Recent vroeg ik me in het "IQ debat" luidop af waarom we zouden geloven in een correlatie tussen "rassen" (doorgaans gedefiniëerd in termen van huidskleur) en "intelligentie" (1). Natuurlijk weten we dat er een verband bestaat tussen ras en resultaten op IQ tests. Dus als we aannemen dat resultaten op IQ tests nauwkeurige metingen zijn van de hoeveelheid "verstand" die een individu heeft, dan heb ik het antwoord op mijn vraag.
Alleen weten we dat er bij die "nauwkeurige metingen" serieuze vragen zijn. Stel dat je hebt gemeten dat mannen gemiddeld groter zijn dan vrouwen, maar dat je beseft dat de meter waarmee je dat hebt gemeten bij elke meting random verandert met een zeker percentage: je voelt onmiddellijk dat je je resultaten niet langer "nauwkeurige metingen" zou noemen. Nu, we weten ook dat de lengemaat "meter" wel degelijk constant genoeg is om de vaststelling dat mannen gemiddeld langer zijn dan vrouwen serieus te nemen. Maar voor "intelligentie" is het verband met IQ-tests veel vager, zoals ik al schreef in die eerdere posts.
Anderzijds, zelfs als je voor "verstand" geen nauwkeurige metingen hebt neemt dat niet weg dat die verschillen er wel kunnen zijn. Alleen zouden we toch een serieuze indicatie moeten hebben, voor we daar zomaar van uitgaan. Een mogelijk voorbeeld daarvan is de mate waarin "blanke" en "gele" rassen doorheen de geschiedenis veel meer beschavingen hebben gedragen dan "zwarte" rassen. Zoals ik eerder heb gezegd is dat voorbeeld niet erg overtuigend, omdat er causale factoren van beschaving zijn die een zodanig zware impact hebben, dat relatief kleine verschillen in "intelligentie" er bij in het niets verzinken.
Op dat punt krijgen we wel eens een ander criterium te zien, namelijk verschillen in economische groei. Het argument is ongeveer dat na vijf of zes millennia beschaving (2) iedereen met iedereen in contact stond, dat de truucs en kunstjes bekend waren, en dat het een kwestie was van wie wel of niet in staat was die dingen toe te passen en verder uit te werken. Tot nu toe heb ik me daar ook altijd erg sceptisch over gevoeld, maar zoals ik nu laat zien denk ik dat ik me daar in heb vergist.
Ik zit te lezen in werk van de onberispelijk liberale Angus "het Westen heeft het beter gedaan dan de rest" Maddison, en wel zijn Contours of the World Economy, 1 - 2,030 AD, 2,007. Nu neem ik enkele cijfergegevens over uit zijn tabel 6.6.
De periode is tussen 1,500 en 1,820. Dat is voor mijn onderwerp een uitstekende periode: het begint met ongeveer de tijd van de Europese Renaissance, en eindigt als de Industriële Revolutie in volle gang is. Tegelijk is het ongeveer de periode van de stagnatie van de Islam. Voor die periode haal ik uit de tabel de gemiddelde jaarlijkse groei van het inkomen per persoon voor Zwart Afrika, Noord Afrika en West Europa:
Zwart Afrika: 0.01
Noord Afrika: 0.00
West Europa: 0.14
Je ziet, West Europa deed het stukken beter dan Moslim Afrika of Zwart Afrika. Maar waarom denk ik daar nu ineens wel uit te kunnen afleiden dat deze cijfers een goede correlatie met de "intelligentie" van de betrokken volkeren bevatten? Wel, dat kan je onweerlegbaar zien aan een verdere verfijning van de tabel binnen de cijfers voor West Europa:
België: 0.13
Nederland: 0.28!
Nederland groeide tussen 1,500 en 1,820 meer dan dubbel zo snel als België! 320 jaar lang! Wat kan een mens daar nog bij verzinnen, tenzij, vanzelfsprekend, dat Belgen dommer zijn dan Nederlanders? Véél dommer, zelfs?
QED
----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/10/james-watson-nobelprijswinnaar.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/10/meer-over-zij-zijn-dommer-dan-wij.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/05/het-zevende-millennium.html
5 opmerkingen:
Klein probleemke Koen: België bestond toen nog niet en Vlaanderen was in die periode één van de meest welvarende regio's. Daar is nog niks aan veranderd.
Groeten,
Benny
Koen het is helemaal niet nodig om een nauwkeurig meetinstrument te hebben om correlaties aan te kunnen tonen. Stel dat je over 21 "meters" zou beschikken, die zouden variëren van 90 cm tot 110 cm. Ieder keer als je iemand meet haal je er willekeurig een "meter" uit die je gebruikt om die proefpersoon te meten. Als je voldoende mensen op die manier meet kan je die resultaten gebruiken om tot een betrouwbaar gemiddelde lengte van de vrouw en de man te komen.
Het is uiteraard geen betrouwbare methode om een nauwkeurig resulaat van een specifiek proefpersoon te weten te komen, maar gemiddelden van een populatie te berekenen is het goed genoeg.
Koen,
't Is niet omdat één test statistisch slecht in elkaar zit, dat daarom alle tests even weinig waarde hebben.
Ik weet niet goed waar je naartoe wil, maar ik denk dat je onder andere 'betrouwbaarheid' met 'validiteit' verwart. In de statistische wereld spreekt men van 'betrouwbaarheid' als je, telkens als je iets meet, min of meer hetzelfde resultaat krijgt. Nu zijn IQ-tests redelijk betrouwbaar: (10 à 15 punten als ik me goed herinner). Dit wil bijvoorbeeld zeggen dat iemand die eens 150 scoort op een test er quasi nooit lager dan 120 zal uitkomen en iemand die gewoonlijk 75 scoort, zal ook na een 2 jaar IQ-training niet boven de 100 komen. Maar in geval van economische groei heb ik daar serieuze twijfels over. Je kent veel meer van geschiedenis dan ik, maar ik heb zo'n donkerbruin vermoeden dat de Belgische economische groei in de 30 jaar voor de val van Antwerpen (1585) wel een stuk hoger lag dan in de 30 jaar nadien. In statistische termen zal men je vertellen dat de interne betrouwbaarheid van zoiets als 'economische groei' veel kleiner is dan van een IQ-test. Er bestaan ingewikkelde wiskundige theorieën over maar het komt erop neer, en ik denk dat je dat ook intuitief begrijpt, dat je voorzichtiger met conclusies moet omspringen naarmate de betrouwbaarheid daalt.
Een tweede punt is 'validiteit' en dat gaat over of men effectief meet wat men wenst te meten. In het geval van IQ-test heb je inderdaad grondige argumenten als je zegt dat een IQ-test misschien meer een maat is voor 'aangepastheid aan de Westerse moderne maatschappij' dan 'verstand', maar ook hier bestaan statistische antwoorden op: laat bijvoorbeeld een Afrikaans stamhoofd en een Afrikaanse 'kloefkapper' dezelfde test oplossen en als je stamhoofd systematisch hoger scoort, dan heb je goeie redenen om aan te nemen dat er toch iets van 'universele intelligentie' in je test vervat zit. Of laat bijvoorbeeld in de VS een blanke en zwarte met dezelfde sociale achtergrond die test oplossen en als je blanke systematisch meer scoort dan die zwarte, dan weet je dat er nog een ander verschil is dan sociale achtergrond alleen. Nu is ingeval van 'economische groei' je validiteit veel twijfelachtiger. Er kunnen immers bepaalde storende factoren (beschikbaarheid van bepaalde grondstoffen, oorlog bvb) die veel belangrijker zijn, inzitten. Bovendien zijn ze ook nog eens veel moeilijker in precieze termen te meten.
Neen, als je iets wil zeggen over 'verstand', dan hou je je het best bij een gecontroleerde, wetenschappelijke IQ test. Met uiteraard de wetenschap dat een IQ-test niet de perfecte meetstok is (net zoals 'gewichtheffen' niet de perfecte meter is voor 'fysieke kracht'), maar het is wel de beste die er is, én je kan op zijn minst op een wetenschappelijke basis een discussie starten over betrouwbaarheid en validiteit.
Axxyanus: Ik geef toe dat ik het niet duidelijk had geschreven, maar als je me er eerder over gelezen hebt zal je het volgende wel herkennen. Mijn bezwaar klonk hier alleen als "je kan intelligentie niet meten door er iets naast te leggen". Je opmerking daarover is zeker iets om in het achterhoofd te houden.
Maar hoe zou het zitten als de meter niet variëert tussen 90 en 110%, maar wel tussen 50 en 200? Of tussen 10 en 1,000? Er zal wel een moment komen, neem ik aan, waarop de variatie, zowel in absolute als in relatieve termen, de resultaten onbetrouwbaar (standaard Nederlandse betekenis) maakt.
En het is belangrijk. Want hoewel ik het er (toegegeven) niet had bijgezet, het gaat niet alléén om variëerbaarheid van de meter zelf. Het gaat naast de vraag *waarmee* je meet ook om de vraag *hoe* je meet. We kunnen alleen maar iemands individuele positie afzetten tegen een hele groep. En nu is de vraag: op basis van welke vraag? Geheugen? Muzikaliteit? Wiskunde? Kunnen overleven in de jungle?
En tenslotte is er nog de vraag *wat* je gemeten hebt. "Verstand"? Ondervoeding? Leeftijd? Vermoeidheid? Al die dingen bij elkaar maken dat ik denk dat het verband tussen IQ-tests en "verstand" wel eens labieler zou kunnen zijn dan "90 - 110".
Maar ik geef nogmaals toe - dat ik de hele menu in gedachten had, en niet alleen het voorgerecht, dat kon je er niet aan zien.
Bruno: waarschijnlijk had je wel gezien dat ik "economische groei" nogal ironisch gebruikte omdat ik het wel eens als serieus argument te zien krijg. Gegeven *dat* ik de waarde van de testen in vraag stel was mijn vraag: waarom zou je die verschillen in "verstand" tussen de "rassen" zomaar aannemen? Aangezien jij en ik het er over eens lijken te zijn dat economische groei heel andere dingen zou kunnen meten dan "verstand", omdat er bijvoorbeeld ook wel eens "de val van Antwerpen" zou kunnen achterzitten, lijkt me dat deel van de discussie in overeenstemming beëindigd.
Nu lijk jij de waarde van de testen zelf dan weer serieuzer op te vatten dan ik. Zelf gaat het me om de (beweerde) causaliteit tussen (raciaal bepaalde) genetische invloeden op dat "verstand". Ik geloof wel dat er testen bestaan die tonen dat de Afrikaanse stamhoofden beter scoren dan de kloefkappers - hoewel ik niet weet of er voor "ondervoeding" is gecontroleerd.
Maar ik heb toch ook gehoord dat Koreanen *in Japan* altijd 10 tot 15 punten slechter scoren dan Japanners, terwijl Koreanen en Japanners *in Amerika* altijd zo (even) hoog scoren dat ze *samen* moeten dienen om te bewijzen dat "Aziaten" intelligenter zijn dan blanken.
Zoiets bezorgt me het gevoel dat we net goede redenen heben gehoord om aan te nemen dat "IQ" verschillen goede indicatoren zijn voor sociale verschillen. Ik weet nog niet goed of ik nog ruimte zie voor veel impact van genen. Een beetje zoals iemand anders ooit de vraag stelde, als je weet dat de beweging van een auto zonder dat er een paard aan trekt voor een heel groot deel verklaard wordt door de verbrandingsmotor - moeten we ons dan nog afvragen welk percentage van de verklaring aan magie te wijten is?
Een reactie posten