De dingen die me nog altijd belangrijk lijken waren enerzijds dat dit soort lonen helemaal niets met de "markt" te maken hebben. Immers, er zijn erg weinig functies waarvoor dat soort bedragen wordt betaald. Anderzijds zijn er wel veel kandidaten - voor de details moet je de url's maar eens aanklikken. Het punt is, in een "markt" verwacht je bij veel aanbod en weinig vraag dat de prijzen laag zullen zijn - en "toplonen" zijn per definitie hoog, erg hoog. Dus leek het me veel meer een verhaal van een klein groepje mensen dat onder elkaar hun eigen vergoedingen zaten te bedisselen, en als ze genoeg mensen vonden die dat de "markt" wilden noemen, des te beter. Maar tegelijk vond ik het ook moeilijk te zeggen wie de "slachtoffers" waren. Als je met die toplonen elke werknemer enkele extra euro's in de maand kon bezorgen, of de aandeelhouders één extra cent per aandeel, dan kan je ze bezwaarlijk door de toplonen uitgebuit noemen.
Het veranderde wel een beetje toen de crisis ons liet zien dat de toplonen een aanzienlijk "moral hazard" probleem met zich meebrachten (2). En dus leek het onderwerp me wel aan belang te winnen. Maar dat was allemaal niet erg naar de zin van een bepaalde hoek. De toplonen waren wel degelijk de markt, en het was belangrijk om goede mensen aan te trekken, en de rest van de litanie. En het probleem van de "moral hazard", waaraan ze lange bladzijden verontwaardigd commentaar wijden, zolang het maar door de staat veroorzaakt wordt: nooit meer iets van gehoord. Dat alleen al zegt toch iets, nietwaar?
Waarom noem ik het zo zelfzeker "litanie"? Wel, niet alleen omdat mijn opmerkingen over wat je van een markt zou mogen verwachten nogal vlot onder de standaard herhalingen werden bedolven. Eigenlijk ook wel een beetje om het nieuws dat ik vandaag lees, dat Lippens, dat laaiend genie van de Fortis sage, opnieuw wordt voorgedragen als bestuurder bij GBL:
http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_financien/Lippens_weer_voorgedragen_als_GBL-bestuurder.8887048-433.art
Misschien maak ik het beste mijn punt duidelijk als ik me gewoon overgeef. Dus: ik zie nu in dat in deze markt de voorraad talent inderdaad zeer, zeer dun is, en dat je mensen van het formaat, de capaciteiten en vooral de prestaties van een Lippens werkelijk zo goed als nooit aantreft. Ik zweer al mijn geraaskal over gebrek aan marktwerking af en geef toe dat, zonder de geringste twijfel, een heel stel kandidaten zich voor de job heeft voorgesteld, en dat na lange en moeizame gesprekken bleek dat Lippens, niemand minder dan uitgerekend Lippens, de man was die het wilde doen voor de beste inbreng/loon verhouding. En die beweringen dat het eigenlijk alleen maar ging om een select clubje mensen die zichzelf rijkelijk zitten te bedienen: hoe heb ik het ooit uit mijn klavier kunnen krijgen?
-------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/oh-die-toplonen.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/10/nog-eens-de-toplonen.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/moral-hazard-de-schuld-van-de-overheid.html
2 opmerkingen:
Wat mij in het hele toplonen debat overigens altijd weer opvalt is dat het enkel de toplonen van managers zijn die systematisch op afkeuring stuiten.
De toplonen van voetballers, acteurs for muziekanten zijn anders ook niet mis, maar daar hoor je weinig negatieve commentaren over.
Mischien is het omdat de doorsnee burger wel beseft dat hij niet dat kan wat Kim Clijsters kan. We hebben er minder moeite mee om in te beelden wat een inspanning het vergt om in de sport aan de top te komen.
De inspanningen die nodig zijn om op het niveau van een topmanager te geraken (en te blijven) zijn niet minder. Een Lippens heeft echt wel hard gewerkt om te geraken waar hij is. Maar dat is voor velen een stuk moeilijker voor te stellen.
Een zeer goed punt. Wat ikzelf altijd een belangrijk punt heb gevonden is dat de topsporters hun loon krijgen van mensen die dat loon heel bewust betalen, bijvoorbeeld in de vorm van tickets die ze kopen. Ik denk dat hen dat in grootte orde ongeveer evenveel kost als het mij als aandeelhouder of werknemer kost als de toplonen niet netjes over ons allemaal verdeeld worden: bijna niets.
Alleen, de lonen van de topmanagers (en traders, niet te vergeten) worden niet vrijwillig betaald - tenzij je natuurlijk valt voor de fictie dat de aandeelhouders die hebben "goedgekeurd". Dat mag, natuurlijk, maar op mij zou het overkomen op eerst beslissen dat je die toplonen wil goedkeuren, en dan maar een overduidelijke fictie in je wereldbeeld meeneemt. Een fictie die ze nochtans wel zelf inroepen als het er om gaat te zeggen dat de werking van de parlementaire democratie ook niet zo representatief is als ze zich wil voordoen...
Een interessant punt is de vergelijking tussen de prestaties van beide soorten toplonen. Nu heb ik al een paar topdirecteuren heel erg hard zien werken, veel harder dan ik ooit zou *willen* doen. En tegelijk heb ik er ook al wel een paar gezien die me duidelijk hebben gemaakt: ze zijn verschrikkelijk in de weer geweest, maar of al die bedrijvigheid werkelijk bijdraagt aan het creëren van welvaart durf ik sterk betwijfelen. In sommige gevallen moest je geen genie om te weten dat het tegendeel waar was.
En het is veel moeilijker te meten. De topsporter die ook ontzettend hard gewerkt heeft maar net iets minder presteert is al snel een sub-topper. En als de mensen hem een fortuin willen betalen: ze doen maar. Maar iets zegt me dat ze het niet zullen doen. Dus het simpele feit dàt ze hard gewerkt hebben is niet wat de verloning bepaalt; wel het resultaat. Terwijl het alfamannetje dat net de miskleun van de eeuw op zijn geweten heeft gewoon door het clubje voor de gebuisde alfamannetjes wordt opgepikt. En je moet er geen moment aan twijfelen dat ze dat zelf geloven dat dat "de werking van de markt" is.
Toch zijn we daarmee nog altijd niet voorbij het punt waarvan ik destijds schreef: ik weet niet wie er (tenminste in een betekenisvolle mate) benadeeld is, en ik weet ook niet hoe je er iets (zinnigs) aan zou doen.
Dat veranderde wat mij betreft wel toen ik zag dat een bepaalde hoek altijd heel sterk is om de "moral hazard" te zien die ontstond als er overheidsoptreden was, maar nooit de "moral hazard" - ordes en ordes en nog eens véél ordes van grootte groter - zag die er was bij sommige toplonen. Zo laadt die hoek de verdenking op zich dat het niet de moral hazard is waar ze zich zorgen om maken, maar wel het feit dat er een overheid optreedt: en dat ze dat achter de rationalizering van de "moral hazard" willen verbergen.
Momenteel vind ik dat voorbeeld interessanter dan de toplonen op zich. Tenzij dat van die "moral hazard" nog eens echt bewezen raakt, natuurlijk, dan verschijnt hier een grote "you read it here first"... :-)
Een reactie posten