maandag 21 mei 2007

"Gelijk"? Of "Geluk"?

Een collega vindt dat er iets belangrijks ontbreekt in mijn posts over de "belastingbetaler wil weten" (1). Zoals het er staat, vindt hij, is het heel duidelijk dat mijn voorstel tot nu toe (op een nominaal bedrag van 100 miljoen euro, wat voor dit onderwerp een peulschil is) 1 miljoen euro zou gekost hebben. En het is ook heel duidelijk dat het ongeveer 15 maanden na het voorstel niet langer geld zou kosten, maar er ook nog geen oplevert. En het is duidelijk dat het afhangt van de verder evolutie van de interestvoeten - die onzeker is - of we er bij het verder verloop van de tijd geld aan zouden verdienen (namelijk indien de rente verder zou stijgen), dan wel of we er weer aan zouden gaan verliezen (indien de rentes weer zouden zakken).

Dus dat is allemaal perfect duidelijk. Maar er is één ding dat daarbij ontbreekt, en dat ik (zo "beschuldigt" hij) actief heb proberen te verbergen. Dat is het feit dat naar alle financiële maatstaven mijn "voorstel" een spectaculair succes was. En ik biecht op dat ik dat inderdaad heb proberen te verbergen! Het is immers zo simpel om te laten zien dat het (ondanks al die andere dingen die ik er over gezegd heb, en die heus wel juist waren) een spectaculair succes was, dat het feit dat ik het niet gedaan heb niets anders kan zijn dan een poging tot wegmoffelen. Laat ik dus eerst dat succes tonen, en vervolgens zeggen waarom ik het probeer weg te moffelen.

Het succes is heel simpel te tonen. Stel dat "de Staat" mijn voorstel van destijds had uitgevoerd. Zoals ik al zei, na de eerste vijftien maanden zou dat (aan "de belastingbetaler") ongeveer 1 miljoen euro gekost hebben. Maar intussen zou "de Staat" dat financiëel instrument in handen hebben, dat garandeert dat we de volgende 585 maanden (het was immers een voorstel op vijftig jaar) niet meer dan 4.00% moeten betalen. Aangezien ik over een instrument praat dat zich afspeelt in zowat de meest liquide markten van de wereld, zouden we dat heel eenvoudig weer kunnen verkopen in de markt. Het gaat over een zeer elementair product, en uitrekenen wat de waarde van dat instrument is, is in mijn job een kwestie van seconden. Dat is géén overdrijving: seconden. 35 seconden om precies te zijn.

Zo gezegd, zo gedaan. Het antwoord op de datum van mijn laatste post daarover is: 10 miljoen euro.

Dus: de staat die 15 maand geleden mijn voorstel had opgevolgd, had de eerste vijftien maanden één miljoen euro betaald, en had vervolgens het zaakje kunnen "omdraaien" (zoals wij dat noemen), en daar 10 miljoen euro voor kunnen ontvangen. Tien miljoen opbrengsten min één miljoen kosten is negen miljoen euro winst: niet slecht voor één postje op Speels maar Serieus.

Natuurlijk, "de Staat" die dat allemaal had gedaan, inclusief het incasseren van de 9 mio euro, heeft nu het openstaand risico dat ik de hele tijd beschrijf.

Maar "de Staat" die helemaal niets gedaan heeft, heeft ook dat openstaand risico (dat is nu juist waar ik me de hele tijd over beklaag), maar geen 9 miljoen euro.

En meer dan dat zit er niet aan vast.

Maar waarom probeer ik dat dan allemaal zo hard te verbergen, of toch minstens te verzwijgen?

Wel, het antwoord daarop zit in mijn posts over "financiële voorspellingen" (2). Dat "spectaculair succes" is op zich precies even indrukwekkend als iemand die bij één of ander spel uitroept "ik voel dat het een zes zal zijn!", met een dobbelsteen werpt, en vervolgens nog een zes werpt ook. Daarmee heeft hij geen "gelijk" gekregen, hij heeft alleen maar "geluk" gehad. En daar hoog over van de toren blazen is precies even kinderachtig als de dobbelspeler die begint te kraaien van "zie je wel, ik wist het!". In spelletjes als "Advanced Dungeons and Dragons" deed ik het ook; in serieus bedoelde teksten liever niet.

De reden waarom ik dat "succes" verzweeg was dat het me niet te doen is om één of ander "gelijk". Dat zou neerkomen op het verwarren van "gelijk" hebben met "geluk" hebben. Mijn posts gaan niet over de vraag wat de interesten zullen doen, de komende vijftig jaar (omdat niemand dat weet), maar wel over de vraag welke risico's we aan het nemen zijn. En hoe hard onze bewindvoerders daarover hebben nagedacht. En of ze misschien een heel kortzichtig beleid aan het voeren zijn, waarbij ze mogelijke (zware, heel, heel zware) kosten naar de toekomst verschuiven, om het budget van dat jaar er beter te laten uitzien.

Nu, mijn collega begrijpt al die dingen, hoor. Dit is voor mensen die in de financiële markten werken even elementair als de buitenspelval voor een professionele voetballer. Mijn collega verwart dus niet "gelijk" met "geluk". Mijn collega pleit ervoor het geluk dat ik heb gehad aan te vullen met de "winst" die ik ook heb - tenminste in de virtuele wereld waarin iemand mijn voorstel had uitgevoerd.

Het verschil, zegt mijn collega, is dat dat mensen die al die posts nu lezen waarschijnlijk denken dat het nog altijd een zeer twijfelachtig voorstel was. Zoals ik het tot nu toe had verteld hebben we er nog geen euro aan verdiend. Dus vragen de niet ingewijde lezers zich waarschijnlijk af waarom ik er maar over blijf doorzeuren. En dat is heel gemakkelijk op te lossen door er op te wijzen dat er niet alleen "geluk" in het spel is, maar wel degelijk ook winst; veel winst. De "winst" die je had kunnen hebben door iets te doen is, vanzelfsprekend, hetzelfde als het verlies dat je hebt omdat je het niet hebt gedaan. Dat kan perfect zonder over "gelijk" te beginnen. En het laat nog steeds toe als belastingbetaler de vraag te stellen waar we mee bezig zijn.

Straks gaat hij me nog beschuldigen van overdreven bescheidenheid. Ach, eens moet de eerste keer zijn, nietwaar?

----------------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/een-belastingbetaler-wil-weten-deel-5.html plus de eerdere afleveringen
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/04/nog-eens-financile-voorspellingen.html plus de eerdere afleveringen

Geen opmerkingen: