Tony Blair. Vandaag heeft hij aangekondigd op te stappen als Prime Minister van Het Verenigd Koninkrijk. De grootste politieke teleurstelling die ik in mijn eigen bewust leven heb meegemaakt.
In de woorden van de krant De Standaard: zijn aantreden in 1,997 was dat van een politieke god. Zelf geen vriend van het socialisme zag ik met belangstelling zijn stijl, zijn visionaire ideeën, de zeer reële belofte van vernieuwing, het enorme enthousiasme van zijn aanhangers. Maar het was niet bepaald “dom links” dat hier aantrad! Zeker, “cultureel élan” en “het primaat van de politiek” en de maakbaarheid van één en ander; het hoorde er allemaal, en zeer nadrukkelijk, bij. Maar Tony en de zijnen wisten waar de welvaart vandaan kwam, en ze waren niet van plan de slogans te herhalen waarachter, oh, niet veel dieper dan twee percent van een millimeter, de terugkeer naar middeleeuwse toestanden verborgen zat. Of, wat nog pathetischer is, ze waren niet van plan dat laatste niet eens te weten. Hij had het potentiëel om een Bill Clinton te zijn, en de wereld heeft destijds niet lang gewacht om de vele gelijkenissen op te merken en uitgebreid te becommentariëren.
En ja, ik veronderstel dat het normaal is dat de glans met de jaren een beetje afbleekt. Het blijven tenslotte politiekers, nietwaar, zoek het op onder trefwoord “alfamannetjes”. Maar toch, er zullen in Europa, laat staan de rest van de wereld, dwazere dingen gebeurd zijn dan in het VK van Tony Blair. Er was een aura van jeugd, van dynamiek, van weten wat ze willen. De laatste keer dat ik keek (enkele uren geleden) was de Londense City toch nog altijd het hart van de financiële wereld.
En toen kwam Irak.
Wat bezielde hem? Wat bezielde hem? Wat - bezielde - hem? Was het werkelijk een vorm van idealisme, dan toch gekoppeld aan een onwetendheid en een verblinding die waarlijk niet past bij dat soort verantwoordelijke posities? Was het een adembenemende naiviteit, dat oude socialistische ideaal van de overheid die eens flink ging ingrijpen en met de middelen van de belastingbetaler niet alleen de eigen samenleving maar meteen ook maar die van de hele wereld ging maken? Of was het gewoon de verblinding van het alfamannetje, voor de valse glorie van de speech voor het Amerikaanse parlement en het bezoek aan de ranch van Bush?
Kijk, als Bush zijn mond opentrekt, en de wereld moet achter uitgestreken, beleefde gezichten verbergen dat ze hem net niet in zijn gezicht uitlachen – dan is daar niet veel aan verloren: er kwam hoe dan ook toch niks uit. Maar als een politieke leider met het potentiëel van Tony Blair elke credibiliteit met vuilbakken tegelijk op straat heeft gezet, dan is dat voor de beschaving waarvan hij één van de leiders was een reëel verlies. En dat allemaal om een militaire, economische en morele ramp te ontketenen, waarvan optimisten als ikzelf hoogstens kunnen denken dat het Westen veel te sterk is om er fatale schade door op te lopen.
Als Blair destijds zijn karretje roestvrij had vastgeklonken aan dat van Pipo de Clown, hij had er op geen enkel moment dwazer uitgezien dan nu. En wij, die niet kunnen weten wat hem bezield heeft, kunnen alleen maar naar de droevige puinhopen kijken die de feiten nu eenmaal zijn. De feiten zeggen dat hij zijn karretje heeft vastgeklonken aan een nog veel grotere nar dan Pipo, en mogelijk weet hij zelf niet eens waarom. En zo kunnen we voor de man die een Bill Clinton had kunnen zijn, een politieke grafzerk voorstellen met daarop de tekst:
Tony Blair, de poedel van Bush
Tony Blair, de poedel... van een poedel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten