Vroeg in de morgen, nog beestiger vroeger vertrokken dan anders, een mens moet er soms wat voor over hebben, nietwaar, om gewoon zijn recht om te werken een tikje ongestoord uit te oefenen? Maar oei, een half uur file, zomaar in de aanloop naar een rond punt waar je anders op dat punt nooit file hebt.
En het was te denken. Een afdeling van de knokploeg probeert de mensen hun propaganda door de strot te wringen, en daar moeten al die onschuldige, hardwerkende, belastingbetalende mensen maar voor wachten, nietwaar?
Dus ik laat het raampje zakken, maar niet teveel. "Excuses voor de overlast, neem ik aan?" probeer ik op mijn meest kortaffe manier te blaffen. De verbazing! De verwondering! Die totale verbluffing! Ze hebben gevraagd om het nog eens te herhalen, en ik, die niet veel zin had om daar lang te blijven staan (hei, al die wachtende mensen in de file!) zei nog eens "geen excuses voor de overlast? Dan moet ik het niet hebben", raampje dicht en weg. Ik hoorde ze achter mij nog vol verontwaardiging roepen van "overlast???" en dat was het einde van een spannende scène.
Nogal confronterend, allemaal, normaal niet erg mijn ding. Maar ik denk dat het belangrijk is. Zoals ik enkele dagen geleden schreef (1), er is iets veranderd. De gewone mensen zijn nu zo hard in staat om niet alleen als makke schapen te staan aanschuiven - wat kan je er daar en op dat moment in 's hemelsnaam tegen aanvangen? - maar ook hun mening te geven, dat alle straaltjes water (de uiting van verontwaardiging, de post op een ongelezen blog) helpen om het punt te maken.
Nog maar enkele dagen geleden zagen we de ziedende verontwaardiging van de vakbondsbaas omdat "democratie" niet langer betekende dat zijn soort opinie breed uitgesmeerd op de media stond, maar op Twitter zomaar werd... tegengesproken! Die verontwaardiging, hoe potsierlijk ze op zichzelf ook is, is eigenlijk heel goed nieuws. Het betekent dat er toch een flard realiteit tot die zeer harde koppen aan het doordringen is. En daarom opnieuw een daverend en welgemeend, "u spreekt niet voor ons, meneer Kennes, dat doen wij zelf wel".
--------------------------------------
Hmmmmm... Ik kan het niet laten. Ziehier een link naar iemand die er vanuit een heel ander perspectief iets heel soortgelijks over zegt:
http://lafieenrose.blogspot.com/2012/01/beste-vakbond.html
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/01/meneer-de-vakbondsman-is-boos.html
maandag 30 januari 2012
zondag 29 januari 2012
Woensdag weten we meer over Florida
Dinsdag, laat naar onze maatstaven, stemt Florida voor de voorverkiezingen. Voor ons zullen de resultaten dus pas woensdag bekend zijn. Het is de eerste keer dat er een heel zware staat aan de beurt komt. Op dit moment, het weekend voor die woensdag, lijkt de "grote verrassing van South Carolina" (1) alweer helemaal weg. Romney heeft zich in de debatten danig herpakt, terwijl commentatoren zich afvroegen waarom Gingrich er zo submissief bij zat. De twee andere overblijvende kandidaten, Santorum en Paul, worden nauwelijks nog vernoemd. Vermoedelijk probeert Paul op één of andere manier aandacht te trekken voor zijn ideeën, en Santorum hoopt op een soort mirakel, van de vorm "we willen liever niet Gingrich maar wel een conservatieve kandidaat, ergo: S(antor)um".
Daarmee zitten mijn "voorspellingen" weer op koers. Dat was vlugger dan ik had verwacht: ik dacht wel dat Gingrich zijn (derde) moment in de zon zou meenemen tot in Florida, maar er dan rond "Supertuesday" (begin maart) zou uitgekegeld worden. Natuurlijk, op dit soort gedetailleerde schaal (in vergelijking met "ik denk dat Obama zal herkozen worden") is het normaal dat je er niet veel zinnigs over kan zeggen.
Hoe dan ook, als Romney op woensdag de peilingen van zondag kan waarmaken, dan lijkt de strijd ongeveer gestreden. Niemand kan de toekomst voorspellen, dus misschien begint Paul wel een onafhankelijke kandidatuur, of denkt een andere Republikein alsnog dat een kandidatuur de moeite waard is, die hij dan nog wint ook, of misschien valt er wel een komeet op de Aarde... maar in de meeste scenario's wint Romney de voorverkiezingen.
Ik hoop het. Ten eerste hebben we dan enige zekerheid dat er niet zoals in 2004 weer een nar wordt verkozen, en ten tweede, denk ik, kunnen we er dan naar kijken op een "moge de beste winnen" basis.
------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/01/grote-verrassing-in-south-carolina.html
Daarmee zitten mijn "voorspellingen" weer op koers. Dat was vlugger dan ik had verwacht: ik dacht wel dat Gingrich zijn (derde) moment in de zon zou meenemen tot in Florida, maar er dan rond "Supertuesday" (begin maart) zou uitgekegeld worden. Natuurlijk, op dit soort gedetailleerde schaal (in vergelijking met "ik denk dat Obama zal herkozen worden") is het normaal dat je er niet veel zinnigs over kan zeggen.
Hoe dan ook, als Romney op woensdag de peilingen van zondag kan waarmaken, dan lijkt de strijd ongeveer gestreden. Niemand kan de toekomst voorspellen, dus misschien begint Paul wel een onafhankelijke kandidatuur, of denkt een andere Republikein alsnog dat een kandidatuur de moeite waard is, die hij dan nog wint ook, of misschien valt er wel een komeet op de Aarde... maar in de meeste scenario's wint Romney de voorverkiezingen.
Ik hoop het. Ten eerste hebben we dan enige zekerheid dat er niet zoals in 2004 weer een nar wordt verkozen, en ten tweede, denk ik, kunnen we er dan naar kijken op een "moge de beste winnen" basis.
------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/01/grote-verrassing-in-south-carolina.html
zaterdag 28 januari 2012
Toch nog een vraagje
Paul Krugman herinnert aan analysten en commentatoren die destijds, toen Groot Brittannië een "austerity program" aankondigde, toejuichten dat de economisten die waarschuwden dat dat de Britse heropleving in het gedrang kon brengen, hun zin niet hadden gekregen. Zo kennen we Paul, altijd goed om met url en al te herinneren aan wat iedereen altijd gezegd heeft, om het enkele jaren later te vergelijken met de realiteit ("hyperinflation soon!").
Deze keer ziet de "vergelijking met de realiteit" er uit als de vaststelling dat de recessie in Groot Brittannië nu al langer doorgaat dan de recessie uit de jaren dertig. Met url, natuurlijk (1).
En je hoort me niet klagen: fraai, toch, die pogingen om theorieën te vergelijken met realiteiten? Op het einde verwondert hij zich over hoe zijn tegenstanders zich nooit hebben afgevraagd of hij, Krugman, "niet, bijvoorbeeld, gelijk kon hebben".
En ik klaag niet, ik klaag niet! Ik vind dat een geweldige vraag! En ook zoveel "hahaha, die zit!" als je wil, echt waar. Ik twijfel er ook niet aan dat het Credo onmiddellijk een Litanie zal produceren die je moet kunnen opzeggen als Krugman jou die vraag stelt. Maar ik heb zelf nog een klein vraagje, zonder enige ironie, zonder een moment van schamper willen doen.
Indien Krugman destijds had willen tonen dat integendeel "wij" het misschien wel mis hadden kunnen hebben: hoe hadden we dat dan zelfs maar kunnen tonen?
Die vraag hoeft niet noodzakelijk beantwoordbaar te zijn. Maar dan kunnen we ook niet erg schamper doen over gesprekspartners die daar ook geen antwoord op hebben. Voor de rest, en los daarvan, over de theorieën dat "austerity het vertrouwen ging herstellen" blijf ik denken dat Krugman, weer eens, gelijk heeft gehad.
----------------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/01/28/austerity-memories/
Deze keer ziet de "vergelijking met de realiteit" er uit als de vaststelling dat de recessie in Groot Brittannië nu al langer doorgaat dan de recessie uit de jaren dertig. Met url, natuurlijk (1).
En je hoort me niet klagen: fraai, toch, die pogingen om theorieën te vergelijken met realiteiten? Op het einde verwondert hij zich over hoe zijn tegenstanders zich nooit hebben afgevraagd of hij, Krugman, "niet, bijvoorbeeld, gelijk kon hebben".
En ik klaag niet, ik klaag niet! Ik vind dat een geweldige vraag! En ook zoveel "hahaha, die zit!" als je wil, echt waar. Ik twijfel er ook niet aan dat het Credo onmiddellijk een Litanie zal produceren die je moet kunnen opzeggen als Krugman jou die vraag stelt. Maar ik heb zelf nog een klein vraagje, zonder enige ironie, zonder een moment van schamper willen doen.
Indien Krugman destijds had willen tonen dat integendeel "wij" het misschien wel mis hadden kunnen hebben: hoe hadden we dat dan zelfs maar kunnen tonen?
Die vraag hoeft niet noodzakelijk beantwoordbaar te zijn. Maar dan kunnen we ook niet erg schamper doen over gesprekspartners die daar ook geen antwoord op hebben. Voor de rest, en los daarvan, over de theorieën dat "austerity het vertrouwen ging herstellen" blijf ik denken dat Krugman, weer eens, gelijk heeft gehad.
----------------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/01/28/austerity-memories/
Verjaardag!
Zes volle jaren geleden, alweer, dat ik dan toch maar begon te bloggen, en me afvroeg of dat wel een goed idee was. En het beviel me zo goed dat ik het ben blijven doen, ook in de zeer moeilijke periode van 2009, en er met veel plezier weer bovenop kwam in 2010... Maar als ik nu zo eens naar het aantal posts voor 2011 kijk, dan valt me op dat het er toch weer even weinig zijn als in 2009.
Desondanks is dat voor een stuk goed nieuws. De kindjes zijn nu twee, vier en zes. Dat betekent nog steeds heel veel zorg, dat betekent wel eens een "terugval" wanneer de jongste naar school moet, dat betekent nog steeds korte nachten en zelden bijslapen, maar het is toch al iets heel anders dan bij "nul, vier en twee"... Alleen betekent dat ook dat ik weer een hoop tijd reserveer voor wat ik als de "serieuze" filosofie beschouw: en dat is ook lezen en schrijven, alleen... dat komt niet op het internet. Zeg nu zelf, als je weet dat Speels maar Serieus al veel te moeilijk, te zwaar en te lang is...
Voor 2011 kan ik me geen thema herinneren zoals dat met sommige jaren wel gaat. Dat eerste jaar 2006, toen alles aan de bloggerij zo nieuw was, en dan de serie over de Perzische oorlogen. Of 2008, toen de crisis ons een eerste hoogtepunt afleverde, met al die posts over "de balans van een bank", of hoe een bank niet zozeer geld heeft, maar wel geld is. Veel "Eurabië" in 2009, of 2010, met de serie over de Slag om Stalingrad.
Iets dergelijks is er niet voor 2011. Ik heb gemerkt dat ik wel eens rimpeltjes veroorzaakte door standpunten over kernenergie of "de goudstandaard", maar echte thema's zijn het nooit geworden. En natuurlijk de "veel te vroege voorbeschouwingen" over de Amerikaanse presidentsverkiezingen, waarvan ik zelf ook niet goed weet waarom die me zo fascineren (in tegenstelling tot, pakweg, voetbal). De tweede helft van 2011 kapte ons een tweede hoogtepunten van de crisis in onze schoot, volle drie jaar na het eerste, en hoewel we het stilaan echt wel beu zijn leverde dat ook best een paar aardige stukjes op.
Maar onder andere wat dat laatste betreft, als u, beste lezer, hier iets leest dat u absoluut niet aanstaat, dan hoeft u zich daar even absoluut géén zorgen om te maken! Er is een heel kleine "schare" vaste lezers - dat zullen er in het allerbeste geval meer dan tien zijn, en meer werkelijk niet - er is een relatief veel groter bezoekersaantal dat gewoon in Google iets als "banken" of "crisis" of "Slag bij Plataea" ingeeft en eenmalig passeert, en daarmee is het werkelijk gezegd! Uw favoriet credo wordt door dit blog niet in gevaar gebracht! U kan zich dan ook de moeite besparen om hier kortere of langere slierten stoom af te blazen, het maakt heus geen enkel verschil. U kan het hoogstens belangrijk maken, net het effect dat u wilde vermijden!
En al die andere geregelde lezers, waarmee we doorgaans wel een betekenisvolle uitwisseling, en af en toe zelfs een serieuze conversatie zien ontstaan: heel erg bedankt, die uitwisselingen zijn minstens een deel van de reden waar ik het voor doe.
De toekomst... 2012 zal wel een jaar van posts over de Amerikaanse presidentsverkiezingen worden, en verder misschien nog eens een stukje nostalgie naar de Spartanen of de Slag om Stalingrad. Ik loop nogal veel na te denken over "filosofie en geschiedenis" (en "complexe wetenschappen"), tegenwoordig, dus misschien komt dat ook nog wel eens terug. En in ieder geval, het grootste deel van de posts "overkomt" me gewoon. Het werkt niet van "daar zou je eens iets over moeten schrijven", maar wel als iets dat je opvalt en waarmee je een tijdje in je hoofd zit, en als je 's avonds op je stoel bij de computer zit komt het er ineens vanzelf uit.
Laat ik mezelf maar gewoon een goed nieuw blogjaar toewensen!
Desondanks is dat voor een stuk goed nieuws. De kindjes zijn nu twee, vier en zes. Dat betekent nog steeds heel veel zorg, dat betekent wel eens een "terugval" wanneer de jongste naar school moet, dat betekent nog steeds korte nachten en zelden bijslapen, maar het is toch al iets heel anders dan bij "nul, vier en twee"... Alleen betekent dat ook dat ik weer een hoop tijd reserveer voor wat ik als de "serieuze" filosofie beschouw: en dat is ook lezen en schrijven, alleen... dat komt niet op het internet. Zeg nu zelf, als je weet dat Speels maar Serieus al veel te moeilijk, te zwaar en te lang is...
Voor 2011 kan ik me geen thema herinneren zoals dat met sommige jaren wel gaat. Dat eerste jaar 2006, toen alles aan de bloggerij zo nieuw was, en dan de serie over de Perzische oorlogen. Of 2008, toen de crisis ons een eerste hoogtepunt afleverde, met al die posts over "de balans van een bank", of hoe een bank niet zozeer geld heeft, maar wel geld is. Veel "Eurabië" in 2009, of 2010, met de serie over de Slag om Stalingrad.
Iets dergelijks is er niet voor 2011. Ik heb gemerkt dat ik wel eens rimpeltjes veroorzaakte door standpunten over kernenergie of "de goudstandaard", maar echte thema's zijn het nooit geworden. En natuurlijk de "veel te vroege voorbeschouwingen" over de Amerikaanse presidentsverkiezingen, waarvan ik zelf ook niet goed weet waarom die me zo fascineren (in tegenstelling tot, pakweg, voetbal). De tweede helft van 2011 kapte ons een tweede hoogtepunten van de crisis in onze schoot, volle drie jaar na het eerste, en hoewel we het stilaan echt wel beu zijn leverde dat ook best een paar aardige stukjes op.
Maar onder andere wat dat laatste betreft, als u, beste lezer, hier iets leest dat u absoluut niet aanstaat, dan hoeft u zich daar even absoluut géén zorgen om te maken! Er is een heel kleine "schare" vaste lezers - dat zullen er in het allerbeste geval meer dan tien zijn, en meer werkelijk niet - er is een relatief veel groter bezoekersaantal dat gewoon in Google iets als "banken" of "crisis" of "Slag bij Plataea" ingeeft en eenmalig passeert, en daarmee is het werkelijk gezegd! Uw favoriet credo wordt door dit blog niet in gevaar gebracht! U kan zich dan ook de moeite besparen om hier kortere of langere slierten stoom af te blazen, het maakt heus geen enkel verschil. U kan het hoogstens belangrijk maken, net het effect dat u wilde vermijden!
En al die andere geregelde lezers, waarmee we doorgaans wel een betekenisvolle uitwisseling, en af en toe zelfs een serieuze conversatie zien ontstaan: heel erg bedankt, die uitwisselingen zijn minstens een deel van de reden waar ik het voor doe.
De toekomst... 2012 zal wel een jaar van posts over de Amerikaanse presidentsverkiezingen worden, en verder misschien nog eens een stukje nostalgie naar de Spartanen of de Slag om Stalingrad. Ik loop nogal veel na te denken over "filosofie en geschiedenis" (en "complexe wetenschappen"), tegenwoordig, dus misschien komt dat ook nog wel eens terug. En in ieder geval, het grootste deel van de posts "overkomt" me gewoon. Het werkt niet van "daar zou je eens iets over moeten schrijven", maar wel als iets dat je opvalt en waarmee je een tijdje in je hoofd zit, en als je 's avonds op je stoel bij de computer zit komt het er ineens vanzelf uit.
Laat ik mezelf maar gewoon een goed nieuw blogjaar toewensen!
vrijdag 27 januari 2012
"Die is altijd zo!"
Scholier Kobe komt vandaag logeren. Hij is een vriendje van scholier Sarah, maar zoals dat past bij mannetjes van een hogere primatensoort is hij erg genereus naar jongere mannetjes, en dus is het ook voor kleuter Thomas en peuter Simon feest. Nog grotere hoogtepunten van ambiance worden gehaald wanneer blijkt dat scholier Kobe ook nog een snoepjesspies heeft meegebracht voor elk van de kindjes. Ze mogen er ieder drie afhalen en opeten - maar wat doen ze nu met de rest?
"Kom maar hier", zeg ik tegen scholier Kobe, flexibel als altijd mijn hand uitstekend, "ik zal ze wel opeten!". Je ziet dat kindergezichtje van uitdrukking veranderen, nog net op tijd de kostbare spies terugtrekkend, en mij een tikje verbluft aankijkend.
Scholier Sarah legt vertrouwelijk haar hand op zijn schouder. "Trek je van hem maar niets aan" zegt ze op de toon van een veteraan in dit soort gevecht, "die is altijd zo."
Wat kan een mens er in 's hemelsnaam nog aan toevoegen?
"Kom maar hier", zeg ik tegen scholier Kobe, flexibel als altijd mijn hand uitstekend, "ik zal ze wel opeten!". Je ziet dat kindergezichtje van uitdrukking veranderen, nog net op tijd de kostbare spies terugtrekkend, en mij een tikje verbluft aankijkend.
Scholier Sarah legt vertrouwelijk haar hand op zijn schouder. "Trek je van hem maar niets aan" zegt ze op de toon van een veteraan in dit soort gevecht, "die is altijd zo."
Wat kan een mens er in 's hemelsnaam nog aan toevoegen?
donderdag 26 januari 2012
Meneer de vakbondsman is boos
Meneer Kennes van de vakbond is boos (1). Ze gaan, wéér eens, de onschuldige werkende mensen gijzelen - die tenslotte voor een deel gaan werken om de uitkeringen van zijn soort mensen te betalen - en als daar kritiek op komt kan hij zich, wéér eens, niet voorstellen waaraan hij zoveel onrecht te danken heeft. En meneer Kennes roept de "democratie" in! Hij vindt dat hij genoeg volk achter zich heeft staan en dus kan hij geweld tegen ons, de echt werkende mensen gebruiken!
Maar oeps! Er is iets veranderd! Want vroeger, meneer Kennes, toen konden figuurtjes zoals u inderdaad armzwaaiend en vastberaden kijkend op tv hun lege slogans ("democratie"! "solidariteit"!) komen uitkramen, en wij, de echt werkende mensen moesten de volgende dag weer knarsetandend de grillen van van jouw soort mensen ondergaan. En nu...
Zomaar opeens hebben al die mensen zelf een stem!
Ja, want nu is er ineens het internet, en er zijn blogs, en er is Twitter, en als meneer Kennes zijn toverspreuken die vroeger zo goed werkten uitspreekt, dan zit niet iedereen vol ontzag te luisteren, maar dan stijgt een hoongelach op om het te horen tot de andere kant van het zonnestelsel. "U spreekt niet voor ons, meneer Kennes, dat doen wij zelf wel".
Ja, meneer Kennes, democratie is mooi, maar in uw geval duidelijk alleen maar als u het bent die aan het woord komt. Vandaag, meneer Kennes, leeft u in een wereld waarin andere mensen ook aan het woord kunnen komen. U zal dus, wéér eens, al die pendelaars gijzelen? Ik verneem dat er wel kans bestaat dat uw knokploegen zullen verhinderen dat de echt werkende mens die na al die ellende toch op het werk aankomt ook nog binnen raakt? En u bent boos omdat die echt werkende mens dat maar de pueriele geweldopstoot vindt van iemand die zijn zin niet krijgt?
Wel, meneer Kennes, dan bent u maar eens boos. Ik van mijn kant zal ophouden met zeggen dat ik u maar een ordinaire geweldpleger vind, als u ophoudt met echt werkende mensen gijzelen. En tot het zo ver is zal het op het internet staan, op blogs, en op Twitter, en op al die andere kapitalistische samenzweringen waar uw soort "democratie" zo onder te lijden heeft.
------------------------------------
(1) http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120126_073
Maar oeps! Er is iets veranderd! Want vroeger, meneer Kennes, toen konden figuurtjes zoals u inderdaad armzwaaiend en vastberaden kijkend op tv hun lege slogans ("democratie"! "solidariteit"!) komen uitkramen, en wij, de echt werkende mensen moesten de volgende dag weer knarsetandend de grillen van van jouw soort mensen ondergaan. En nu...
Zomaar opeens hebben al die mensen zelf een stem!
Ja, want nu is er ineens het internet, en er zijn blogs, en er is Twitter, en als meneer Kennes zijn toverspreuken die vroeger zo goed werkten uitspreekt, dan zit niet iedereen vol ontzag te luisteren, maar dan stijgt een hoongelach op om het te horen tot de andere kant van het zonnestelsel. "U spreekt niet voor ons, meneer Kennes, dat doen wij zelf wel".
Ja, meneer Kennes, democratie is mooi, maar in uw geval duidelijk alleen maar als u het bent die aan het woord komt. Vandaag, meneer Kennes, leeft u in een wereld waarin andere mensen ook aan het woord kunnen komen. U zal dus, wéér eens, al die pendelaars gijzelen? Ik verneem dat er wel kans bestaat dat uw knokploegen zullen verhinderen dat de echt werkende mens die na al die ellende toch op het werk aankomt ook nog binnen raakt? En u bent boos omdat die echt werkende mens dat maar de pueriele geweldopstoot vindt van iemand die zijn zin niet krijgt?
Wel, meneer Kennes, dan bent u maar eens boos. Ik van mijn kant zal ophouden met zeggen dat ik u maar een ordinaire geweldpleger vind, als u ophoudt met echt werkende mensen gijzelen. En tot het zo ver is zal het op het internet staan, op blogs, en op Twitter, en op al die andere kapitalistische samenzweringen waar uw soort "democratie" zo onder te lijden heeft.
------------------------------------
(1) http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120126_073
dinsdag 24 januari 2012
Over Ierland en aardappelen
Glijdend door de historische statistieken van Angus Maddison (1) valt mijn oog op Ierland. Maddison geeft een cijfer voor de bevolking in 1700 en daarna voor 1820 (vanaf dan wordt het regelmatiger en voor vele recente decennia geeft hij de jaarlijkse evolutie). En wat ik zie is dat de bevolking in Ierland in 1700 bestond uit 2 miljoen inwoners, en dat het voor 1820 over meer dan 7 miljoen gaat.
Dat is een factor 3.69: geen enkel ander Europees land komt zelfs maar in de buurt. Engeland en Zweden halen respectievelijk 2.48 en 2.04, en al de rest zit ergens tussen 1 en 2.
Het is een enorme groei. En ja, ik was gaan kijken omdat ik weer eens ergens over de grote hongersnood van de jaren veertig van de negentiende eeuw was gestruikeld, en inderdaad: 8.5 miljoen inwoners in 1846, en dan die hartverscheurende crash: mensen die massaal verhongeren; de scènes kunnen zo naast de drama's die de burgerbevolking is overkomen aan het Oostfront van de Tweede Wereldoorlog. Het duurt tot 1931 (!) voor het aantal weer begint te stijgen: probeer je de verwoesting van een Europees land voor te stellen dat uitgerekend in die periode van expansie, van industrialisering, van constant stijgende welvaart, zo haar bevolking ziet emigreren.
En ik denk terug aan die discussies van lang geleden... Je moet weten: het was de schuld van het kapitalisme! We weten allemaal dat Ierland een monocultuur van aardappelen was, en dat een schimmel de aardappelen deed rotten op het veld, maar het was toch de schuld van het kapitalisme. Ja, want volgens het Marxisme was de rijkdom van uitgerekend Engeland tot stand gekomen door de plundering en dus de verarming van de proletariërs. En Engeland was in die jaren rijk aan het worden, en Ierland was in die periode geruïneerd, dus het model (ik kan het niet genoeg toegeven) was logisch waterdicht en consistent om Aristoteles te doen opkijken en de voorspelde feiten kwamen uit dat Eddington er telegrammen naar Einstein zou van sturen...
En toch was de theorie niet juist. Niet dat je moest over aardappelen beginnen: "jamaar, de Britten hebben nog voorraden weggesleept toen de mensen al lagen te verhongeren!" En ik twijfel er geen moment aan, maar als dat je criterium is, dan waren de Romeinen "kapitalisten", en de Grieken, en de Perzen, en de Arabieren, en de Mongolen... (Enzovoort.)
Het heeft iets bizars, de ijver waarmee mensen simpele ("één-voudige") theorieën gaan verdedigen, en dit des te meer (zo lijkt het soms) naarmate ze harder hebben moeten werken om die theorie met zijn één enkele causale factor te begrijpen.
Jammer, achteraf bezien, dat ik destijds nooit aan dat zo duidelijk Malthusiaans scenario heb gedacht. Neem een doodarme bevolking aan de rand van subsistentie. Introduceer de aardappel, en beschouw de verbluffende bevolkingsexplosie. Natuurlijk zijn ze nog steeds even arm ("het is de schuld van het kapitalisme"). Introduceer nu die vreselijke aardappelziekte - wat verwacht je? Hongersnood? Ja? En dus, als er hongersnood uitbreekt...
... is dat de schuld van het kapitalisme!
Moraal van het verhaal? Ken je nog andere monocausale, zeg gerust: simplistische theorieën, die ook op perfect consistente modellen gebaseerd zijn; die ook heel fraai de waargenomen effecten precies aan de beweerde oorzaken kunnen koppelen; en die sommige mensen ook harder lijken te verdedigen naarmate we mogen vrezen dat ze veel werk hebben gehad om ze te begrijpen? En heb je ze ook al zien spartelen als je probeert op alternatieve causaliteiten probeert te wijzen die hun eigen verhaaltje onderuit dreigen te halen?
Ikzelf dacht onmiddellijk aan de theorie dat "negers dommer zijn dan blanken". Maar ik weet zeker dat sommige lezers nog andere voorbeelden kunnen opnoemen.
-----------------------------------------
Ga naar http://www.ggdc.net/MADDISON/oriindex.htm en klik "historical statistics"
Dat is een factor 3.69: geen enkel ander Europees land komt zelfs maar in de buurt. Engeland en Zweden halen respectievelijk 2.48 en 2.04, en al de rest zit ergens tussen 1 en 2.
Het is een enorme groei. En ja, ik was gaan kijken omdat ik weer eens ergens over de grote hongersnood van de jaren veertig van de negentiende eeuw was gestruikeld, en inderdaad: 8.5 miljoen inwoners in 1846, en dan die hartverscheurende crash: mensen die massaal verhongeren; de scènes kunnen zo naast de drama's die de burgerbevolking is overkomen aan het Oostfront van de Tweede Wereldoorlog. Het duurt tot 1931 (!) voor het aantal weer begint te stijgen: probeer je de verwoesting van een Europees land voor te stellen dat uitgerekend in die periode van expansie, van industrialisering, van constant stijgende welvaart, zo haar bevolking ziet emigreren.
En ik denk terug aan die discussies van lang geleden... Je moet weten: het was de schuld van het kapitalisme! We weten allemaal dat Ierland een monocultuur van aardappelen was, en dat een schimmel de aardappelen deed rotten op het veld, maar het was toch de schuld van het kapitalisme. Ja, want volgens het Marxisme was de rijkdom van uitgerekend Engeland tot stand gekomen door de plundering en dus de verarming van de proletariërs. En Engeland was in die jaren rijk aan het worden, en Ierland was in die periode geruïneerd, dus het model (ik kan het niet genoeg toegeven) was logisch waterdicht en consistent om Aristoteles te doen opkijken en de voorspelde feiten kwamen uit dat Eddington er telegrammen naar Einstein zou van sturen...
En toch was de theorie niet juist. Niet dat je moest over aardappelen beginnen: "jamaar, de Britten hebben nog voorraden weggesleept toen de mensen al lagen te verhongeren!" En ik twijfel er geen moment aan, maar als dat je criterium is, dan waren de Romeinen "kapitalisten", en de Grieken, en de Perzen, en de Arabieren, en de Mongolen... (Enzovoort.)
Het heeft iets bizars, de ijver waarmee mensen simpele ("één-voudige") theorieën gaan verdedigen, en dit des te meer (zo lijkt het soms) naarmate ze harder hebben moeten werken om die theorie met zijn één enkele causale factor te begrijpen.
Jammer, achteraf bezien, dat ik destijds nooit aan dat zo duidelijk Malthusiaans scenario heb gedacht. Neem een doodarme bevolking aan de rand van subsistentie. Introduceer de aardappel, en beschouw de verbluffende bevolkingsexplosie. Natuurlijk zijn ze nog steeds even arm ("het is de schuld van het kapitalisme"). Introduceer nu die vreselijke aardappelziekte - wat verwacht je? Hongersnood? Ja? En dus, als er hongersnood uitbreekt...
... is dat de schuld van het kapitalisme!
Moraal van het verhaal? Ken je nog andere monocausale, zeg gerust: simplistische theorieën, die ook op perfect consistente modellen gebaseerd zijn; die ook heel fraai de waargenomen effecten precies aan de beweerde oorzaken kunnen koppelen; en die sommige mensen ook harder lijken te verdedigen naarmate we mogen vrezen dat ze veel werk hebben gehad om ze te begrijpen? En heb je ze ook al zien spartelen als je probeert op alternatieve causaliteiten probeert te wijzen die hun eigen verhaaltje onderuit dreigen te halen?
Ikzelf dacht onmiddellijk aan de theorie dat "negers dommer zijn dan blanken". Maar ik weet zeker dat sommige lezers nog andere voorbeelden kunnen opnoemen.
-----------------------------------------
Ga naar http://www.ggdc.net/MADDISON/oriindex.htm en klik "historical statistics"
zondag 22 januari 2012
Grote verrassing in South Carolina!
Op dit moment zie ik (in tegenstelling tot de twee vorige gelegenheden) nergens cijfers, maar alle nieuwssites zijn het er over eens: Gingrich heeft de voorverkiezing van South Carolina afgetekend gewonnen. Of met andere woorden, Romney die een dikke week geleden nog met tientallen (jaja, meervoud) percenten op kop lag, en door veel commentatoren zoals ikzelf al lang tot de "onvermijdelijke" kandidaat was gekroond, lijdt hier een ongehoord debacle.
Het merkwaardige is dat het allemaal op ongeveer één dag tijd is gebeurd. Gingrich, die razend was om de negatieve campagne van Romney in de aanloop naar de voorverkiezingen, vond ergens nog een pot met goud en besloot Romney een pak van eigen laken aan te meten. Veel commentatoren (zoals ik) dachten dat hij daarmee alleen maar zichzelf nog meer zou beschadigen: slechte verliezer die er hoogstens in zou slagen ook wat modder op de enige fatsoenlijke kandidaat (Romney) te doen plakken.
Niet, dus. Een lawine aan beschuldigingen ("Romney is te rijk om president te worden", verpakt in heilige verontwaardiging over belastingen) plus een heel slagvaardige prestatie in de debatten, en Gingrich stoomde Romney voorbij zoals een ferrari voorbij een driewieler. Dat brengt een hoop mensen zoals ik bij de vraag: hoe staat het met onze voorspellingen? Voor mij is dit immers een soort spel, een beetje rond mijn stokpaardje "de toekomst is onvoorspelbaar", honderd percent "speels". Dus de vraag is: komt hier iets uit dat te vergelijken is met mijn "al die poeha rond Obama" van de vorige keer?
Ik denk dat mijn visies tot nu toe ongeveer de volgende vorm hadden:
OFWEL (meest waarschijnlijk) wordt Romney de Republikeinse kandidaat, en dan zal Obama "na een spannende strijd" herkozen worden, niet omdat hij zo'n sterke president is, maar omdat de dom rechtse vleugel van de Republikeinen de enige fatsoenlijke tegenkandidaat al heeft vermoord voor hij aan de start is verschenen. De voorspelling kan fout zijn indien de economie nog veel erger begint te crashen (of natuurlijk omdat ze kant noch wal raakt: Obama verliest terwijl de economie het veel beter doet; dat soort dingen), maar ze blijft dan evengoed fout.
OFWEL (al veel twijfelachtiger) haalt een andere kandidaat toch nog de nominatie, en dan zal Obama "with a landslide" herkozen worden, omdat de andere kandidaat per (mijn) definitie geen "fatsoenlijke" kandidaat is, en daarom kansloos. De voorspelling zal fout zijn op het "al die poeha rond Obama" niveau - men zou kunnen terugdenken aan "IPPON" (1) - als een andere kandidaat wint tegen Obama, of gewoon serieus fout als een andere kandidaat verliest "na een spannende strijd".
We zijn dan ook nog niet aan het "poeha rond Obama" niveau, maar dat zit wel een stuk meer in de kaarten. Anderzijds kan mijn "meest waarschijnlijk scenario" heel goed ook nog uitkomen. De Republikeinen kijken elkaar nog eens goed aan, beseffen ineens dat ze riskeren Newt Gingrich (!), één van de grootste losers van hun partij (denk terug hoe hij door Bill Clinton van het kastje naar de muur is gespeeld), tegen Obama het strijdperk in te duwen, en ze komen, ongeveer bij "Super Tuesday" (begin maart) alsnog bij zinnen.
Daartussenin zijn er nog enkele andere scenario's. Bijvoorbeeld, als Gingrich het haalt, en Obama vervolgens zelfs Texas en Kansas wint (even gebruik makend van de stijlfiguur van de overdrijving), dan heb ik mijn punt over "het vermoorden van de enige fatsoenlijke kandidaat" ook wel gemaakt.
Toch is het wel eens interessant je in te beelden dat de voorspellingen de mist ingaan: dus een andere kandidaat haalt de nominatie binnen en maakt het Obama knap lastig. Wat is er dan misgegaan? In ieder geval heb ik dan het gewicht van Romney zwaar overschat. Dat zou overigens ook zo zijn als Obama wint "with a landslide" tegen Romney. Ik heb al toegegeven dat ik gewoon zit te dagdromen dat Romney een Hayek-liberaal is, maar in feite heb ik dat nooit van dichterbij bekeken.
Verder heb ik dan de "moord" op de "enige fatsoenlijke kandidaat" sterk overdreven: de zeer rechtse Republikeinen hebben dan wel degelijk standpunten die electoraal iets voorstellen, en dus hadden ze nu, en de vorige maanden, groot gelijk als ze probeerden daarvoor een eigen kandidaat naar voor te schuiven. Dan is het zelfs een illustratie van de reden waarom ik het Amerikaans systeem, ondanks al dat circus, een goed systeem vind. Eerst zet de uitdager een interne debat op tussen (in dit geval) de conservatieve versus de liberale vleugel van de eigen partij, en de beste daarvan neemt het dan op tegen de zittende president, uit de andere partij.
Momenteel houd ik toch maar vast aan mijn bestaande voorspellingen. De Republikeinen kiezen alsnog voor Romney, en die verliest na "een spannende strijd". Maar verrassend was het allemaal wel.
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/ippon.html
Het merkwaardige is dat het allemaal op ongeveer één dag tijd is gebeurd. Gingrich, die razend was om de negatieve campagne van Romney in de aanloop naar de voorverkiezingen, vond ergens nog een pot met goud en besloot Romney een pak van eigen laken aan te meten. Veel commentatoren (zoals ik) dachten dat hij daarmee alleen maar zichzelf nog meer zou beschadigen: slechte verliezer die er hoogstens in zou slagen ook wat modder op de enige fatsoenlijke kandidaat (Romney) te doen plakken.
Niet, dus. Een lawine aan beschuldigingen ("Romney is te rijk om president te worden", verpakt in heilige verontwaardiging over belastingen) plus een heel slagvaardige prestatie in de debatten, en Gingrich stoomde Romney voorbij zoals een ferrari voorbij een driewieler. Dat brengt een hoop mensen zoals ik bij de vraag: hoe staat het met onze voorspellingen? Voor mij is dit immers een soort spel, een beetje rond mijn stokpaardje "de toekomst is onvoorspelbaar", honderd percent "speels". Dus de vraag is: komt hier iets uit dat te vergelijken is met mijn "al die poeha rond Obama" van de vorige keer?
Ik denk dat mijn visies tot nu toe ongeveer de volgende vorm hadden:
OFWEL (meest waarschijnlijk) wordt Romney de Republikeinse kandidaat, en dan zal Obama "na een spannende strijd" herkozen worden, niet omdat hij zo'n sterke president is, maar omdat de dom rechtse vleugel van de Republikeinen de enige fatsoenlijke tegenkandidaat al heeft vermoord voor hij aan de start is verschenen. De voorspelling kan fout zijn indien de economie nog veel erger begint te crashen (of natuurlijk omdat ze kant noch wal raakt: Obama verliest terwijl de economie het veel beter doet; dat soort dingen), maar ze blijft dan evengoed fout.
OFWEL (al veel twijfelachtiger) haalt een andere kandidaat toch nog de nominatie, en dan zal Obama "with a landslide" herkozen worden, omdat de andere kandidaat per (mijn) definitie geen "fatsoenlijke" kandidaat is, en daarom kansloos. De voorspelling zal fout zijn op het "al die poeha rond Obama" niveau - men zou kunnen terugdenken aan "IPPON" (1) - als een andere kandidaat wint tegen Obama, of gewoon serieus fout als een andere kandidaat verliest "na een spannende strijd".
We zijn dan ook nog niet aan het "poeha rond Obama" niveau, maar dat zit wel een stuk meer in de kaarten. Anderzijds kan mijn "meest waarschijnlijk scenario" heel goed ook nog uitkomen. De Republikeinen kijken elkaar nog eens goed aan, beseffen ineens dat ze riskeren Newt Gingrich (!), één van de grootste losers van hun partij (denk terug hoe hij door Bill Clinton van het kastje naar de muur is gespeeld), tegen Obama het strijdperk in te duwen, en ze komen, ongeveer bij "Super Tuesday" (begin maart) alsnog bij zinnen.
Daartussenin zijn er nog enkele andere scenario's. Bijvoorbeeld, als Gingrich het haalt, en Obama vervolgens zelfs Texas en Kansas wint (even gebruik makend van de stijlfiguur van de overdrijving), dan heb ik mijn punt over "het vermoorden van de enige fatsoenlijke kandidaat" ook wel gemaakt.
Toch is het wel eens interessant je in te beelden dat de voorspellingen de mist ingaan: dus een andere kandidaat haalt de nominatie binnen en maakt het Obama knap lastig. Wat is er dan misgegaan? In ieder geval heb ik dan het gewicht van Romney zwaar overschat. Dat zou overigens ook zo zijn als Obama wint "with a landslide" tegen Romney. Ik heb al toegegeven dat ik gewoon zit te dagdromen dat Romney een Hayek-liberaal is, maar in feite heb ik dat nooit van dichterbij bekeken.
Verder heb ik dan de "moord" op de "enige fatsoenlijke kandidaat" sterk overdreven: de zeer rechtse Republikeinen hebben dan wel degelijk standpunten die electoraal iets voorstellen, en dus hadden ze nu, en de vorige maanden, groot gelijk als ze probeerden daarvoor een eigen kandidaat naar voor te schuiven. Dan is het zelfs een illustratie van de reden waarom ik het Amerikaans systeem, ondanks al dat circus, een goed systeem vind. Eerst zet de uitdager een interne debat op tussen (in dit geval) de conservatieve versus de liberale vleugel van de eigen partij, en de beste daarvan neemt het dan op tegen de zittende president, uit de andere partij.
Momenteel houd ik toch maar vast aan mijn bestaande voorspellingen. De Republikeinen kiezen alsnog voor Romney, en die verliest na "een spannende strijd". Maar verrassend was het allemaal wel.
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/04/ippon.html
woensdag 18 januari 2012
"Gates of Fire": rustig opbouwen
Volgens mij zijn historische romans nog moeilijker dan gewone romans. Je moet de boel een beetje in leven houden, je moet je personages een beetje interessant maken, je moet het ook nog een beetje kunnen schrijven... Maar bovendien ligt de draad al vast, zodat je ook nog eens heel erg gebonden bent aan de historische realiteit. In het bijzonder de vroege hoofdstukken, wanneer je nog de wereld tot leven moet brengen waarin jij je verhaal zal gaan brengen: het zou niet de eerste keer zijn dat ik een historische roman teleurgesteld dichtklapte, omdat ik de eerste honderd bladzijden niet te lezen vond.
Dus wanneer een Gates of Fire van Steven Pressfield dat probleem heel aardig omzeilt, dan zit ik me altijd af te vragen: hoe doen die schrijvers dat? Nu kan ik wel een paar "technieken" herkennen. Hij creëert, dus, een ideaal vertelpunt door het kiezen van een "overlevende" die vervolgens aan de grote Xerxes moet vertellen over de opmerkelijke tactieken die "toch wel enig effect hebben gehad op de troepen van zijne majesteit". (Hij heeft het over de Spartaanse phalanx die de troepen van zijn majesteit zodanig tegen de klippen keilde dat de kustlijn er sindsdien een kilometer van verschoven ligt, en Koen likt al duimen en vingers af.)
En dan komt er een Beeld. Hoofdletter omdat het heel duidelijk een techniek is, die ikzelf maar zeer, zeer wazig kan ontwaren achter de grote kunst van het vertellen zelf. Het Beeld gaat als volgt. De verteller begint met de speer die hem bij Thermopylae geveld heeft, en vergelijkt de klap met een scène uit die militaire opleiding die hij destijds gekregen heeft - en die maakt dat de term "Spartaans" ook vandaag voor de lezer een heel precieze betekenis heeft. Samen met de andere "Heloten" stellen ze zich tien rijen op achter in de grond geplante schilden. Let wel, dit zijn de "sparring partners" van de Spartanen. Zou jij met de "sparring partner" van Kim Clijsters willen tennissen (laten we zeggen: op leven en dood)? Wel, nog veel minder zou je ruzie willen zoeken tegen de oefenpartners van de Spartanen.
Dus daar staan ze, die oefenpartners, ingegraven achter hun schild. En dan zien ze - louter voor de oefening, hoor! - de "stoottroepen" aankomen. In een phalanx, natuurlijk, haarscherp op één rij, achter de perfect aaneensluitende muur van schilden, eerst in wandelpas, dan wat gezwinder, dan op een drafje, en dan in volle vaart. En de schildenmuur van de phalanx knalt tegen de opstelling van de Heloten, en de Heloten gaan tegen de vlakte, ze vliegen als strohalmen de lucht in, de schok is zo hevig dat het elke keer opnieuw aanvoelde alsof het einde was.
En dat was precies de bedoeling. Maar welk Beeld om te schetsen wat voor "oefeningen" en tactieken die Spartanen hadden! Welk een "echo" naar wat je als lezer wel kan raden dat je later nog een paar keer zal te zien krijgen! Als verteller van een veldslag heb je een groot probleem: er gebeurt van alles tegelijk, maar jij kan alleen maar letter per letter, woord per woord de draad verder spinnen. Teveel van dit soort details, en je veldslag gaat wel bijzonder traag vooruit. Te weinig, en hoe ga je ooit het verhaal van de Spartanen onderscheiden van, pakweg, een banaal Romeins legioen?
Pressfield lost dat heel netjes op. Hij beschrijft het moment waarop de phalanx tegen de vijand knalt... als een oefening! De schok waarmee die Spartaanse muur jou door de lucht zwiert is te vergelijken met, misschien, laten we zeggen... de kracht van een aanstormende neushoorn? Niets over speren, niets over zwaarden, het is maar een oefening, dus die details komen later nog wel, als er een echte veldslag moet beschreven worden. En het detail van de volle kracht van die aanstormende muur, dat heeft de lezer dan al lang achter de kiezen, en als het zover is zal die lezer zich verwonderen over de auteur die met heel weinig zinnen heel dat gevecht tot leven kan roepen.
Het heeft natuurlijk nog niet de intensiteit van "Gandalf houdt de brug tegen een Balrog", tijdens die eerste tientallen bladzijden waarin de achtergrond van de personages moet verschijnen, maar het leest dan al heel vlot. Het intrigeert werkelijk, die wereld van de Grieken terwijl de onweerwolken van de naderende Perzen zich samenpakken aan de horizon. De vrije boeren die zoveel keer per jaar samenkomen om zich te oefenen in de edele kunst van de hoplieten, de mannen van de polis die zich in phalanx opstellen - en die natuurlijk nooit de kracht en de bekwaamheid kunnen bereiken van wat de Spartanen op het veld kunnen (en zullen) brengen. De rotsachtige hellingen, de eiken en de olijfbomen, en de Helleense kusten... Het komt allemaal heel fraai tot leven, en de lezer zit met ingehouden adem te kijken naar de langzame opbouw, waarvan je weet (als je toch een klein beetje de geschiedenis kent) dat het een heel bijzondere finale wordt. Ach, ik heb er destijds zelf al eens een kleine ode aan gewijd, hier is de url nog eens:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/10/ga-vreemdeling-de-spartanen-vertellen.html
En nu moet ik dringend weer gaan verder lezen: ik begin al ontwenningsverschijnselen te tonen.
Dus wanneer een Gates of Fire van Steven Pressfield dat probleem heel aardig omzeilt, dan zit ik me altijd af te vragen: hoe doen die schrijvers dat? Nu kan ik wel een paar "technieken" herkennen. Hij creëert, dus, een ideaal vertelpunt door het kiezen van een "overlevende" die vervolgens aan de grote Xerxes moet vertellen over de opmerkelijke tactieken die "toch wel enig effect hebben gehad op de troepen van zijne majesteit". (Hij heeft het over de Spartaanse phalanx die de troepen van zijn majesteit zodanig tegen de klippen keilde dat de kustlijn er sindsdien een kilometer van verschoven ligt, en Koen likt al duimen en vingers af.)
En dan komt er een Beeld. Hoofdletter omdat het heel duidelijk een techniek is, die ikzelf maar zeer, zeer wazig kan ontwaren achter de grote kunst van het vertellen zelf. Het Beeld gaat als volgt. De verteller begint met de speer die hem bij Thermopylae geveld heeft, en vergelijkt de klap met een scène uit die militaire opleiding die hij destijds gekregen heeft - en die maakt dat de term "Spartaans" ook vandaag voor de lezer een heel precieze betekenis heeft. Samen met de andere "Heloten" stellen ze zich tien rijen op achter in de grond geplante schilden. Let wel, dit zijn de "sparring partners" van de Spartanen. Zou jij met de "sparring partner" van Kim Clijsters willen tennissen (laten we zeggen: op leven en dood)? Wel, nog veel minder zou je ruzie willen zoeken tegen de oefenpartners van de Spartanen.
Dus daar staan ze, die oefenpartners, ingegraven achter hun schild. En dan zien ze - louter voor de oefening, hoor! - de "stoottroepen" aankomen. In een phalanx, natuurlijk, haarscherp op één rij, achter de perfect aaneensluitende muur van schilden, eerst in wandelpas, dan wat gezwinder, dan op een drafje, en dan in volle vaart. En de schildenmuur van de phalanx knalt tegen de opstelling van de Heloten, en de Heloten gaan tegen de vlakte, ze vliegen als strohalmen de lucht in, de schok is zo hevig dat het elke keer opnieuw aanvoelde alsof het einde was.
En dat was precies de bedoeling. Maar welk Beeld om te schetsen wat voor "oefeningen" en tactieken die Spartanen hadden! Welk een "echo" naar wat je als lezer wel kan raden dat je later nog een paar keer zal te zien krijgen! Als verteller van een veldslag heb je een groot probleem: er gebeurt van alles tegelijk, maar jij kan alleen maar letter per letter, woord per woord de draad verder spinnen. Teveel van dit soort details, en je veldslag gaat wel bijzonder traag vooruit. Te weinig, en hoe ga je ooit het verhaal van de Spartanen onderscheiden van, pakweg, een banaal Romeins legioen?
Pressfield lost dat heel netjes op. Hij beschrijft het moment waarop de phalanx tegen de vijand knalt... als een oefening! De schok waarmee die Spartaanse muur jou door de lucht zwiert is te vergelijken met, misschien, laten we zeggen... de kracht van een aanstormende neushoorn? Niets over speren, niets over zwaarden, het is maar een oefening, dus die details komen later nog wel, als er een echte veldslag moet beschreven worden. En het detail van de volle kracht van die aanstormende muur, dat heeft de lezer dan al lang achter de kiezen, en als het zover is zal die lezer zich verwonderen over de auteur die met heel weinig zinnen heel dat gevecht tot leven kan roepen.
Het heeft natuurlijk nog niet de intensiteit van "Gandalf houdt de brug tegen een Balrog", tijdens die eerste tientallen bladzijden waarin de achtergrond van de personages moet verschijnen, maar het leest dan al heel vlot. Het intrigeert werkelijk, die wereld van de Grieken terwijl de onweerwolken van de naderende Perzen zich samenpakken aan de horizon. De vrije boeren die zoveel keer per jaar samenkomen om zich te oefenen in de edele kunst van de hoplieten, de mannen van de polis die zich in phalanx opstellen - en die natuurlijk nooit de kracht en de bekwaamheid kunnen bereiken van wat de Spartanen op het veld kunnen (en zullen) brengen. De rotsachtige hellingen, de eiken en de olijfbomen, en de Helleense kusten... Het komt allemaal heel fraai tot leven, en de lezer zit met ingehouden adem te kijken naar de langzame opbouw, waarvan je weet (als je toch een klein beetje de geschiedenis kent) dat het een heel bijzondere finale wordt. Ach, ik heb er destijds zelf al eens een kleine ode aan gewijd, hier is de url nog eens:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/10/ga-vreemdeling-de-spartanen-vertellen.html
En nu moet ik dringend weer gaan verder lezen: ik begin al ontwenningsverschijnselen te tonen.
dinsdag 17 januari 2012
Ik moet een boek lezen.
Ik kan niet bloggen omdat ik een boek moet lezen. Het heet Gates of Fire, letterlijk "poorten van vuur", van Steven Pressfield. De Griekse vertaling (of beter, het Griekse origineel) van woord is "Thermopylae", en dat is in de militaire geschiedenis van 25 eeuwen een geleden een naam zoals "Stalingrad" dat voor de twintigste eeuw is.
Het boek kreeg niets anders dan vijf sterren reviews op Amazon, en voor een paar dollar stond het in no time op de Kindle. En nu, na twee dagen, zit ik op bladzijde 126 van de 523, en kan ik niet bloggen omdat ik in dat kleine beetje vrije tijd dat ik heb moet verder lezen. Ik heb alle symptomen van zware boekencrisis. Als ik door de straten loop zie ik Spartanen; als ik wakker word hoor ik de speren nog op de schilden dreunen en als ik sta te wachten denk ik aan Koning Leonidas.
Het is fictie, overigens, maar sinds ik de boeken over Djenghis Khan heb ontdekt heb ik gemerkt dat historische romans heel erg kunnen beklijven. Zo ook, dus, de avonturen van Xeones, de door oorlogen ontwortelde wees die in Sparta tussen de Heloten terechtkomt, de "hulptroepen" van de echte Spartanen, en dus in een uitstekende positie om heel het verhaal te vertellen.
Maar ik zit al veel te lang te bloggen. Ik moet dringend verder lezen.
Het boek kreeg niets anders dan vijf sterren reviews op Amazon, en voor een paar dollar stond het in no time op de Kindle. En nu, na twee dagen, zit ik op bladzijde 126 van de 523, en kan ik niet bloggen omdat ik in dat kleine beetje vrije tijd dat ik heb moet verder lezen. Ik heb alle symptomen van zware boekencrisis. Als ik door de straten loop zie ik Spartanen; als ik wakker word hoor ik de speren nog op de schilden dreunen en als ik sta te wachten denk ik aan Koning Leonidas.
Het is fictie, overigens, maar sinds ik de boeken over Djenghis Khan heb ontdekt heb ik gemerkt dat historische romans heel erg kunnen beklijven. Zo ook, dus, de avonturen van Xeones, de door oorlogen ontwortelde wees die in Sparta tussen de Heloten terechtkomt, de "hulptroepen" van de echte Spartanen, en dus in een uitstekende positie om heel het verhaal te vertellen.
Maar ik zit al veel te lang te bloggen. Ik moet dringend verder lezen.
zondag 15 januari 2012
Een Europese ratingverlaging, maar geen komplot
Via Paul Krugman (1) vind ik een FAQ van Standards & Poors (2) over de reden waarom zoveel Europese ratings verlaagd zijn. Over de economie zal ik me niet uitspreken, maar over de achterliggende filosofie kan ik alleen maar positief zijn. Geen monocausale - zeg gerust "simplistische" - theorieën ("het is de schuld van het kapitalisme") bij S&P, maar wel een breed front aan problemen, die allemaal een aandeel in het resultaat hebben. De Europese politici hebben onvoldoende maatregelen genomen om een waaier (en dus niet "één enkel") aan problemen aan te pakken. Ik som even op:
(1) tightening credit conditions
(2) an increase in risk premiums for a widening group of eurozone issuers
(3) a simultaneous attempt to delever by governments and households
(4) weakening economic growth prospects
(5) an open and prolonged dispute among European policymakers over the proper approach to address challenges
Ik vind dat ze nogal voor zichzelf spreken, maar vooral punt 3 valt me op. Het woord "delever" slaat op een fenomeen waarover we het hier al eerder hebben gehad, soms onder de naam "vleesmoleneffect" (3), in het begin (heel lang geleden) gewoon in termen van balansopbouw (4). Het komt er op neer (maar dat is dus één enkele factor temidden van verschillende andere) dat iedereen tegelijk schulden wil afbouwen!
Alleen al puur boekhoudkundig is de schuld van de één de belegging van de ander. Dus als iedereen schulden wil afbouwen, en niemand wil schulden aangaan, dan koopt iedereen de beleggingen af van de beleggers: terwijl de beleggers niemand kunnen vinden aan wie ze hun binnengestroomde liquiditeiten kunnen afgeven in ruil voor een toekomstige terugbetaling ("schuld"). Dus per vraag en aanbod dalen de rentevoeten (tenzij, natuurlijk, in landen waarvan niet duidelijk is of zij hun schulden wel zullen terugbetalen). Dus als je jezelf er al op betrapt hebt dat je tegelijk pleit voor schuldafbouw en hogere rentes, dit onderwerp is een aandachtspuntje.
Veel erger (voor zover ikzelf dat tenminste kan inschatten) is het vleesmoleneffect (5). Als iedereen ook werkelijk tegelijk de schulden wil doen dalen kom je per simpele wiskunde terecht in een kamikazeduik, die veel groter is dan je ooit zal te weten komen met een paar slogans over "teveel schulden". Dus als je er jezelf ooit op betrapt hebt alleen maar over schuldafbouw te praten als je het over de aanpak van de crisis hebt, en nooit over een mogelijk breder plaatje: zodra je zeker weet dat je het concept "vleesmoleneffect" correct zelf kan formuleren (dat mag gerust zijn om er de fouten uit te halen: zolang je het maar correct kan formuleren); ikzelf denk alvast dat S&P de kwestie daar niet voor niets oprakelt.
Wat ik tot mijn verwondering nog mis in het lijstje is nu juist het probleem van de overheidsschulden zelf. In mijn ogen is het een "verworven weten" dat "de" oorzaak van de crisis in Griekenland een enorme ontsporing van de overheidsfinanciën is (natuurlijk kan ik het mis hebben; maar op dit moment zie ik geen enkel argument om het zelfs maar in vraag te stellen). "Complexe wetenschap" betekent hier dat, als je je bewustzijn maar voldoende vernauwt (tot ergens in grootte orde een percent van de Europese economie) je inderdaad tot een quasi monocausale verklaring komt. Daarnaast blijven verschillende landen veel problemen hebben met de schulden, niet omdat die schulden op zich niet houdbaar zijn, maar omdat ze eerder nipt houdbaar zijn; en dus de "garantie" van hun banken niet zo zwaar weegt als ze allemaal zo vroom hopen. Dus ik vraag me af, waarom kon het er niet als een zesde puntje bij staan?
Overigens vermeldt S&P het onderwerp wel, een beetje verder in de commentaren:
"We also believe that the agreement is predicated on only a partial recognition of the source of the crisis: that the current financial turmoil stems primarily from fiscal profligacy at the periphery of the eurozone. In our view, however, the financial problems facing the eurozone are as much a consequence of rising external imbalances and divergences in competitiveness
between the EMU's core and the so-called "periphery". As such, we believe that a reform process based on a pillar of fiscal austerity alone risks becoming self-defeating, as domestic demand falls in line with consumers' rising concerns about job security and disposable incomes, eroding national tax revenues."
Daarmee komt "vleesmoleneffect" weer op een andere manier in beeld. Niet alleen via de omweg van de imploderende balansen van de bank, maar ook via problemen als werkonzekerheid en beschikbare inkomens kan "fiscal austerity" een "self-defeating" beleid worden. Immers, de hoogte van de schuld is niet als absoluut getal van belang, maar wel in termen van terugbetalingscapaciteit. Die capaciteit drukken we doorgaans uit in termen van het BNP van een land. Dus als de schuldafbouw neerkomt op een gelijktijdige, maar nog grotere afbouw van het BNP, dan heeft je politiek het probleem alleen maar vergroot.
Filosofisch gesproken (ik kan het niet voldoende vaak toegeven) lijkt het me een gezonde benadering; helemaal niet het komplot waarvan ik de rating agencies wel eens verdacht zie worden. Een tikje te "links", misschien, gezien het ontbreken van de schulden zelf in het lijstje. Maar ach, daarmee zitten ze inderdaad nogal in de lijn van Krugman, en die heeft nu al zo vaak gelijk gehad...
--------------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/01/14/sp-on-europe/
(2) http://www.standardandpoors.com/ratings/articles/en/us/?articleType=HTML&assetID=1245327305715
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/08/meer-schulden-om-een-schuldcrisis-te.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/bc-en-ad.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/12/schuldafbouw-eisen-in-een-crisis-die.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/10/herkapitalizering-van-de-banken.html
(1) tightening credit conditions
(2) an increase in risk premiums for a widening group of eurozone issuers
(3) a simultaneous attempt to delever by governments and households
(4) weakening economic growth prospects
(5) an open and prolonged dispute among European policymakers over the proper approach to address challenges
Ik vind dat ze nogal voor zichzelf spreken, maar vooral punt 3 valt me op. Het woord "delever" slaat op een fenomeen waarover we het hier al eerder hebben gehad, soms onder de naam "vleesmoleneffect" (3), in het begin (heel lang geleden) gewoon in termen van balansopbouw (4). Het komt er op neer (maar dat is dus één enkele factor temidden van verschillende andere) dat iedereen tegelijk schulden wil afbouwen!
Alleen al puur boekhoudkundig is de schuld van de één de belegging van de ander. Dus als iedereen schulden wil afbouwen, en niemand wil schulden aangaan, dan koopt iedereen de beleggingen af van de beleggers: terwijl de beleggers niemand kunnen vinden aan wie ze hun binnengestroomde liquiditeiten kunnen afgeven in ruil voor een toekomstige terugbetaling ("schuld"). Dus per vraag en aanbod dalen de rentevoeten (tenzij, natuurlijk, in landen waarvan niet duidelijk is of zij hun schulden wel zullen terugbetalen). Dus als je jezelf er al op betrapt hebt dat je tegelijk pleit voor schuldafbouw en hogere rentes, dit onderwerp is een aandachtspuntje.
Veel erger (voor zover ikzelf dat tenminste kan inschatten) is het vleesmoleneffect (5). Als iedereen ook werkelijk tegelijk de schulden wil doen dalen kom je per simpele wiskunde terecht in een kamikazeduik, die veel groter is dan je ooit zal te weten komen met een paar slogans over "teveel schulden". Dus als je er jezelf ooit op betrapt hebt alleen maar over schuldafbouw te praten als je het over de aanpak van de crisis hebt, en nooit over een mogelijk breder plaatje: zodra je zeker weet dat je het concept "vleesmoleneffect" correct zelf kan formuleren (dat mag gerust zijn om er de fouten uit te halen: zolang je het maar correct kan formuleren); ikzelf denk alvast dat S&P de kwestie daar niet voor niets oprakelt.
Wat ik tot mijn verwondering nog mis in het lijstje is nu juist het probleem van de overheidsschulden zelf. In mijn ogen is het een "verworven weten" dat "de" oorzaak van de crisis in Griekenland een enorme ontsporing van de overheidsfinanciën is (natuurlijk kan ik het mis hebben; maar op dit moment zie ik geen enkel argument om het zelfs maar in vraag te stellen). "Complexe wetenschap" betekent hier dat, als je je bewustzijn maar voldoende vernauwt (tot ergens in grootte orde een percent van de Europese economie) je inderdaad tot een quasi monocausale verklaring komt. Daarnaast blijven verschillende landen veel problemen hebben met de schulden, niet omdat die schulden op zich niet houdbaar zijn, maar omdat ze eerder nipt houdbaar zijn; en dus de "garantie" van hun banken niet zo zwaar weegt als ze allemaal zo vroom hopen. Dus ik vraag me af, waarom kon het er niet als een zesde puntje bij staan?
Overigens vermeldt S&P het onderwerp wel, een beetje verder in de commentaren:
"We also believe that the agreement is predicated on only a partial recognition of the source of the crisis: that the current financial turmoil stems primarily from fiscal profligacy at the periphery of the eurozone. In our view, however, the financial problems facing the eurozone are as much a consequence of rising external imbalances and divergences in competitiveness
between the EMU's core and the so-called "periphery". As such, we believe that a reform process based on a pillar of fiscal austerity alone risks becoming self-defeating, as domestic demand falls in line with consumers' rising concerns about job security and disposable incomes, eroding national tax revenues."
Daarmee komt "vleesmoleneffect" weer op een andere manier in beeld. Niet alleen via de omweg van de imploderende balansen van de bank, maar ook via problemen als werkonzekerheid en beschikbare inkomens kan "fiscal austerity" een "self-defeating" beleid worden. Immers, de hoogte van de schuld is niet als absoluut getal van belang, maar wel in termen van terugbetalingscapaciteit. Die capaciteit drukken we doorgaans uit in termen van het BNP van een land. Dus als de schuldafbouw neerkomt op een gelijktijdige, maar nog grotere afbouw van het BNP, dan heeft je politiek het probleem alleen maar vergroot.
Filosofisch gesproken (ik kan het niet voldoende vaak toegeven) lijkt het me een gezonde benadering; helemaal niet het komplot waarvan ik de rating agencies wel eens verdacht zie worden. Een tikje te "links", misschien, gezien het ontbreken van de schulden zelf in het lijstje. Maar ach, daarmee zitten ze inderdaad nogal in de lijn van Krugman, en die heeft nu al zo vaak gelijk gehad...
--------------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/01/14/sp-on-europe/
(2) http://www.standardandpoors.com/ratings/articles/en/us/?articleType=HTML&assetID=1245327305715
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/08/meer-schulden-om-een-schuldcrisis-te.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2009/01/bc-en-ad.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/12/schuldafbouw-eisen-in-een-crisis-die.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/10/herkapitalizering-van-de-banken.html
woensdag 11 januari 2012
Het begon in een centraal verwarmde keuken...
Deze post begint heel onschuldig, wanneer papa voor 07.00 uur 's morgens probeert het huis uit te sluipen. Mama heeft woensdag verlof, kwestie van de kindjes, de boodschappen, je weet wel... en papa probeert extra vroeg op het werk te zijn. Maar kijk, daar staat ineens scholier Sarah ook beneden, en dat is altijd een zalig moment, dat heerlijk uitgeslapen kindje dat dan toch een boterhammetje en een bekertje warme melk krijgt en zo'n beetje zit te vertellen. Daarna rijdt papa toch weg en door het raam ziet hij zijn dochtertje zitten, helemaal in haar eentje in die grote keuken... Natuurlijk heeft papa gezegd dat ze na haar bekertje melk nog even bij mama onder de dons mag: altijd een feest voor kleine dochtertjes, en omdat de kindjes toch naar school moeten mag scholier Sarah stilaan mama wel wakker maken. Maar toch, ze zit daar zo alleen en het lijkt zo donker en koud...
's Avonds ziet dat er allemaal uit als het valse sentiment van de rotverwende burger in zijn door warme maaltijden en centrale verwarming beheerste wereldje. Je moet weten dat Michael Jones' boek Stalingrad (1) me zo goed was bevallen dat ik intussen (leve Kindle!) zijn The Retreat, Hitlers First Defeat (2009) aan het lezen ben. Die "first defeat" speelde zich af voor de poorten van Moskou, in de winter van 1941, dus goed een half jaar nadat Operatie Barbarossa van start was gegaan. De temperaturen waren gezakt tot 35 en zelfs 40 onder nul, en de superieure Duitse bewapening bevroor tegen de grond. Minstens zo erg was dat Stalin had ingezien dat er grotere militaire lichten dan hijzelf te vinden waren, daar in dat enorme Rusland, en dus voerde nu Maarschalk Zhoekov het bevel over de verdediging.
En Zhoekov wachtte keurig netjes (in werkelijkheid was het natuurlijk al een even grote chaos als overal elders aan dat Oostfront) tot het laatste Duitse offensief was uitgeput om juist op het moment dat de golf vanzelf moest terugvallen een enorm tegenoffensief te beginnen. En dat bezorgde de Duitse Wehrmacht een pandoering van waarlijk historische proporties, alleen... Nauwelijks een kat die het nog weet: Stalingrad, weet je nog wel (2)? Hoe dan ook, je leest dus alweer die scènes die het Oostfront beroemd hebben gemaakt, of beter gezegd, berucht, en eens te meer "schieten woorden tekort".
Deze keer staan er heel veel persoonlijke indrukken en herinneringen in, van soldaten van beide kampen. En zo volg je een tijdje een Russische officier, die al een tijdje de vreselijke nederlagen van de zomer en de herfst ondergaat, en dan tot zijn eigen verbazing in het offensief gaat. En temidden van de horror treft hij de lichamen van een moeder en haar kind aan, samen met een kapotgeschoten mand en in de sneeuw verspreide aardappelen, en hij ziet de scène voor zich, de wanhoop in de vrieskou met hongerende kleintjes zo groot dat ze toch maar door het gevecht op zoek naar aardappelen is gegaan... En zou ze nog bij het vallen in de sneeuw in haar laatste ogenblikken gedacht hebben aan de kindjes die het niet alleen zonder aardappelen maar ook zonder mama zouden moeten stellen? Daar bij die 35 graden onder nul en met de terugtrekkende Duitsers die alle huizen afbrandden?
Te tranerig? Te melodramatisch en sentimenteel? Maar het is toch gebeurd - en op grote schaal? En het verhaal heeft, mèt de tranerigheid, ook een functie. Want onze officier, die de scène met de dode moeder niet in zijn luie zetel heeft gelezen, maar haar in de vrieskou met haar dode kind heeft zien liggen - die vertelt verder in het boek hoe hij een loopgracht vol Duitse verdedigers inspringt: allemaal dood, op één zwaargewonde na, die iets probeerde te zeggen, die vermoedelijk probeerde zich over te geven, en hoe hij een laaiende woede en een haat voelde, een hààt tegen die vreemde invallers die zulke dingen hadden gedaan: en hoe dat zich overgeven niet is doorgegaan.
Zo is heel dat verhaal een deel van het antwoord op dat grote mysterie, hoe Russische soldaten er in geslaagd zijn zich tegen zulke overmacht in te graven, en niet op te geven, maar integendeel te blijven doorgaan, tot ver, ver voorbij het punt waarop ongeveer iedereen het al lang had opgegeven. Die laaiende woede, die verblindende haat, die had gemaakt dat ook onze officier had gezworen, werkelijk gezworen bij alles wat hem dierbaar was en zijn zielezaligheid erbij, dat hij er nog zoveel mogelijk zou meenemen naar zijn eigen graf.
En 70 jaar later rijdt papa weg in zijn autootje, keurig op weg naar het werk, en kijkt naar zijn dochtertje, helemaal alleen in die keuken. En dat zou zonder meer pathetisch zijn, tenzij dan, heel misschien, omdat het toch een heel klein beetje tot leven brengt wat sommige mensen ook werkelijk hebben doorstaan
-----------------------------------
(1) http://www.speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/12/michael-jones-stalingrad-how-red-army.html
(2) Mocht je nieuwsgierig worden, de hele serie url's staat beneden aan de eerste post van de serie:
http://www.speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/aan-de-oevers-van-de-volga-lag-een.html
's Avonds ziet dat er allemaal uit als het valse sentiment van de rotverwende burger in zijn door warme maaltijden en centrale verwarming beheerste wereldje. Je moet weten dat Michael Jones' boek Stalingrad (1) me zo goed was bevallen dat ik intussen (leve Kindle!) zijn The Retreat, Hitlers First Defeat (2009) aan het lezen ben. Die "first defeat" speelde zich af voor de poorten van Moskou, in de winter van 1941, dus goed een half jaar nadat Operatie Barbarossa van start was gegaan. De temperaturen waren gezakt tot 35 en zelfs 40 onder nul, en de superieure Duitse bewapening bevroor tegen de grond. Minstens zo erg was dat Stalin had ingezien dat er grotere militaire lichten dan hijzelf te vinden waren, daar in dat enorme Rusland, en dus voerde nu Maarschalk Zhoekov het bevel over de verdediging.
En Zhoekov wachtte keurig netjes (in werkelijkheid was het natuurlijk al een even grote chaos als overal elders aan dat Oostfront) tot het laatste Duitse offensief was uitgeput om juist op het moment dat de golf vanzelf moest terugvallen een enorm tegenoffensief te beginnen. En dat bezorgde de Duitse Wehrmacht een pandoering van waarlijk historische proporties, alleen... Nauwelijks een kat die het nog weet: Stalingrad, weet je nog wel (2)? Hoe dan ook, je leest dus alweer die scènes die het Oostfront beroemd hebben gemaakt, of beter gezegd, berucht, en eens te meer "schieten woorden tekort".
Deze keer staan er heel veel persoonlijke indrukken en herinneringen in, van soldaten van beide kampen. En zo volg je een tijdje een Russische officier, die al een tijdje de vreselijke nederlagen van de zomer en de herfst ondergaat, en dan tot zijn eigen verbazing in het offensief gaat. En temidden van de horror treft hij de lichamen van een moeder en haar kind aan, samen met een kapotgeschoten mand en in de sneeuw verspreide aardappelen, en hij ziet de scène voor zich, de wanhoop in de vrieskou met hongerende kleintjes zo groot dat ze toch maar door het gevecht op zoek naar aardappelen is gegaan... En zou ze nog bij het vallen in de sneeuw in haar laatste ogenblikken gedacht hebben aan de kindjes die het niet alleen zonder aardappelen maar ook zonder mama zouden moeten stellen? Daar bij die 35 graden onder nul en met de terugtrekkende Duitsers die alle huizen afbrandden?
Te tranerig? Te melodramatisch en sentimenteel? Maar het is toch gebeurd - en op grote schaal? En het verhaal heeft, mèt de tranerigheid, ook een functie. Want onze officier, die de scène met de dode moeder niet in zijn luie zetel heeft gelezen, maar haar in de vrieskou met haar dode kind heeft zien liggen - die vertelt verder in het boek hoe hij een loopgracht vol Duitse verdedigers inspringt: allemaal dood, op één zwaargewonde na, die iets probeerde te zeggen, die vermoedelijk probeerde zich over te geven, en hoe hij een laaiende woede en een haat voelde, een hààt tegen die vreemde invallers die zulke dingen hadden gedaan: en hoe dat zich overgeven niet is doorgegaan.
Zo is heel dat verhaal een deel van het antwoord op dat grote mysterie, hoe Russische soldaten er in geslaagd zijn zich tegen zulke overmacht in te graven, en niet op te geven, maar integendeel te blijven doorgaan, tot ver, ver voorbij het punt waarop ongeveer iedereen het al lang had opgegeven. Die laaiende woede, die verblindende haat, die had gemaakt dat ook onze officier had gezworen, werkelijk gezworen bij alles wat hem dierbaar was en zijn zielezaligheid erbij, dat hij er nog zoveel mogelijk zou meenemen naar zijn eigen graf.
En 70 jaar later rijdt papa weg in zijn autootje, keurig op weg naar het werk, en kijkt naar zijn dochtertje, helemaal alleen in die keuken. En dat zou zonder meer pathetisch zijn, tenzij dan, heel misschien, omdat het toch een heel klein beetje tot leven brengt wat sommige mensen ook werkelijk hebben doorstaan
-----------------------------------
(1) http://www.speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/12/michael-jones-stalingrad-how-red-army.html
(2) Mocht je nieuwsgierig worden, de hele serie url's staat beneden aan de eerste post van de serie:
http://www.speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/06/aan-de-oevers-van-de-volga-lag-een.html
New Hampshire bevestigt
De voorverkiezing van New Hampshire heeft een duidelijke overwinning voor Romney opgeleverd. Daarmee zijn we op het punt dat er al heel serieuze verrassingen moeten gebeuren om nog iemand anders op de nominatie voor de Republikeinen te krijgen. Kiezers die de economie het belangrijkste criterium vonden, alsook de kans om tegen Obama ook nog te winnen, stonden het meest achter Romney. Interessant is dat de "verrassing" van vorige week, de conservatief Santorum, alweer helemaal is teruggezonken in de onbenulligheid. Als ik het goed begrepen heb haalde Romney zelfs meer stemmen dan Santorum bij de kiezers die zich "erg conservatief" noemden...
De tweede plaats gaat naar Ron Paul, met bijna een kwart van de stemmen. Die haalt vooral stemmen bij jongeren en libertariërs. Dat laatste illustreert vooral waarom de Republikeinen nog steeds een serieus probleem hebben. De conservatieven kunnen hoogstens een beetje doen alsof ze de staat zien als "een deel van het probleem, en niet van de oplossing", maar het schaamlapje is flinterdun. Zoals heel de wereld uitgebreid heeft kunnen zien hoeven ze maar even zin te krijgen om ergens een oorlog te beginnen, en ze staan allemaal pink op de naad achter één of ander groot verhaal om met massaal overheidsoptreden even de maakbaarheid van de samenleving te gaan demonstreren, dit (terzijde) gefinancierd met enorme begrotingstekorten.
Ja, iets dergelijks heb je inderdaad al eerder gehoord, onder andere Friedrich Hayek heeft zich over deze neiging van de conservatieven beklaagd in zijn "Why I am not a Conservative". Met andere woorden, Pauls "succes" illustreert alleen maar de hopeloze verdeeldheid van de Republikeinen. Tot het punt dat de kans niet denkbeeldig is dat Paul als een (kansloze) derde partij aan de verkiezingen deelneemt, en van welke partij denk je dan dat hij het meest stemmen zal afsnoepen...?
Het voortdurend wisselen van de "echt"-Republikeinse tegenkandidaat voor Romney heeft daarmee wel weer een nieuwe naam opgeleverd: deze keer is Huntsman met een 17% aan het feest. Zowel het feit dat hij de zoveelste nieuwe favoriet in een stilaan lachwekkend lange rij is, als het feit dat hij niet eens voorbij Ron Paul raakt zet nog meer die Republikeinse verdeeldheid in de verf. Hun enige fatsoenlijke kandidaat willen ze niet echt, en een eigen kandidaat met voldoende gewicht vinden ze niet. De rest van de deelnemers haalt zelfs geen tien percent meer: en dat vertegenwoordigt stilaan een hoop tijd en geld, gespendeerd aan egotripperij in plaats van iets constructiefs.
We zullen maar hopen dat Romney, op één of andere mysterieuze manier, nu toch snel de partij achter zicht krijgt. Hoe hij daarna precies die verdeeldheid zal aanpakken, en hoe hij zal kunnen uitleggen dat hij ooit, "in godsnaam", een beleid gebaseerd op ideeën van Friedrich Hayek (1) heeft kunnen uitvoeren, dat is iets waar ikzelf geen flauw idee van heb.
-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/03/obamas-communistische-inspiratiebron.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/02/oei-oei-oei-romney.html
De tweede plaats gaat naar Ron Paul, met bijna een kwart van de stemmen. Die haalt vooral stemmen bij jongeren en libertariërs. Dat laatste illustreert vooral waarom de Republikeinen nog steeds een serieus probleem hebben. De conservatieven kunnen hoogstens een beetje doen alsof ze de staat zien als "een deel van het probleem, en niet van de oplossing", maar het schaamlapje is flinterdun. Zoals heel de wereld uitgebreid heeft kunnen zien hoeven ze maar even zin te krijgen om ergens een oorlog te beginnen, en ze staan allemaal pink op de naad achter één of ander groot verhaal om met massaal overheidsoptreden even de maakbaarheid van de samenleving te gaan demonstreren, dit (terzijde) gefinancierd met enorme begrotingstekorten.
Ja, iets dergelijks heb je inderdaad al eerder gehoord, onder andere Friedrich Hayek heeft zich over deze neiging van de conservatieven beklaagd in zijn "Why I am not a Conservative". Met andere woorden, Pauls "succes" illustreert alleen maar de hopeloze verdeeldheid van de Republikeinen. Tot het punt dat de kans niet denkbeeldig is dat Paul als een (kansloze) derde partij aan de verkiezingen deelneemt, en van welke partij denk je dan dat hij het meest stemmen zal afsnoepen...?
Het voortdurend wisselen van de "echt"-Republikeinse tegenkandidaat voor Romney heeft daarmee wel weer een nieuwe naam opgeleverd: deze keer is Huntsman met een 17% aan het feest. Zowel het feit dat hij de zoveelste nieuwe favoriet in een stilaan lachwekkend lange rij is, als het feit dat hij niet eens voorbij Ron Paul raakt zet nog meer die Republikeinse verdeeldheid in de verf. Hun enige fatsoenlijke kandidaat willen ze niet echt, en een eigen kandidaat met voldoende gewicht vinden ze niet. De rest van de deelnemers haalt zelfs geen tien percent meer: en dat vertegenwoordigt stilaan een hoop tijd en geld, gespendeerd aan egotripperij in plaats van iets constructiefs.
We zullen maar hopen dat Romney, op één of andere mysterieuze manier, nu toch snel de partij achter zicht krijgt. Hoe hij daarna precies die verdeeldheid zal aanpakken, en hoe hij zal kunnen uitleggen dat hij ooit, "in godsnaam", een beleid gebaseerd op ideeën van Friedrich Hayek (1) heeft kunnen uitvoeren, dat is iets waar ikzelf geen flauw idee van heb.
-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/03/obamas-communistische-inspiratiebron.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/02/oei-oei-oei-romney.html
maandag 9 januari 2012
Volgens mij zijn de Republikeinen totaal de draad kwijt.
Dinsdag vindt voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen de voorverkiezing van New Hampshire plaats. Mocht je nu denken dat het ineens wel hard gaat: wel, eigenlijk niet. Er zijn voor januari nog verkiezingen in South Carolina en Florida gepland, en dan is het ineens wachten op maart. Dan vinden er op één dag een hele serie plaats, wat "supertuesday" wordt genoemd, en soms - mogelijk ook nu - ligt dan de kandidaat voor de uitdager vast. Als we daar naartoe beginnen te evolueren, dan praten we al niet eens meer over die evenementen van nu, die zoveel opwinding genereren...
Dat vastleggen van de uitdager in maart lijkt deze keer niet onmogelijk. Voor het eerst, heb ik ergens gelezen, heeft Romney - de Republikeinse kandidaat die de favoriet is - over de hele VS de kaap van de 30% aanhangers overschreden. Dat zou er op kunnen wijzen dat de kandidaat die tegelijk een serieuze kandidaat is en al een hele tijd de meeste aanhang heeft, op weg is naar de nominatie. Niet alleen lijkt de tegenstand hopeloos zwak, maar ze is ook hopeloos verdeeld. Zelfs de verrassende Santorum - heel nipt tweede, vorige week in Iowa - zou zijn "momentum" alweer aan het verliezen zijn. Zo komt de enige van al de tegenkandidaten die nog nooit een plotse opkomst en val heeft getoond ineens in beeld: uit het niets van de zeer, zeer lage aanhang stijgen de cijfers van Huntsman met elke nieuwe peiling. En zo blijft dat pathetische spektakel zich afspelen, waarbij de conservatieven één na één ongeveer alle "alternatieven voor Romney" uitproberen; en terwijl ze, voor hun ogen, met als beste bewijs hun eigen gedrag, kunnen vaststellen dat geen van die kandidaten ook maar iets voorstelt, blijven ze maar zwalpen.
Opmerkelijk is dat het er op lijkt dat Ron Paul, de libertarische kandidaat die in feite zijn moment in de zon al achter de rug heeft, in feite niet eens meer doet alsof hij meedoet (1). Hij is rijk genoeg om zijn kansloze "campagne" op een zodanige manier voort te zetten dat het hem later mogelijk één of andere manier van invloed bezorgt. Op die manier, en vooropgesteld dat het hem lukt, is mijn "binnen een maand hoor je er niet meer van" van vorige keer (2) natuurlijk fout. Maar als manier om uit te drukken dat je toen al kon weten dat hij helemaal geen serieuze kandidaat was sta ik er meer dan ooit achter!
Voorlopig heb ik alle reden om bij mijn prognoses te blijven. Dus, Romney wordt de tegenkandidaat, en Obama raakt herkozen, niet omdat hij zo'n indrukwekkende president is, maar omdat de Republikeinen zodanig de draad kwijt zijn dat ze zichzelf vermoorden. Nu ja, dat was al een tijdje zo. Als zilveren rand aan een donkere wolk zou ik zeggen dat het heel normaal is als na een periode van acht jaar het Witte Huis van kamp verandert. Dus als hun erbarmelijk gedoe van stilaan een decennium nu Obama opnieuw aan de macht brengt en dat, wie weet, ze toch een béétje aan het denken zet, dan krijgen we binnen vijf jaar misschien wel een serieuze Republikeinse president? Hoe lang zal dàt dan geleden zijn?
------------------------------------
(1) http://www.nationaljournal.com/2012-presidential-campaign/paul-will-spend-limited-money-in-florida-20120108
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/01/and-winner-is-obama.html
Dat vastleggen van de uitdager in maart lijkt deze keer niet onmogelijk. Voor het eerst, heb ik ergens gelezen, heeft Romney - de Republikeinse kandidaat die de favoriet is - over de hele VS de kaap van de 30% aanhangers overschreden. Dat zou er op kunnen wijzen dat de kandidaat die tegelijk een serieuze kandidaat is en al een hele tijd de meeste aanhang heeft, op weg is naar de nominatie. Niet alleen lijkt de tegenstand hopeloos zwak, maar ze is ook hopeloos verdeeld. Zelfs de verrassende Santorum - heel nipt tweede, vorige week in Iowa - zou zijn "momentum" alweer aan het verliezen zijn. Zo komt de enige van al de tegenkandidaten die nog nooit een plotse opkomst en val heeft getoond ineens in beeld: uit het niets van de zeer, zeer lage aanhang stijgen de cijfers van Huntsman met elke nieuwe peiling. En zo blijft dat pathetische spektakel zich afspelen, waarbij de conservatieven één na één ongeveer alle "alternatieven voor Romney" uitproberen; en terwijl ze, voor hun ogen, met als beste bewijs hun eigen gedrag, kunnen vaststellen dat geen van die kandidaten ook maar iets voorstelt, blijven ze maar zwalpen.
Opmerkelijk is dat het er op lijkt dat Ron Paul, de libertarische kandidaat die in feite zijn moment in de zon al achter de rug heeft, in feite niet eens meer doet alsof hij meedoet (1). Hij is rijk genoeg om zijn kansloze "campagne" op een zodanige manier voort te zetten dat het hem later mogelijk één of andere manier van invloed bezorgt. Op die manier, en vooropgesteld dat het hem lukt, is mijn "binnen een maand hoor je er niet meer van" van vorige keer (2) natuurlijk fout. Maar als manier om uit te drukken dat je toen al kon weten dat hij helemaal geen serieuze kandidaat was sta ik er meer dan ooit achter!
Voorlopig heb ik alle reden om bij mijn prognoses te blijven. Dus, Romney wordt de tegenkandidaat, en Obama raakt herkozen, niet omdat hij zo'n indrukwekkende president is, maar omdat de Republikeinen zodanig de draad kwijt zijn dat ze zichzelf vermoorden. Nu ja, dat was al een tijdje zo. Als zilveren rand aan een donkere wolk zou ik zeggen dat het heel normaal is als na een periode van acht jaar het Witte Huis van kamp verandert. Dus als hun erbarmelijk gedoe van stilaan een decennium nu Obama opnieuw aan de macht brengt en dat, wie weet, ze toch een béétje aan het denken zet, dan krijgen we binnen vijf jaar misschien wel een serieuze Republikeinse president? Hoe lang zal dàt dan geleden zijn?
------------------------------------
(1) http://www.nationaljournal.com/2012-presidential-campaign/paul-will-spend-limited-money-in-florida-20120108
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2012/01/and-winner-is-obama.html
zaterdag 7 januari 2012
Uit de kindermond...
Terwijl papa zit te surfen hijst peuter Simon zich op schoot. Op het scherm staat juist een grote foto van de Amerikaanse presidentskandidaat Newt Gingrich. Peuter Simon wijst naar het scherm en zegt: "Pinguin!".
Ziezo.
(Oh, en kleuter Thomas heeft vandaag een puzzel van 200 stukjes gelegd. 200 kleine stukjes.)
Ziezo.
(Oh, en kleuter Thomas heeft vandaag een puzzel van 200 stukjes gelegd. 200 kleine stukjes.)
woensdag 4 januari 2012
Het lijkt alsof de oorlog met Iran al begonnen is
Een tijdje geleden daverde de wereld van de berichten over het computer... uim... "virus"? Laat ik het een "virus" noemen: ik verhoud me tot het onderwerp zoals een platworm tot Albert Einstein (ik in de rol van de platworm). Berichten, dus, over het "virus" stuxnet. Dat heeft zich in alle computers van de wereld gewurmd (dus ook die van mij: hallo, stuxnet, zie je dat, als ik het tegen je heb?), maar verder doet het niets. Alleen als hij merkt (zo slim is hij wel) dat het in Iran zit wordt hij ineens heel actief. Hij vermenigvuldigt zich zoals de broden en de vissen, en zo verhoogt hij de kans dat het in het Iraanse atoomonderzoek terechtkomt. Eenmaal daar aangekomen begint hij de boel te saboteren.
En ik moet zeggen, ik vind dat knap werk. Ik sta daar met open mond op te kijken. Ongelofelijk knap werk, en dat over iets waar ik werkelijk niets van begrijp. Intussen begrijp je dat dat Iraans atoomonderzoek duidelijk de boter gegeten heeft. Want in feite, in feite herinner ik me ineens dat er ook een hoop berichten waren over verschillende Iraanse atoomgeleerden die allemaal op heel weinig tijd waren omgekomen in een ongeluk, of zoiets. Een mens zou er bijna wantrouwig van worden!
Tenslotte zijn er tegenwoordig veel berichten over de crashende munt van Iran. De waardevermindering nemen zodanige proporties aan dat de Iranezen proberen hun geld om te zetten in (oh, ironie), dollars. En nu denk ik dat het voor een wereld die stuxnet kan bouwen en ongelukken kan ensceneren, mits een goed kookboek en hoogstens een beetje tijd, helemaal niet moeilijk moet zijn om de munt van een land als Iran (BNP per hoofd één of andere fractie van dat van België, alles geconcentreerd in olie, zoiets?) om zeep te helpen. Dus vraag ik me af: misschien brengt die wereld ook wel werkelijk de Iraanse munt om zeep: als je stuxnet loslaat ben je ook wel bereid die munt te kelderen.
Stilaan zal het alles bij elkaar wel de schade aanrichten die je anders alleen maar met een stevig bombardement aanricht, zeker? Beeld je maar eens in dat iemand er alleen maar in slaagt onze Belgische verkeerslichten uit te schakelen: misschien een ideetje voor een goedkope terreuraanslag? Maar in Iran, ik vraag het me werkelijk af, lijkt het wel bezig.
Ik weet het natuurlijk allemaal niet. Ik zit er ook wel met nogal gemengde gevoelens tegenaan te kijken. Aan de ene kant: waarom moet een land dat miljoenen vaten olie per dag produceert zo nodig een atoomprogramma hebben? Anderzijds, een de facto oorlog waarvan je niet eens weet dat het bezig is: erg veel democratische controle lijkt me er niet te zijn. En om welke reden, op basis van welk bewijs? Hetzelfde soort bewijs dat ons vertelde dat er in Irak WMD's waren; dat we "ze wisten zitten"? En ja, het is jammer, zeer jammer, dat we ons het soort vragen als die laatste moeten stellen - maar bedenk: ik ben alleen maar de boodschapper.
En ik moet zeggen, ik vind dat knap werk. Ik sta daar met open mond op te kijken. Ongelofelijk knap werk, en dat over iets waar ik werkelijk niets van begrijp. Intussen begrijp je dat dat Iraans atoomonderzoek duidelijk de boter gegeten heeft. Want in feite, in feite herinner ik me ineens dat er ook een hoop berichten waren over verschillende Iraanse atoomgeleerden die allemaal op heel weinig tijd waren omgekomen in een ongeluk, of zoiets. Een mens zou er bijna wantrouwig van worden!
Tenslotte zijn er tegenwoordig veel berichten over de crashende munt van Iran. De waardevermindering nemen zodanige proporties aan dat de Iranezen proberen hun geld om te zetten in (oh, ironie), dollars. En nu denk ik dat het voor een wereld die stuxnet kan bouwen en ongelukken kan ensceneren, mits een goed kookboek en hoogstens een beetje tijd, helemaal niet moeilijk moet zijn om de munt van een land als Iran (BNP per hoofd één of andere fractie van dat van België, alles geconcentreerd in olie, zoiets?) om zeep te helpen. Dus vraag ik me af: misschien brengt die wereld ook wel werkelijk de Iraanse munt om zeep: als je stuxnet loslaat ben je ook wel bereid die munt te kelderen.
Stilaan zal het alles bij elkaar wel de schade aanrichten die je anders alleen maar met een stevig bombardement aanricht, zeker? Beeld je maar eens in dat iemand er alleen maar in slaagt onze Belgische verkeerslichten uit te schakelen: misschien een ideetje voor een goedkope terreuraanslag? Maar in Iran, ik vraag het me werkelijk af, lijkt het wel bezig.
Ik weet het natuurlijk allemaal niet. Ik zit er ook wel met nogal gemengde gevoelens tegenaan te kijken. Aan de ene kant: waarom moet een land dat miljoenen vaten olie per dag produceert zo nodig een atoomprogramma hebben? Anderzijds, een de facto oorlog waarvan je niet eens weet dat het bezig is: erg veel democratische controle lijkt me er niet te zijn. En om welke reden, op basis van welk bewijs? Hetzelfde soort bewijs dat ons vertelde dat er in Irak WMD's waren; dat we "ze wisten zitten"? En ja, het is jammer, zeer jammer, dat we ons het soort vragen als die laatste moeten stellen - maar bedenk: ik ben alleen maar de boodschapper.
And the winner is... (Obama)
De Amerikaanse verkiezingen zijn nu echt van start gegaan, en de eerste resultaten uit Iowa lijken, heel vroeg op onze ochtend in Europa, de jongste peilingen te bevestigen. Romney op kop, samen met Santorum. Die haalt veel stemmen bij de "conservatieven"; aanhalingstekens omdat de vlag een lading die dekt die maakt dat zijn kandidatuur al quasi garandeert dat er een overwinning voor Obama zit aan te komen. Nu, dat weten de Republikeinen ook, natuurlijk.
Een derde kandidaat die veel stemmen haalt is Ron Paul. Dat is een libertariër, wat zo moeilijk ligt in het Republikeinse kamp dat je hem al even goed de bijnaam "Obama, with a landslide" zou kunnen geven. Nu, dat weten de Republikeinen nog veel beter, dus laten we Paul zijn moment in de aandacht gunnen, want binnen een maand hoor je er niets meer van.
Perry, Gingrich en Bachman lijken weg te deemsteren, en de enige vraag is of de restanten èn de ego's groot genoeg zijn om nog lang te blijven volhouden.
Kortom, de winnaar had Romney moeten zijn, maar daarvoor is het 's ochtends om 06.00 uur nog te vroeg. Tekenend is dat de Romney stemmers de mensen zijn die zich het meest om de economie bezorgd maken (logisch), alsook de mensen die zich het meest om verkiesbaarheid bezorgd maken (nog veel logischer). Het lijkt er op dat Romney een heel serieuze kandidaat is, die één en ander meebrengt aan bekwaamheid, organisatie, en financiën, alleen... hij gelooft dus niet op de juiste manier in "de Klokken van Rome en het Kindeke Jezus", en ook niet genoeg in de Sprookjes van Moeder Ron Paul", en dus raakt hij niet los uit het pak. Ik verwacht dat dat wel zal lukken ergens begin maart, en dan valt het allemaal wel mee.
Maar het blijft tekenend dat er allemaal zo "spannend" uitziet. Het succes van Santorum is immers niets anders dan het succes van de zoveelste "al lang te licht bevonden" kandidaat, die gewoon het geluk had, in die lange aflossingswedstrijd op zoek naar een tegenkandidaat voor Romney, de man te zijn die piekt op het moment dat Iowa stemt. Maar dat tekent nu juist de verscheurdheid van de Republikeinen, die van mij gerust in alle sprookjes mogen geloven die ze maar willen (hoewel ze op basis daarvan geen oorlogen mogen beginnen tegen landen die niemand hadden aangevallen en niemand hadden bedreigd) maar om één of andere reden nooit op het idee lijken te komen dat ze de facto op Obama aan het stemmen zijn.
Een derde kandidaat die veel stemmen haalt is Ron Paul. Dat is een libertariër, wat zo moeilijk ligt in het Republikeinse kamp dat je hem al even goed de bijnaam "Obama, with a landslide" zou kunnen geven. Nu, dat weten de Republikeinen nog veel beter, dus laten we Paul zijn moment in de aandacht gunnen, want binnen een maand hoor je er niets meer van.
Perry, Gingrich en Bachman lijken weg te deemsteren, en de enige vraag is of de restanten èn de ego's groot genoeg zijn om nog lang te blijven volhouden.
Kortom, de winnaar had Romney moeten zijn, maar daarvoor is het 's ochtends om 06.00 uur nog te vroeg. Tekenend is dat de Romney stemmers de mensen zijn die zich het meest om de economie bezorgd maken (logisch), alsook de mensen die zich het meest om verkiesbaarheid bezorgd maken (nog veel logischer). Het lijkt er op dat Romney een heel serieuze kandidaat is, die één en ander meebrengt aan bekwaamheid, organisatie, en financiën, alleen... hij gelooft dus niet op de juiste manier in "de Klokken van Rome en het Kindeke Jezus", en ook niet genoeg in de Sprookjes van Moeder Ron Paul", en dus raakt hij niet los uit het pak. Ik verwacht dat dat wel zal lukken ergens begin maart, en dan valt het allemaal wel mee.
Maar het blijft tekenend dat er allemaal zo "spannend" uitziet. Het succes van Santorum is immers niets anders dan het succes van de zoveelste "al lang te licht bevonden" kandidaat, die gewoon het geluk had, in die lange aflossingswedstrijd op zoek naar een tegenkandidaat voor Romney, de man te zijn die piekt op het moment dat Iowa stemt. Maar dat tekent nu juist de verscheurdheid van de Republikeinen, die van mij gerust in alle sprookjes mogen geloven die ze maar willen (hoewel ze op basis daarvan geen oorlogen mogen beginnen tegen landen die niemand hadden aangevallen en niemand hadden bedreigd) maar om één of andere reden nooit op het idee lijken te komen dat ze de facto op Obama aan het stemmen zijn.
maandag 2 januari 2012
De eerste Amerikaanse voorverkiezing
Vier jaar geleden was er in deze fase van de Amerikaanse presidentsverkiezingen al zoveel gebeurd dat je het gevoel kreeg dat ze al héél lang bezig waren. En toch zouden we nog altijd maar amper aan die allereerste voorverkiezingen beginnen, die uiteindelijk - altijd weer: achteraf bekeken - niet zo een enorme impact hebben. Maar toch. Vier jaar geleden bleven er bij de Democraten alleen Obama, Clinton en Edwards over, dus dat hadden we toch al. Maar bij de Republikeinen was Huckabee de grote winnaar, dus je begrijpt...
Dit jaar gaat het enkel om de Republikeinen, en daar is Romney sinds maanden de quasi vaste favoriet. Maar tegelijk is hij zo omstreden in zijn partij dat er de hele tijd de één of andere serieus lijkende tegenkandidaat opduikt, die ongeveer even snel als hij verschijnt weer verdwijnt. Intussen is Gingrich alweer afgelost door Santorum. Dat zegt volgens mij twee dingen. De Republikeinen hebben één serieuze kandidaat: Romney. Maar ze hebben voor een groot deel geen serieus electoraat. Ik vraag me ook af of het niet tekenend is dat de onvrede van dat laatste zich nooit vertaald heeft in een nieuw opduikende sterke kandidaat, maar gewoon de zaklamp steeds over een voortdurend wisselende al lang gewogen en te licht bevonden deelnemer deed schijnen.
Hoe dan ook is Iowa een berucht volatiele voorverkiezing, en elk van de deelnemers Romney, Gingrich, Santorum, Perry of Paul zou er best kunnen verrassen, in de positieve of negatieve zin. Een overwinning van Romney kan hem de nominatie al quasi op zak doen steken, en één van de anderen kan het gebeuren een hele tijd doen rekken. In die scenario's zullen de latere staten dan een soort "buyers' remorse" vertonen. Iets van "oei oei, onze huidige kopman is zus of zo, maar zie je die het al tegen Obama opnemen?". En dus stemmen de belangrijkere staten van het latere voorjaar toch nog op Romney, en zo wordt het alsnog een "spannende strijd" tussen Obama en Romney in het najaar.
En tenslotte is er nog het scenario dat er toch nog een andere kandidaat de nominatie binnenhaalt. Ik zou zeggen, als we die niet in Iowa zien winnen, dan is hij er niet. En als hij er toch is, terwijl het één van de nu al bekende deelnemers is, dan wordt het opnieuw "Obama, by a landslide". Kortom, verrassingen van een niveau dat er nu nog niet eens iemand van praat kan ik (vanzelfsprekend) niet uitsluiten. Los daarvan zal volgens mij het van het niveau van de Republikeinse kandidaat én van de staat van de economie afhangen, en dat maakt dat ik denk dat Obama zal herkozen worden. Dat laatste zal dan in ruime mate aan dat gebrek aan "een serieus electoraat" liggen. Die laatste uitdrukking zullen een hoop mensen niet graag horen: reken er op dat ik triomfantelijk mijn gelijk zal afkondigen wanneer de common wisdom Obama's overwinning aan "de verscheurdheid van de Republikeinen" zal wijten.
Woensdagochtend zullen we het resultaat van de eerste stap van een nog lang proces zien.
Dit jaar gaat het enkel om de Republikeinen, en daar is Romney sinds maanden de quasi vaste favoriet. Maar tegelijk is hij zo omstreden in zijn partij dat er de hele tijd de één of andere serieus lijkende tegenkandidaat opduikt, die ongeveer even snel als hij verschijnt weer verdwijnt. Intussen is Gingrich alweer afgelost door Santorum. Dat zegt volgens mij twee dingen. De Republikeinen hebben één serieuze kandidaat: Romney. Maar ze hebben voor een groot deel geen serieus electoraat. Ik vraag me ook af of het niet tekenend is dat de onvrede van dat laatste zich nooit vertaald heeft in een nieuw opduikende sterke kandidaat, maar gewoon de zaklamp steeds over een voortdurend wisselende al lang gewogen en te licht bevonden deelnemer deed schijnen.
Hoe dan ook is Iowa een berucht volatiele voorverkiezing, en elk van de deelnemers Romney, Gingrich, Santorum, Perry of Paul zou er best kunnen verrassen, in de positieve of negatieve zin. Een overwinning van Romney kan hem de nominatie al quasi op zak doen steken, en één van de anderen kan het gebeuren een hele tijd doen rekken. In die scenario's zullen de latere staten dan een soort "buyers' remorse" vertonen. Iets van "oei oei, onze huidige kopman is zus of zo, maar zie je die het al tegen Obama opnemen?". En dus stemmen de belangrijkere staten van het latere voorjaar toch nog op Romney, en zo wordt het alsnog een "spannende strijd" tussen Obama en Romney in het najaar.
En tenslotte is er nog het scenario dat er toch nog een andere kandidaat de nominatie binnenhaalt. Ik zou zeggen, als we die niet in Iowa zien winnen, dan is hij er niet. En als hij er toch is, terwijl het één van de nu al bekende deelnemers is, dan wordt het opnieuw "Obama, by a landslide". Kortom, verrassingen van een niveau dat er nu nog niet eens iemand van praat kan ik (vanzelfsprekend) niet uitsluiten. Los daarvan zal volgens mij het van het niveau van de Republikeinse kandidaat én van de staat van de economie afhangen, en dat maakt dat ik denk dat Obama zal herkozen worden. Dat laatste zal dan in ruime mate aan dat gebrek aan "een serieus electoraat" liggen. Die laatste uitdrukking zullen een hoop mensen niet graag horen: reken er op dat ik triomfantelijk mijn gelijk zal afkondigen wanneer de common wisdom Obama's overwinning aan "de verscheurdheid van de Republikeinen" zal wijten.
Woensdagochtend zullen we het resultaat van de eerste stap van een nog lang proces zien.
zondag 1 januari 2012
Optimisme voor 2012
Op de site van De Tijd lees ik dat "de meeste waarnemers" een afgrijselijk 2012 verwachten. En mij zal je geen voorspellingen horen doen over hoe dat wel of niet waar is. Ik denk dat ze best gelijk kunnen hebben. De filosofische discussie over de aard van dat gelijk zal ik hier maar beperken tot een vlug overzicht van twee extreme mogelijkheden. Als je een hoop mensen laat voorspellen wat de volgende worp van een dobbelsteen zal zijn, dan zal ongeveer één op zes "gelijk" hebben met zijn voorspelling. Het andere extreem is dat je om allerlei redenen een zo goed inzicht hebt in allerlei mechanismen dat je kan berekenen (of zoiets) wat er zal gebeuren: een goed voorbeeld lijkt me technologie.
Maar zelfs als ik niet kan voorspellen kan ik wel aan wensdromen doen. Wat daarbij onmiddellijk bij me omkomt dat er nog nooit een ommekeer is geweest in een serieuze economische crash, zonder dat het pessimisme vlak voor dat punt maximaal was. Bijvoorbeeld, als je de "economische crash" reduceert tot beurskoersen, dan gaat een ommekeer meestal vooraf door voorspellingen dat het nu pas goed zal zakken ("de Bel20 op weg naar 1000!"). Dat komt omdat praktisch iedereen die denkt dat de koersen zullen zakken al verkocht heeft. Dus "denken dat de koersen zullen zakken" betekent mathematisch hetzelfde als "denken dat de anderen aan deze prijzen nog zullen verkopen". Maar als "iedereen" denkt dat "de anderen" zullen verkopen, dan is er gewoon helemaal niemand meer om te verkopen, en dan zakt het ook niet meer.
Natuurlijk is "de economie" nog veel complexer dan alleen maar "de koersen". Dus is er nog veel meer ruimte voor soortgelijke mechanismen, waarbij maximaal pessimisme de noodzakelijke voorbode is van een nieuwe richting. Bijvoorbeeld, als iedereen denkt dat de overheidstekorten een hopeloos geval zijn, dan is dat vaak het moment waarop zelfs politiekers er iets aan willen doen. Maar ook: als iedereen tegelijk op zulke schaal schulden afbouwt dat per "vleesmoleneffect" (1) de hele wereld in een kamikazeduik terecht komt, dan is het niet onmogelijk dat zelfs (een deel van) de aanhangers van de blinde bezuinigingen er nog eens opnieuw over nadenken. En zo is het niet ondenkbaar, steeds op een niet hoger niveau dan economische fantasieën, dat er tussen nog een hoop andere "bouwstenen van een complexe wetenschap "(2), een pad door het mijnenveld (wat doen we wanneer er inderdaad hoge inflatie opdoemt? wat doen we wanneer hevige sociale onrust extreem-rechtse of communistische regimes aan de macht dreigen te brengen?) gevonden wordt. En wie weet zeggen we later over deze crisis dat eens te meer de nacht het donkerst was, juist voor de dageraad?
Met deze gedachten zowel in het achter- als in de rest van het hoofd, wens ik de hele wereld een passend 2012.
------------------------------------
Achteraf (22 januari 2012) zie ik dat ik in mijn oude foutjes verval: geen ankerpunt ter vergelijking. Dus snel even opgezocht per 30 december 2011:
Dow Jones: 12,217.56
Bel2 2,083.42
Eurostocks: 2,316.55
De aandachtige lezer merkt natuurlijk op dat de VS een noemenswaardige verbetering vertonen, voor slechts drie weken verschil, maar dat Europa er nog altijd bleekjes bijligt. Nu ja, het crashet niet verder, momenteel...
------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/08/meer-schulden-om-een-schuldcrisis-te.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/11/filosofie-over-de-economische-crisis.html
Maar zelfs als ik niet kan voorspellen kan ik wel aan wensdromen doen. Wat daarbij onmiddellijk bij me omkomt dat er nog nooit een ommekeer is geweest in een serieuze economische crash, zonder dat het pessimisme vlak voor dat punt maximaal was. Bijvoorbeeld, als je de "economische crash" reduceert tot beurskoersen, dan gaat een ommekeer meestal vooraf door voorspellingen dat het nu pas goed zal zakken ("de Bel20 op weg naar 1000!"). Dat komt omdat praktisch iedereen die denkt dat de koersen zullen zakken al verkocht heeft. Dus "denken dat de koersen zullen zakken" betekent mathematisch hetzelfde als "denken dat de anderen aan deze prijzen nog zullen verkopen". Maar als "iedereen" denkt dat "de anderen" zullen verkopen, dan is er gewoon helemaal niemand meer om te verkopen, en dan zakt het ook niet meer.
Natuurlijk is "de economie" nog veel complexer dan alleen maar "de koersen". Dus is er nog veel meer ruimte voor soortgelijke mechanismen, waarbij maximaal pessimisme de noodzakelijke voorbode is van een nieuwe richting. Bijvoorbeeld, als iedereen denkt dat de overheidstekorten een hopeloos geval zijn, dan is dat vaak het moment waarop zelfs politiekers er iets aan willen doen. Maar ook: als iedereen tegelijk op zulke schaal schulden afbouwt dat per "vleesmoleneffect" (1) de hele wereld in een kamikazeduik terecht komt, dan is het niet onmogelijk dat zelfs (een deel van) de aanhangers van de blinde bezuinigingen er nog eens opnieuw over nadenken. En zo is het niet ondenkbaar, steeds op een niet hoger niveau dan economische fantasieën, dat er tussen nog een hoop andere "bouwstenen van een complexe wetenschap "(2), een pad door het mijnenveld (wat doen we wanneer er inderdaad hoge inflatie opdoemt? wat doen we wanneer hevige sociale onrust extreem-rechtse of communistische regimes aan de macht dreigen te brengen?) gevonden wordt. En wie weet zeggen we later over deze crisis dat eens te meer de nacht het donkerst was, juist voor de dageraad?
Met deze gedachten zowel in het achter- als in de rest van het hoofd, wens ik de hele wereld een passend 2012.
------------------------------------
Achteraf (22 januari 2012) zie ik dat ik in mijn oude foutjes verval: geen ankerpunt ter vergelijking. Dus snel even opgezocht per 30 december 2011:
Dow Jones: 12,217.56
Bel2 2,083.42
Eurostocks: 2,316.55
De aandachtige lezer merkt natuurlijk op dat de VS een noemenswaardige verbetering vertonen, voor slechts drie weken verschil, maar dat Europa er nog altijd bleekjes bijligt. Nu ja, het crashet niet verder, momenteel...
------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/08/meer-schulden-om-een-schuldcrisis-te.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/11/filosofie-over-de-economische-crisis.html
Abonneren op:
Posts (Atom)