Meloen

Een hele tijd geleden heb ik op usenet een stukje gezet omdat iemand een documentaire over chimpansees had gezien, en daar gierend van het lachen kwam over vertellen. Een groepje chimpansees had een meloen gekregen, en onmiddellijk was daarover een gevecht uitgebroken. Dat gevecht raakte na een tijdje beslecht, en toen, hahaha, scheurde de overwinnaar de meloen in stukken, en iedereen kreeg een stuk! Hahahahaha! Eerst vechten om een meloen, en hem daarna verdelen, daar moest je een aap voor zijn.

Het zullen de vroege jaren 2000 geweest zijn, en ik herinner me nog hoe de zaak Dutroux (in augustus 10 jaar geleden losgebarsten, tenminste voor zij die niet ontvoerd waren) had aanleiding gegeven tot “de witte comités”. En die witte comités waren op hun beurt al heel snel versplinterd in massa’s kleine witte comité’tjes, die stuk voor stuk verder disintegreerden tot ze allemaal bestonden uit twee man en een apenkop, rond wie het comité georganizeerd was.

En wat is nu het verband met de meloen? Wel, als die apen aan het vechten zijn om een meloen te verdelen, dan kunnen we natuurlijk volstaan er eens goed om te lachen, en de kous is af. Alleen is dat niet veel beter dan de reactie van een koe die een trein ziet passeren, nietwaar? Misschien zijn de apen minder dom dan ze er uitzien? Misschien vochten de apen helemaal niet om de meloen, maar wel, wie weet, misschien... over de vraag wie hem zou verdelen?

Nog altijd geen verband gezien? Wel, in de ogen van de apen was de meloen blijkbaar iets kostbaars: so far, so good. Maar ook in de ogen van de apen was die niet zo kostbaar dat iedereen die voor hemzelf wilde: de meloen werd integendeel verdeeld. Dus ging het gevecht niet over de meloen zelf, maar iets dat zich “achter” de meloen bevond. Laten we zeggen: de mogelijkheden om zelf in het middelpunt van het sociaal verkeer terecht te komen, waar de meloen alleen maar de aanleiding toe was.

En waar gingen al die witte comités over? Dat ging ook over iets kostbaars. Het ging over het soort maatschappij die niet geregeerd zou worden door onverschilligheid over het lot van de ontvoerde kinderen (waarvan achteraf bleek dat ze nog in leven waren toen niemand er zich nog voor interesseerde), maar door die dingen die echt belangrijk waren in het leven. Dingen waarvoor in oktober drie percent van de Belgische bevolking was op straat gekomen.

Maar wat gebeurde er toen? Precies zoals het identificeren van iets kostbaars (de meloen) bij de apen vervolgens aanleiding gaf tot iets nog véél kostbaarders (de mogelijkheid om ermee in het centrum van de belangstelling te komen), zo ook gaf het sociaal ideaal vervolgens aanleiding tot iets “nog véél kostbaarders”. Ineens zagen een hoop mensen de kans om niet alleen een prachtig sociaal ideaal na te streven, maar daarbij ook nog eens zelf het centrum van de belangstelling te zijn. En dus, toen ze zagen dat anderen ook vonden dat de witte comités rond uitgerekend henzelf moesten worden uitgebouwd, toen haakten ze af, en begonnen een splintercomité met zichzelf als middelpunt, zodat daaruit al gauw, en om dezelfde reden wéér nieuwe splinters ontstonden, en op het einde zagen de aanhangers van een lovenswaardig maatschappelijk ideaal er niet beter uit dan, wel... een bende chimpansees?