Hoe dan ook, het punt kwam waarop de beleggers het zaakje niet langer vertrouwden, en de groep staten door internationale instanties als het IMF en ook wel door veel rijkere collega-staten moesten ondersteund worden. Je zag een beweging van financiering door private beleggers naar financiering door publieke instanties, dus met belastinggelden betaald. En bovendien zag je een beweging van financiering aan marktrente (wat niet anders kan wanneer je moet beroep doen op beleggers die het uit vrije wil met hun eigen spaarcenten doen) naar financiering aan gesubsidiërde, artificiëel goedkope rentes.
En tenslotte zag je dat er in ruil voor die financiering en die subsidies allerlei vereisten inzake politieke hervorming werden opgelegd. Private beleggers kunnen nu eenmaal niet anders dan (in eerste instantie) hogere rendementen eisen, als ze zien dat het geld niet wordt gebruikt om te investeren in de toekomst, maar wel om de levensstandaard van de heersende klasse te financieren. Pas in een tweede instantie, als ze overgaan tot beleggersstaking, komt de publieke "hulp" op gang, en publieke instanties kunnen wel toelaten dat de condities "lager dan de markt" liggen - maar dan zullen ze een beter gebruik van het geld eisen.
Helaas, eisen door politiekers, omgezet in beloftes door andere politiekers, zijn nu eenmaal niet het papier waard waarop ze gedrukt staan. De "condities" werden niet vervuld, de schulden bleven oplopen...
... en als je stilaan begint te vermoeden dat het niet over de Europese schuldcrisis gaat, dan heb je gelijk. Easterly heeft het over de beroemde schuldencrisis van de jaren tachtig, die begon toen Mexico aankondigde niet te zullen terugbetalen.
Maar welk déjà vu, dus, inclusief de chronologie, in vergelijking met de huidige Europese schuldencrisis! (Oh, ik was nog de artificiële wisselkoers vergeten, die maakt dat de lokale elite een gevoel van welvaart overhoudt aan de mogelijkheid om goedkoop te importeren.) Natuurlijk zijn we nog niet op het punt waarop Europese staten werkelijk in gebreke blijven. Maar toch zijn alle andere stadia intussen wel doorlopen.
Dat wil niet zeggen dat de geschiedenis zich moet herhalen - tenzij, misschien, je één of andere variant van Marxiaans historisch determinisme aanhangt. Maar stilaan, denk ik, moeten de mensen die nogal vlug tevreden waren omdat "de staten hun werk aan het doen zijn" toch eens onder ogen zien dat diezelfde staten intussen wel heel sterk zijn beginnen lijken op Mexico in 1980. Ik hoop werkelijk dat dat scenario zich niet zal herhalen; dat de staatsinterventie vanaf 2007 achteraf bezien een schoolvoorbeeld van het belang van overheden zal zijn. Dat zal wel niet lukken als we blijven vertrekken van een idee dat er helemaal niets mis kan gaan, zeker?
--------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2011/01/vanzelf-verdwijnende-schulden.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2010/09/griekenland-weer-op-de-voorpagina.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten