En dat is, vandaag de dag, belangrijker dan ooit. Want natuurlijk bestaan er mensen die alleen maar geloven dat de evolutietheorie de correcte beschrijving van de biologische geschiedenis (omdat ze, bijvoorbeeld, niet eens kunnen zeggen wat "natuurlijke selectie" (3) betekent). Even natuurlijk zijn er ook mensen die zelfs vandaag (!), terwijl de markten vlak hun ogen een kamikazeduik (3) maken om de Japanse piloten het nakijken te geven, de mesthoop tien keer doorgraven in de hoop een verband met de overheid te vinden. En na dat (vaak met veel moeite) verband gevonden te hebben is het allemaal de schuld van de overheid.
Zoiets vind ik een even pijnlijke own goal, waarmee ik me even erg in mijn hemd voel gezet, als wanneer dom rechts in het algemeen de geloofwaardigheid van luciede rechts ondergraaft. En zoals ik vaak genoeg plaatsvervangende schaamte heb gevoeld als ik zag hoe dom links de geloofwaardigheid van serieuze gesprekspartners ("luciede links") ondergroef.
Dus kan je je mijn tevredenheid inbeelden als ik zie dat, bijvoorbeeld, Friedrich Hayek zeer zeker geen "dom marktfundamentalisme" aanhangt. Ik heb echter gemerkt dat het zeer, zeer moeilijk is om luciede links die boodschap mee te geven: dom marktfundamentalisme was weer eens de grootste vijand van zijn luciede versie (4). En nu zit ik weer te bladeren in The Elusive Quest for Growth (2001) van William Easterly, alweer een auteur waaruit de rechterzijde (inclusief ikzelf) heel graag citeert, maar alwéér geen domme marktfundamentalist. Want ik verneem: [een aantal precies omschreven voorbeelden]...
"(...) makes clear that the market left to itself will not necessarily create growth. Laissez-faire policy by the government may well leave the economy, or some parts of it, in a vicious circle. Getting into the virtuous circle may require conscious government intervention in the knowledge creation. The principle that knowledge leaks fundamentally changes our view of how markets work for good or ill. Markets will often need an injection of government subsidies to start the knowledge ball rolling." (hoofdstuk 8, §4)
In een volgend hoofdstuk zegt hij wegens twee andere redenen (één van de twee lijkt me in feite dezelfde als bij het vorige citaat):
"(...) the rate of technological innovation will tend to be too slow in a market economy. These disincentives to innovation can be so strong that there is no innovation and thus no growth in a free market economy. The way out would be to create strong incentives for innovation by subsidizing private research and development, subsidizing adoption of best-practices foreign technology, encouraging foreign direct investment from high-tech places, having the government itself do some research and development, and having strong intellectual property rights that allow inventors to keep the profits from their invention." (hoofdstuk 9, §4)
Maar laat nu niemand van de luciede marktfundamentalisten haastig voorstellen om dan maar "andere auteurs te gaan lezen"! In feite, hoewel ik het nu niet direct weet staan, weet ik haast zeker dat ik de formule "failing markets are better than failing states" herkenbaar in het boek heb teruggevonden. Het boek is één groot pleidooi voor markten, vrije individuen, het proces van stimulus en reactie, geleidelijke groei en alles wat wij liberalen ons maar kunnen wensen: waarom denk je anders dat we het zo graag en veel citeren? Alleen, en dat is werkelijk het enige dat ik probeer te bewijzen, het is géén religieus dogma. Het is géén "dom marktfundamentalisme". En ik weet zeker dat luciede links veel wetenswaardige dingen zou vinden in Easterly (of in Friedrich Hayek), als een dom marktfundamentalisme niet haar uiterste best deed om ze van het tegendeel te overtuigen.
--------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/wat-is-een-marktfundamentalist.html
(2) http://www.ivanjanssens.be/dutch/nartikel.asp?link=122
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/02/goed-nieuws-voor-de-linkse-critici.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/nog-een-klein-facet-van-de.html
(4) Met mezelf als illustratie (zij het niet, denk ik, van "luciede links"):
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/01/friedrich-hayek-rechts-maar-toch-goed.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten