zaterdag 8 oktober 2011

Over "geld drukken" en inflatie

Nog maar pas zag ik weer iemand beweren dat "het" "simpel" was (aanhangers van de theorie van de "complexe wetenschap" weten dat voor de betreffende onderwerpen het bewijs dat iets simpel is meteen ook het bewijs is dat het fout is) en dat we gewoon geld moeten drukken etc.

Daar is iedereen die ook maar iets van het onderwerp weet het niet mee eens. Neem nu het allerlaagste niveau van "ook maar iets weten over het onderwerp": ikzelf. Zelfs ik kan vertellen dat een economie die bestaat uit één appel en één goudstuk - zodat "al het geld van de wereld" precies één appel kan kopen - geen haar rijker wordt als je een tweede goudstuk toevoegt: al het geld van de wereld kan nog steeds maar één appel kopen. Dus in feite stijgt alleen maar de prijs van de appel van één naar twee euro, en gedaan.

Vanaf een beetje economie is dat ook werkelijk zo: inflatie. En nu kan je je modellen zo geavanceerd maken als je maar wil, en je zal een hoop nieuwe dingen leren, maar het blijft zo.

Alleen, volgens sommige van die modellen kunnen er heel preciese omstandigheden bestaan waarin de "wet" niet zal opgaan. Aangezien het van die omstandigheden afhangt zal het maar een tijdelijke uitzondering zijn. Maar indien je in een wereld van die omstandigheden zit, dan leidt "geld drukken" niet tot "inflatie". Dus indien om één of andere reden in die wereld "geld drukken" een goed idee is, dan is "inflatie" op dat moment géén goed tegenargument. En al die "indien's" hangen dan ook nog eens af van het aanvaarden van die modellen, iets waarover "de experts het zelf oneens zijn".

De expert die ikzelf vaak lees over het onderwerp is Paul Krugman. Hij is wel aanhanger van die modellen; hij noemt ze "liquidity trap". En nu schrijft hij een post (1) waarin hij "de groei van de monetaire basis" (lees: "geld drukken") vergelijkt met de stijging van de prijzen over dezelfde periode (lees: inflatie), met daarbij nog eens de grondstoffenprijzen apart. Wat je ziet is dat de geldgoeveelheid de laatste drie jaar gegroeid is met een factor drie, terwijl de inflatie praktisch nul is.

De conclusie van Krugman is: sommige mensen hebben modellen, ze maken voorspellingen op basis van die modellen, de voorspellingen worden compleet en grondig weerlegd, maar ze houden toch vol dat de modellen correct zijn.

En daar voegt hij geen verder commentaar aan toe.

----------------------------------------
(1) http://krugman.blogs.nytimes.com/2011/10/07/way-off-base-2/

2 opmerkingen:

ivan zei

Het is perfect vol te houden dat de modellen correct zijn. Het is niet omdat in een periode van 3 jaar de monetaire basis is gestegen dat je ook binnen die periode inflatie moet hebben. In die periode immers kunnen andere factoren een neerwaarste invloed uitoefenen. Banken bvb. houden het extra geld aan als bijkomende reserves in plaats van het uit te lenen, simpelweg omdat lenen niet voldoende loont in de huidige omstandigheden en omdat overal aan schuldafbouw wordt gedaan. De geldmultiplicator daalt. Maar dat bijkomend geld is niet weg en zal dus, als de omstandigheden wijzigen, wel leiden tot inflatie. Want "inflation is always and everywhere a monetary phenomenom". Het heeft dus niks met verkeede modellen te maken, maar alles met de periode waarvan die modellen uitgaan. Wat Krugman's opmerkingen enkel aantonen is dat monetair beleid niet in staat is om het tij te keren.

"No sustained inflation is possible without continuous money creation, and every hyperinflation in history has been associated with an explosion in the money supply. The evidence is overwhelming that countries with high monetary growth experience high inflation and countries with restrained growth have low inflation."

(Jeremy Siegel)

Koen Robeys zei

Precies! In het bijzonder je "immers kunnen andere factoren een neerwaarste invloed uitoefenen" is in feite wat ik er zelf had moeten bijschrijven! Want dat simpele verbanden tussen unieke oorzaken en unieke gevolgen niet bestaan: dat is nu precies het kenmerk van "mijn" complexe onderwerpen. En de reden is dat er heel andere factoren meespelen.

Dus ik denk dat ik de kritieken van Krugman maar zal lezen als "al die mensen die nu al jàààààren inflatie zitten te voorspellen zouden nu stilaan weleens rekening mogen beginnen houden met het feit dat er ook nog heel andere factoren in het spel zijn."