dinsdag 23 mei 2006

Meer over migratie

Eerder over oorzaken van E – migratie, deze keer.

Lezer Delirium vroeg zich iets af op de volgende site (en stelde er in een commentaar hier eveneens een vraag over):

http://www.crazyfriends.be/node/40

Neem een dokter in een ontwikkelingsland. Neem aan dat die dokter besluit te emigreren. Immers, om een veelvoud aan redenen kan die dokter ter plaatse niet veel bereiken. Waarmee moeten de mensen hem betalen? Maar ook, welke instrumenten zijn er ter beschikking? Welke geneesmiddelen?

Kortom, de dokter besluit te emigreren. Vooraf: dat hoeft geen slechte zaak te zijn. Gegeven dat de dokter daar niet veel kan bereiken, kan hij wellicht iets verdienen in een rijker land; en typisch een deel van verdiensten doorsturen. Liberale theorie vindt dat een nogal goed idee: de dokter draagt nu inkomsten bij aan zijn land, en wel rechtstreeks aan betrokkenen; zonder dat er eerst een overheidsinstantie tussenkomt, waar veel pollen zijn waaraan één en ander kan blijven plakken.

Maar de vraag van Delirium is hoe het zit als die dokter hier dan geen fatsoenlijke job kan vinden, en eindigt als, pakweg, kuisvrouw – iets dat vaak genoeg voorkomt. Nu is iedereen verliezer, zowel de dokter die voor niets heeft gestudeerd, als het land dat haar zonder veel compensatie verliest, als het land dat te hoog geschoolde kuisvrouwen inzet. En wat doen we er aan?

En het juiste antwoord is: ik weet het niet.

Maar ik denk dat er iets is dat ik wel weet. Namelijk, denk ik, zien we hier mensen die slachtoffer zijn van Prisoner’s Dilemma – of toch iets dat er vrij goed op trekt (1). De logica lijkt me ongeveer als volgt.

Je hebt een groep arme dorpelingen, en die leiden een leven waarin hun productie gelijk is aan de hoeveelheid (ach, waarom ook niet opnieuw:) wormstekige aardappelen die ze tijdens dat leven uit de grond zullen wroeten. Als er daarvan één de moeite doet om (na jarenlange studies) dokter te worden, waarmee zullen de anderen haar dan betalen? Het enige dat ze te bieden hebben zijn dezelfde wormstekige aardappelen die ze even goed al die vele studiejaren zelf uit de grond had kunnen wringen.

En dus, opnieuw zoals in Prisoner’s Dilemma: het zou goed zijn voor iedereen als er in de gemeenschap meer te bieden viel dan subsistentielandbouw, maar niemand zet zelf de eerste stap. Die eerste stap is immers maar rendabel als de gemeenschap al genoeg andere dingen kan aanbieden, die de toekomstige dokter zou kunnen ruilen tegen haar kennis.

En zo krijg je te zien dat deze soort samenleving gevangen zit in een soort logische val: er komen geen hoger geschoolde vaardigheden want (a) niemand neemt de eerste stap en (b) als er al iemand de moeite doet, is het omdat die hopen te emigreren naar plaatsen waar hun scholing wel iets zal opleveren – en de arme gemeenschap raakt haar talent weer kwijt. Tenminste, als dat talent niet van bij het begin zelf ook tussen de wormstekige aardappelen was blijven zitten.

Het is dat soort armoede-val dat maakt dat geschoolde mensen emigreren, zelfs als ze hier alleen maar kuisvrouw kunnen worden.

En dus weet ik niet zo direct een antwoord op de vraag wat we er aan doen. Maar soms is het beter tenminste een idee te hebben van waar de wortel van het probleem ligt. Of mensen die deze wortel gaan zoeken in plunder- of racistische theorieën (resp. “ze zijn te dom om rijk te worden”, alsook “het kapitalisme heeft de armoede veroorzaakt”) ooit veel vooruitgang zullen maken is iets dat ik sterk durf betwijfelen.

--------------------------

(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten_13.html

2 opmerkingen:

Anoniem zei

De vraag die ik mij hierbij stel is: Waarom dokter? Zoals de zaak nu is lijkt het dat we de derde wereld landen geen overstap aanbieden. Zou een derde wereldland al niet geholpen zijn door mensen die een basis van medische kennis hebben zonder een volledig dokters diploma te hebben. Iemand met voldoende kennis om te meest voorkomende infectie-ziektes te herkenen en die de meest voorkomende wonden kan verzorgen. Zo iemand zou minder van zijn tijd moeten investeren om zover te geraken, waardoor het risiko kleiner is. Er is ook minder kans dat hij emigreert want daarvoor is hij dan niet gekwalificeerd genoeg.

Ik denk dat het probleem gedeeltelijk ligt aan het feit dat we de westerse normen hanteren voor wie medische zorgen mag toedienen of wie op een andere vlak gekwalificeerd is. Maar een derde wereld land zou er waarschijnlijk al op vooruit gaan als de mensen daar al de helft van de kwalificaties zouden bezitten die we in het westen verwachten. Maar dergelijke mogelijkheden bestaan niet.

Koen Robeys zei

Dat lijkt me een heel goed punt. Totale amateur in geschiedenis als ik ben, hanteer ik een soort "model" waarbij de manier waarop wij historisch onze welvaart hebben bereikt ook het historisch proces is waarmee de anderen dat aan het doen zijn, of nog zullen doen, of zouden moeten doen.

(Ik heb me al wreed laten vertellen dat dat een naief model is, maar anderzijds begin ik te vermoeden dat het vooral Marxisten zijn die dat een naief model vinden. En we weten allemaal dat die dat wel eens zouden kunnen vinden omdat ze zelf een beter model denken te hebben, nietwaar?)

En als we dat model overnemen waarbij wat wij gedaan hebben is wat de anderen (zouden) moeten doen, dan krijg je een veel geleidelijker proces, waarbij alles inderdaad in relatief kleine stappen moet gaan, eerder dan in één grote "Big Bang". Zo op het eerste zicht (maar zonder er echt over te hebben nagedacht)lijkt dat me dat ook beter verenigbaar met de standaard liberaal-economische ideeën.

En ja, de rest van de wereld bezien van geprojecteerde Westerse normen... ik kan de mensen die dat doen voor een stuk begrijpen: democratie in China! Ontwikkeling in het Midden Oosten! Het zijn de lokale volkeren die er slachtoffer van zijn dat het niet zo is. Maar anderzijds, de problemen die je krijgt als je het allemaal gaat opleggen - wel, wie het nu nog niet gezien heeft zal het wel helemaal nooit zien, zeker?