Na het stukje over William Easterly (1) vertelde iemand me IRL ("In Real Life") met een diepe zucht hoe ontmoedigend hij het vond dat mensen die grotendeels hetzelfde denken er in slagen om zulke polemieken op te zetten. Er is (a) iets van aan, (b) hoewel je kan twisten in welke mate ze ook werkelijk hetzelfde denken, terwijl (c) soortgelijke discussies (denk opnieuw aan Dawkins en Gould, om over de natuurkunde maar te zwijgen) het menselijk inzicht vaak enorm vooruit hebben geholpen.
Maar zelfs als je vindt dat Easterly en Sachs scherp tegengestelde ideeën verkondigen kan je nog een aantal punten van "common ground" vinden. Ik heb net het vierde hoofdstuk "Planners and Gangsters" uit, overigens opnieuw een hoofdstuk dat ik een beetje verwijt een "litanie" te zijn. Een eindeloze reeks voorbeelden van het punt dat hij wil maken voor (verhoudingsgewijs) weinig abstract theoretisch inzicht. Maar dit terzijde.
Het hoofdstuk eindigt met een pleidooi om dingen als "shock therapy" en "universal blueprints" maar zo te laten. Aangezien Sachs één van de grote promotoren, nee: toedieners, van "shock therapy was: "take that, Jeff". Maar als we even kijken naar het opgeven van "universal blueprints" lezen we de volgende specificatie:
"Any of these changes should be tried in a gradual, piecemeal, experimental way, and the answers will be different in different countries and different sectors."
Dat klinkt goed, maar daarmee is er niet zo heel veel verschil meer met Sachs' "klinische economie", die ook pleit voor het aanpassen van de therapie aan de omstandigheden. En ja, Sachs pleit dan om dat te doen door er eens goed over na te denken en te analyseren, terwijl Easterly meer denkt aan "experimentele" en "trial and error" benaderingen. Maar zowel de reden van de benadering als de verhoopte resultaten liggen nu toch wel erg dicht bijeen.
Op het eerste zicht ligt het iets moeilijker met Easterly's "principe van nonintervention". Hij wil "slechte regeringen" niet belonen door de hulpstromen te kanalizeren via die mensen die er tenslotte in grote mate mee vandoor gaan, maar hij wil ze tegelijk ook niet proberen tegen te werken of bij te sturen met de beruchte "voorwaarden": je stuurt daar immers alleen maar nieuwe geldstromen mee door de handen van de plunderaars.
Dat is behoorlijk verschillend van Sachs die de aanwezigheid van (bijzonder) slechte overheden nogal actief probeert weg te poetsen. Maar zouden de conclusies zo verschillend zijn? Als Sachs niet denkt dat de overheden erg slecht zijn, dan zal hij alvast niet moeten pleiten om ze met condities voor hulpverlening bij te sturen. Dus laat hem dan maar werken met die overheden die hij zo, wel, "aanvaardbaar" vindt. Ik kan niet geloven dat hij nooit ende jamais zal vaststellen dat er toch wel enkele gevallen zijn waarin de machthebbers niets anders zijn dan een bende ordinaire criminelen. En ik kan me moeilijk voorstellen dat hij in die gevallen vrolijk zal verklaren dat het eigenlijk nog niet zo'n slechte regering is, en dat hij er optimistisch pakken geld heen wil sturen.
Maar dit gezegd zijnde, nogmaals, ik ben helemaal niet ontevreden over het feit dat de verschillen tussen de standpunten sterk in de verf worden gezet. Want het is nu eenmaal zo dat het precies dat soort hevige debatten is, die maken dat andere mensen een houvast hebben, waartegen ze hun eigen standpunten kunnen formuleren en aftoetsen.
----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/02/william-easterly.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten