externaliteiten" en "collectieve goederen" en zonder twijfel nog vele, vele andere. (Waarom zouden we daarover beschaamd zijn; de meeste mensen hebben toch ook maar een hoogst vaag idee over "natuurlijke selectie" of antieke geschiedenis?)

Maar ik voel wel dat er een zekere interesse bestaat voor blogs waar je iets over dat soort onderwerpen te weten komt: een tussenoplossing; tussen er dan maar de brui aan geven, of meteen heel het vakgebied moeten bekijken. Een site waar iemand die er geregeld komt bijna terloops een hoop inzichten over economie meeneemt- en dat kan volgens mij heus zonder dat je er daarom de politieke consequesnties die je er zelf aan verbindt voor moet verbergen. En dus droom ik van iemand die dat (a) kan, (b) een blog heeft waar (c) mijn idee niet zou misstaan, en...

Kijk, ik wil Ivan niet vertellen hoe hij zijn blog moet schrijven: hij doet het al veel langer dan ik, en toen ik eens een lange lijst zag met blogs waarop zeer veel bloggers op hun favorieten konden stemmen, stond hij veel verder naar voor dan ik. Maar een vriendschappelijk bedoelde suggestie, werkelijk een vraag, aan een blog dat ik zo ook al zeer geregeld volg, en met niet meer pretentie dan "zo af en toe er eens tussendoor"... En natuurlijk gewoon op het niveau van "mijn opinie": Dat moet toch kunnen, mag ik hopen?

--------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/04/kritisch-rationalisme-en-economie.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/04/easterly-en-market-failure.html
(2) http://www.ivanjanssens.be/dutch/nartikel.asp?link=122
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/wat-is-een-marktfundamentalist.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html

2 opmerkingen:

Ivan Janssens zei

Dus de vraag is of ik op mijn blog vanuit liberale invalshoek maar toch ook redelijk objectief de lezers inzichten probeer bij te brengen over economische thema's?

Een vraag die ik wel wil overwegen, op twee voorwaarden:

1) ik moet het inderdaad kunnen;
2) het "publiek" niet beperkt blijft tot enkel Koen Robeys. Ik bedoel dat uiteraard niet persoonlijk maar preken voor een bijna lege kerk is het op één na ergste voor een blogger. (Preken voor het volledig lege kerk het ergste uiteraard.)

Is dit misschien een voorbeeld van wat je zoekt?

http://www.ivanjanssens.be/dutch/nartikel.asp?link=156

Koen Robeys zei

Ivan: Het is natuurlijk een zeer moeilijk probleem: ik kan je "publiek" niet inschatten, ik wil je geen "verbeteringen" opdringen, ik kan je persoonlijke voorkeuren maar zeer vaag aanvoegen... Ik kan alleen maar (inderdaad) mezelf extrapoleren en doen alsof ik voor dat "publiek" spreek.

Maar het valt me op dat ik de boeken lees van Dawkins over evolutietheorie, van Greene over kosmologie en van Krugman over economie - en dat dat ware bestsellers zijn. Kortom, er lijkt een publiek te bestaan dat vraagt naar manieren om de inzichten van de wetenschap in versimplifëerde, begrijpelijke vorm toegankelijk te maken. Ook mij lijken minstens sommige simplificaties nog altijd oneindig veel beter dan "not a f[censuur]g clue.

Het valt me op dat je voorbeeldtekst inderdaad in de richting gaat waaraan ik dacht, maar hij is nog langer dan de teksten van "Speels maar Serieus". Ik ben niet zeker dat dat een goede zaak is. Je tekst over "marktfundamentalisme" daarentegen... Maar die had ik al twee keer bezongen :-)

In elk geval, ik heb zelf al enkele keren geprobeerd met "dingen die iedereen zou moeten weten", en vaak kon ik die zelf niet omschrijven, maar moest ik er naar vragen. Een korte, begrijpelijke omschrijving van "afnemende meeropbrengsten", bijvoorbeeld, is iets dat me (hoewel ik denk dat Easterly het goed heeft uitgelegd) nog altijd niet is gelukt.

Volgens mij zou jij dergelijke dingen in enkele domeinen *kunnen* doen. Of je er ook nog *zin* in hebt (ik zou dat heel goed begrijpen als dat niet zo is), en of je er inderdaad een "publiek" mee plezier zou doen weet ik niet. Het is iets dat zomaar bij me opkwam.