donderdag 21 juni 2007

Evocatie

Het boek The Religion (1) van Tim Willocks is bijna uit en ik blijf achter met een gevoel van jalouzie. Je moet zelf kunnen verdwalen in werelden als die van een Jack Vance of een Tolkien om het te begrijpen, maar als je dat kan geef ik je op een briefje: het is minstens zo zalig te gaan ronddwalen in werelden van je eigen vinding.

Alleen, daarmee zijn die werelden nog niet tot leven gewekt. In het boek las ik met de grootste belangstelling de scènes waarin de belegerde ridders van Malta door een charge van hun cavalerie in de flank van de oprukkende vijand de druk voelen afnemen. Iemand heeft eens gezegd dat schrijven magie is, en inderdaad... Je voelt de aarde trillen onder de paardenhoeven, en je voelt de opgeschrikte angst van mensen die die paardenhoeven op zich af voelen komen, volle galop en de lansen geveld: nog geen tijd voor een schietgebedje en je hebt al een lans los door je karkas.

Een hele tijd geleden had ik mezelf de simpelste, meest pretentieloze oefening gegeven die ik maar kon bedenken. Een scène waarin een stel ridders vanuit een belegerde versterking een uitbraak op de lans waagt, en de omsingeling verbreekt. Omdat je pas echt over dat soort oefeningen nadenkt als je dat ook aan iemand laat zien, ging ik die scène op het blog plaatsen; en dat is vervolgens ook gebeurd (2).

En niemand hoeft nu op middelen te zinnen om me het slechte nieuws voorzichtig aan het verstand te brengen! Ik heb het heus zelf ook wel gezien. Er is weinig reden om trots op het resultaat te zijn (hoewel ik ook niet van plan ben er beschaamd om te zijn). Als iemand het beter kan en me wil vertellen hoe dat moet, wel, dat is dan één van de redenen waarom ik het ondanks alles op het blog heb gezet. Het was nu eenmaal niet meer dan een simpele, pretentieloze oefening.

Schrijven als magie... Waar het om gaat is “evocatie”. Waarom doen de paarden van Willocks’ ridders de grond daveren onder mijn stoel, en de paarden van mijn ridders niet? De waarheid gaat me hier ver boven mijn pet, maar er is me toch iets opmerkelijks opgevallen. In de scène van Willocks grabbelen de ridders lansen en zwaarden vast, en het gaat er op los. En ik zit hier even van “huh?”, voor ik, overmeesteerd door het willen weten wat er nu gebeurt, ademloos verder lees.

Het gaat over die “huh?”. Even nadenken. Beeld je eerst in dat je een pakweg vier meter lang stuk hout in één arm vasthoudt: dat is je lans. Dan moet je je ook inbeelden dat je met dat stuk hout onder je arm, en met de punt naar voor, in volle vaart door je tuin holt. Voel je de nattigheid? In werkelijkheid zit je er nog mee op een paard ook. Dat maakt de snelheid nog veel groter... En dan mag je je nu inbeelden dat de bedoeling is met zoveel mogelijk impact tegen de vijand te beuken. Ik schreef het al eerder, ik ben absoluut niet verwonderd dat in dat boek geregeld de afgerukte armen en benen door de lucht buitelen.

Zoiets is een vaardigheid die je niet zomaar even oppikt. Dat is dan ook de reden waarom er in de wereld van Vikings en Saracenen ridders nodig waren. Trainen van jongsaf aan en fulltime bezig zijn met het oefenen op de lans als je volwassen bent; je doet het niet als je ook nog het veld moet bewerken. Alleen zat ik van “huh?” te doen over het feit dat die ridders blijkbaar ook nog in hun andere hand met een zwaard zwaaiden. Juist, en hun schild hielden ze in hun linkervleugel en de teugels hanteerden ze met de rechtervleugel?

Maar intussen zijn de trefwoorden al gevallen: “even nadenken” en “overmeesterd door de spanning”. Terwijl de ridders van Willocks de “spanning opdrijven” zit Koen “na te denken”. Bij mij geen daverende hoeven, maar een preciese uiteenzetting over hoe de lansen werken en waarom ze zo belangrijk zijn. En oh, by the way, beste lezer, en toen troffen die ridders inderdaad die Barbaren, en vlogen de armen en benen inderdaad door die lucht.

Niet hetzelfde, nietwaar?

Zou het iets te maken hebben met die neiging tot piekeren, waar een echte verteller er gewoon op los gaat? Ik weet het werkelijk niet. Maar ik voel het verschil. En zo lees ik boeken als die van Willocks en dwaal ik rond door de werelden van Tolkien of Jack Vance, met een gevoel van jalouzie. Evocatie; schrijven als magie, het is toch een mooie kunst...

-----------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/tim-willocks-religion.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/09/speels-en-een-tikje-serieus-de.html

Geen opmerkingen: