Het proces van “Lernout en Hauspie” is begonnen. Zoiets zet natuurlijk alle hobbyfilosofen die ook nog één en ander van financiële markten weten aan het mijmeren...
Neem een economie met twee bedrijven. De één maakt broodjes, de andere worstjes (voorbeeld ontleend aan Paul Krugman, ergens, ooit...). De consument koopt broodjes en koopt worstjes, en consumeert hotdogs.
Zeg dat de twee bedrijven winstgevend zijn en op de beurs noteren. Er zijn van elk 10 aandelen en die kosten 10 per stuk, dus hun beurskapitalizatie is 100 en de totale beurskapitalizatie is 200.
Abstractie makend van geruchten, speculatie en andere overname premies is 100 de prijs waarvoor je die twee bedrijven kan kopen. Of als één van de ondernemers aan het hoofd van één van de bedrijven wat visie heeft is 100 de prijs waarvoor de ene de andere kan kopen. Schaalvoordelen! Het nieuwe, eengemaakte bedrijf zal zelf de hotdogs maken van eigen worstjes en eigen broodjes. (De consument zal de schaalvoordelen uitgekeerd krijgen onder de vorm van even dure producten maar minder inspanningen om ze zelf te maken, iets dergelijks...).
Dus kan bedrijf A op zoek naar fondsen. Bijvoorbeeld, ze lenen 100 en kopen B. Of ze doen een kapitaalsverhoging. Ze creëren 10 nieuwe aandelen, de aandeelhouders schrijven daarop in voor 10 per stuk, met de 100 kopen (en vernietigen) ze de tien aandelen van B voor 100, en nu zijn er 20 aandelen A die allemaal 10 kosten en de totale beurskapitalizatie is nog steeds 200.
En wat is dan het verschil tussen dat laatste of gewoon met de aandeelhouders van B overeenkomen dat hun bestaande aandelen worden omgezet in aandelen A, aan de prijs van 10 per stuk? Er is geen verschil: er zijn aan het einde nog steeds 20 aandelen die 10 kosten en dus is de totale kapitalisatie nog steeds 200. Het enige verschil zou kunnen zijn dat de oude aandeelhouders van B nu de helft van het nieuwe bedrijf in handen hebben – als ze tenminste niet gewoon hun aandelen verkopen. Maar dat doet er allemaal niet toe: financiëel maakt het geen verschil uit wie de aandeelhouders zijn. Ofwel moeten de aandeelhouders het geld voor de overname op tafel leggen ("kapitaalverhoging"), ofwel zal iemand anders de helft van het nieuwe bedrijf in handen hebben (of iets daartussenin).
So far, so good.
Maar nu heeft ne grote slimmerik in A een lumineus idee. Hij start een gerucht, creëert wat fictieve omzet, koopt een krantenartikel, laat mooie glanzende dozen met zijn product in de winkelrekken plaatsen, en het doet er niet toe dat niemand ze koopt: je noemt het “dot.com” en het ziet er heel indrukwekkend uit. De prijs van de aandelen A stijgt van 10 naar 100! Het is gebakken lucht, maar van de beleggers heeft niemand heeft het gezien! De Nieuwe Kleren van de Keizer!
(Dit alles is overigens absoluut niet denigrerend aan het adres van andere mensen bedoeld. Ik durf gewoon niet zeggen hoeveel aandelen LHSP ik bij mij thuis als behangpapier heb gebruikt.)
En heb je het al in de gaten, hoe je nu niet langer 10 nieuwe aandelen A moet inleveren om B te kopen (zodat je de helft van het nieuwe bedrijf uit handen geeft)? Immers, aan de nieuwe koers hoef je maar één aandeel A voor alle tien de aandelen B te geven. Of afgerond, je lijft heel B in, in ruil voor slechts 10% van je bedrijf. En als B nu een degelijk product heeft en je kan daarmee de beloftes waarmee A zijn eigen aandelen de lucht heeft ingeprezen waarmaken... Dan eindig je als 90% eigenaar van het nieuwe, succesvolle bedrijf AB en iedereen vind dat je een groot genie bent.
Terwijl, als het schip op de zandbanken loopt voor het verhaal succesvol is afgerond, dan vraagt op een dag een zakenkrant zich af waarom er eigenlijk 100 wordt betaald voor een bedrijf dat onverkoopbare producten maakt. Dan begint iedereen tegelijk te verkopen, en op het einde van het verhaal zijn de deelnemers een hoop geld kwijt. En in plaats van als groot genie eindig je als iemand over wie in één adem gesproken wordt met John Law, de South See Bubble en de Tulpenbollenmanie.
In de mate dat dit scenario ook aan de historische realiteit van LHSP beantwoordt, lijkt me dat we de fraudeurs iets kunnen verwijten dat hetzelfde is als valsemunterij. Hun fictieve omzet en de rest van het arsenaal aan kermistrucs is immers een machientje om geld te drukken. Ze creëren met waardeloos papier iets waarmee ze toch andere dingen kunnen kopen, en zolang de mensen erin lopen behoudt het vals papier een soort waarde. Wat ik niet weet is of “Lernout en Hauspie” inderdaad aan die historische realiteit beantwoordt. Was het verhaal met dit soort bedoelingen opgezet? Ik weet het niet. Maar ik vraag het me wel af.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten