Vandaag staat het in grote letters in de kranten, en het is bij mij ook al vaak ter sprake gekomen met collega bankiers: we mogen er officiëel op rekenen dat de banken, onder de slagen van de huidige crisis, met veel meer controle door de overheden zullen rekening te houden hebben.
Nu heb ik al mijn medeliberalen al erg kwaad gekregen omdat ik niet (per formule "overheid = slecht") meewerk aan dat heerlijk eenvoudig wereldbeeld waarin het zo comfortabel nadenken is. Ik krijg géén kramp als ik de naam "Keynes" hoor, en ik denk dat het wèl een goede zaak is als overheden niet zomaar "de banken failliet laten gaan", en ik ga me nièt in alle hoeken en bochten wringen om ergens een hint van een spoor van overheidsinterventie aan te treffen, zodat ik kan beweren dat de crisis de schuld van de overheid is. Dus misschien mag ik toch mijn vragen bij dat "meer controle" formuleren, zonder dat ik meteen van dat laatste verdacht word.
Ik neem doodgewoon dat liberale principe dat de vrije markten dat veel beter kunnen, ook die controle dus, dan de overheden dat kunnen. Jaja, ik zie de rotte tomaten wel door de lucht zeilen, en ik hoor echt wel de schampere opmerkingen over de resultaten die we met onze eigen ogen kunnen zien. Maar schampere opmerkingen zijn goedkoper dan scherpe inzichten...
Hier is het probleem. Probeer maar eens zelf dat "meer controle" in iets concreets te vertalen. Wat ga je precies veranderen? Welke controle ga je uitvoeren? Op basis waarvan ga je dat beslissen? En als je beseft dat je dat zelf allemaal niet kan weten, van wie denk je dat die dat wel kan weten, en waarom?
Mensen die dat soort dingen weten lopen er intussen rond met dozijnen: dat zijn precies de bankiers die vele decennia uitstekend werk hebben verricht. Ze wisten, over het algemeen, heel goed wat "leverage" was, en wat de gevaren waren, en ze hebben generaties mensen salarissen betaald, uit geld dat ze eerst zelf hadden verdiend (en niet stomweg aangeslagen onder de vorm van belastingen) om methoden en modellen te ontwikkelen, die zo efficiënt mogelijk de risico's kwantificeerden en analyseerden en beheersbaar maakten.
Mensen die kosten maken uit hun eigen geld doen dat doorgaans veel efficiënter dan mensen die middelen gebruiken die ze zomaar in de schoot geworpen krijgen. Dus als "controle door de overheid" iets méér moet betekenen dan het uitspreken van een toverformule: Waarom denk je dat "de overheid" ook maar iets van ideeën zou hebben over hoe het allemaal moet, waar de bankiers zelf niet sinds generaties aan hebben gedacht?
Wat ik vrees is dat het antwoord niet verder zal komen dan precies die schampere opmerkingen; het uitspreken van een toverformule dus. Jaja, we zien allemaal waar het ze gebracht heeft - maar daarmee heb je nog geen woord gezegd over waarom "de overheid" dat nu zomaar opeens allemaal wel zou weten. Kortom, het klinkt allemaal als de armenzwaaiende politieker die een ongeval ziet gebeuren en onder het motto "we moeten toch iets doen" maar een verkeerslicht laat plaatsen - ongeacht hoeveel of weinig het ongeval iets met gebrek aan verkeerslichten te maken had.
En ja, moeilijke karakters zoals ik kan het nu eenmaal niet schelen of het goed klinkt wat ze zeggen, en dus is dat de vraag die ik, midden in de zware crisis op tafel leg. Als je niet kan antwoorden op de vraag wat "de overheid" zou weten en kunnen - zonder er ooit met een woord van te reppen - dat al die bankiers nooit zelf hebben kunnen bedenken: moet je je dan ook niet eens afvragen of optreden door de overheid het integendeel niet erger dreigt te maken?
Als iemand als "jij en ik" zonder enige kennis van zaken aan een kostbaar Zwitsers horloge beginnen te prutsen is de kans dat we het verknoeien reëel, nietwaar? En dat zou toch niet veranderen als op een dag in alle kranten stond dat de Zwitserse horlogemakers per ongeluk één van de kostbaarste horloges aller tijden om zeep hadden geholpen, wel? Maar als dat allemaal waar is, waarom zou dat dan ineens niet meer waar zijn wanneer het gaat om een overheid die banken controleert?
En dus houd ik mijn hart vast. Het zal er allemaal heel indrukwekkend en actueel en vanzelfsprekend uitzien. En het zal heel moeilijk zijn om er van te zeggen dat het allemaal nogal dun ijs is: weer die schampere toon over het resultaat. Maar het zal misschien geen haar beter zijn dan luid "we moeten toch iets doen" brullen, en onder dat motto uit het raam springen.
Tenzij, natuurlijk, iemand me ervan kan overtuigen dat "de overheid" sinds vele jaren dingen over bankieren en markten weet, zonder dat ze er ooit iets mee gedaan hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten