We hebben hier al enkele keren "de belastingbetaler" aan het woord zien komen, die zich afvroeg waarom de staat niet (een deel van) de schulden die we nog lang zullen dragen, voorziet van een vaste interestvoet (1). De laatste keer stond er zelfs een berekening bij. Het korte termijn antwoord op die vraag was immers: de rente op lange termijn vastleggen geeft initiëel een hogere kost dan wanneer we het voorlopig maar zo laten.
Bijvoorbeeld was vorig jaar, toen ik er over begon, de rente op korte termijn 2.50%, terwijl de rente op 50 jaar een 4.00% was. Dus zouden we initiëel 1.50% meer betalen als we mijn voorstel volgden, in ruil voor het voordeel dat we nooit meer dan 4% zouden betalen. Tenminste, niet de eerste 50 jaar.
Dat liet toe voor de eerste serie periodes van 3 maanden de berekening te maken. Voor elk van die periodes bleek dat de korte termijn rente (waaraan de staat de kortlopende schuld moest herfinancieren) weliswaar gestegen was, maar toch onder de 4% was gebleven. Dus nam ik een fictief bedrag van 100 miljoen euro, rekende uit hoeveel het zou gekost hebben als de staat een jaar geleden voor dat bedrag mijn voorstel had opgevolgd, en stelde vast dat de totale rekening na 9 maanden was opgelopen tot bijna een miljoen euro. Vandaag is de korte termijn rente opgelopen tot 3.79 en dus komt daar (afgerond voor een drie maand periode) nog een slok van 52,500.- euro bij.
Maar zoals ik van in het begin zei, we moeten ons niet alleen om de absolute bedragen bekommeren. De staat die tot nu toe een dik miljoen heeft gespaard - tenminste in vergelijking met mijn voorstel - heeft dat gedaan door een risico te nemen. De staat zal de vlottende rente ook de komende periodes blijven betalen, en het is duidelijk dat we niet ver van de vier percent afstaan. Het is best mogelijk dat de korte termijn rentes hoger zullen oplopen dan 4%, en in dat geval begint het lopen van dat risico geld te kosten (steeds in vergelijking met mijn voorstel, waaronder we niet minder, maar ook nooit meer dan 4% zouden betalen). Het volstaat dat de rente gedurende één jaar 5% staat, en het verhaal kost al 1 miljoen euro (het verschil tussen 4% en 5% gedurende één jaar op een bedrag van 100 mio euro) Mijn voorstel was zijn geld dan al bijna waard geweest. Het is ook best mogelijk dat, gedurende toch nog steeds 49 jaar, de rente nog veel verder oploopt, met alle gevolgen vandien.
In mijn ogen moest (en moet) je proberen de lichtsnelheid te bereiken in je haast om die 50 jaar aan 4% vast te leggen, omdat (steeds in mijn opinie) de initiële kost het risico meer dan waard was. Of dat ook werkelijk zo zal zijn is iets dat alleen de toekomst zal uitwijzen. Het is dan ook een armoedige soort beoordeling van het voorstel wanneer we alleen nagaan, met "wijsheid achteraf", of het nu geld had gekost, dan wel had opgebracht. Volgens mij is de kans erg groot dat er een moment zal komen waarop het voorstel veel geld had opgebracht, en toch zal dat volgens mij geen reden zijn om op dat moment te denken dat het bewijs van de gezondheid van het voorstel is geleverd. Volgens mij moet ons denken meer gesofisticeerd zijn, en in staat zijn om vandaag, nu het nog geld kost, in te zien dat het risico de kost waard is - of juist niet.
Kortom, de belastingbetaler wil vandaag weten waarom de staat dit niet doet. De belastingbetaler hoopt dat de staat dit niet doet als gevolg van lange en complexe analyses van de manier waarop risico's gespreid zijn en vele andere factoren. Maar de belastingbetaler vreest dat de staat het niet doet omdat ze liever niet de negatieve korte termijn impact van de hogere kost op de budgetten zien. Kortom, dat een zeer benepen korte termijn denken onze politici in zijn greep heeft. Zoals ik in de eerste post al schreef: als het beleid binnen tien, of twintig, jaar heel veel geld kost, dan zal de belastingbetaler daar nog altijd belastingen voor betalen. Maar de politieker van vandaag zal al lang de verering van een wijs staatstman te beurt gevallen zijn.
----------------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/een-belastingbetaler-wil-weten.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/een-belastingbetaler-wil-weten-deel-2.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/11/een-belastingbetaler-wil-weten-deel-3.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten