In de Standaard van 5 januari 2,007 stond een artikel dat ging over het effect van ondervoeding op intellectuele ontwikkeling. Er waren meerdere factoren die “de werking en de ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden”, maar laat me ondervoeding kiezen als voorbeeld. (Uit het blote hoofd denk ik te weten dat Sarah Hrdy er in Mother Nature, Natural Selection and the Female of the Species (1,999) ook melding van maakt.)
Het punt is, nog maar pas ging het hier over verbanden tussen huidskleur, beschaving en wie weet, ook nog intelligentie (1). Vaak ook gingen vroegere discussies op usenet over zeer simpele relaties tussen deze drie. Vaak constateerde iemand doodeenvoudig dat je IQ-testen kon afnemen bij blanken, zwarten, Aziaten, en nog een paar categorieën, en dat je steevast zou zien dat de blanken gemiddeld hogere scores haalden dan zwarten. Dat scheelde dan (steeds uit het blote hoofd) zoiets als tien of zelfs twintig punten.
En dus, vonden de gebruikers van de IQ test, spraken de feiten voor zich. Donkerder huidskleur betekende lagere intelligentie. Daar waren ook primitievere beschavingen; al die dingen stonden met elkaar in een vanzelfsprekend causaal verband, en wat we altijd al geweten hadden was nu ook nog bewezen. Trouwens, gingen ze verder, wat zou ik concluderen als we, pakweg, hardlooptesten hadden uitgevoerd? Als zwarten op de Olympische Spelen telkens weer harder kunnen lopen - dan concludeer ik toch ook dat ze een fysische aanleg hebben om beter te lopen? Dus, constateerden ze tevreden, zal het wel enkel één of ander “dom links” en “politiek correct” denken zijn, dat mij belette om precies dezelfde conclusie te trekken voor intelligentie.
Misschien, probeerde ik, maar heb je je ook afgevraagd wat je eigenlijk gemeten hebt? Als iemand slecht presteert in een hardloopwedstrijd, is dat dan omdat hij “van nature” slechter is, of is dat omdat hij, bijvoorbeeld, die nacht niet geslapen heeft? Die dag ziek is? Niet genoeg gegeten heeft? Al heel zijn leven ondervoed is?
Zeker, klinkt het dan, maar al die vragen beletten niet dat je voldoende tests kan organizeren. Als dan telkens weer blijkt dat zwarten harder kunnen lopen dan blanken, dan raakt het effect van individuele gevallen die te weinig slaap hadden toch uitgemiddeld? En dat is alweer heel juist. Intussen hebben we toch mogen nadenken over de vraag wat we nu eigenlijk gemeten hebben. Misschien was het ondervoeding, maar misschien ook niet, en dat bleek dan als we “voldoende” vaak zouden testen. Laten we op dat laatste nog even verder doordenken.
Het artikel in de Standaard toonde met een kaartje welke regio’s van de wereld welk percentage van ondervoede kinderen hadden. Veruit het grootste percentage aan ondervoede kinderen zit in zwart Afrika. Laat me daarom het voorstel om “voldoende” tests af te nemen nog uitbreiden, en een gedachtenexperiment organizeren. Hoe zouden de resultaten er uitzien indien we niet “voldoende” mensen testen, maar alle mensen testen? We laten alle honderden miljoenen zwarte Afrikanen een hardlooptest afleggen, en vergelijken het gemiddelde met het gemiddelde van alle honderden miljoenen blanke Europeanen en/of Amerikanen.
Is het niet denkbaar dat het gemiddelde resultaat van de zwarten er nu heel anders uitziet? Hoe zouden de hongerende zwarten in, pakweg, Zimbabwe, of Ethiopië de resultaten beïnvloeden? Of de verminkte mensen uit de oorlogsgebieden van Kongo, of Angola? Laat me, gewoon terwille van het argument, aannemen dat die effecten de gemiddeldes van de zwarten meer zouden neerhalen, dan de effecten van zwaarlijvigheid of andere luxeproblemen de resultaten van de blanken beïnvloeden. Dan heb ik nu cijfers waaruit blijkt dat blanken beter kunnen lopen dan zwarten.
Het probleem kan niet zijn dat ik meer moet testen: ik heb iedereen getest. Terwijl de Olympische Spelen een zeer geselecteerde groep atleten voorstelt, die integendeel een heel beperkte groep test. Ik heb alleen maar de conclusie overgenomen die ze zelf hadden getrokken om de invloed van omgevingsfactoren correct in te calculeren: méér testen, niet minder. Dus heb ik nu cijfers die deze factoren "correct incalculeren", en uit die cijfers blijkt dat blanken beter kunnen lopen. Gelooft iemand dat ik hieruit genetische conclusies kan trekken? Nee? Dus als iemand komt zwaaien met allerlei factoren als “ondervoeding” om te vermijden dat ik voor hardlopen genetische conclusies trek... Zou ik niet terecht de indruk krijgen dat enkel één of ander “dom rechts” en “politiek correct” denken hen verhindert om precies dezelfde conclusie te trekken voor intelligentie?
-----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/racisme-misdrijf-opinie-of-theorie.html
5 opmerkingen:
Weten doe ik het uiteraard niet Koen, soms heb ik het gevoel dat een mens zoals de dieren gewoon datgene het meest ontwikkeld wat hij nodig heeft om zo goed mogelijk te overleven en voort te planten.
Ondervoeding kan dus een probleem zijn in die zin dat het je overlevingsstrategie veranderd.
Wat ik ook een raar fenomeen vind is het gestalte. Op het klein kasteeltje is men destijds tot de bevinding gekomen dat de oorlogsgeneratie kleiner is dan de andere generaties. Als verklaring geeft men de voeding. Veel zwarten ken ik niet maar wat mij toch opvalt is dat ze doorgaans niet van de kleinsten zijn.
Zwarten ontwikkelen zich blijbaar fisiek beter dan blanken of aziaten, waarom zouden aziaten of blanken zich dan niet beter intelectueel kunnen ontwikkelen of mag dat niet gezegd worden?
Groetjes,
Benny
NB: ik hoop dat deze reactie op de juiste plaats staat:-)
Benny: Versta me vooral niet verkeerd: *Natuurlijk* mag je zeggen, of beter uitgedrukt, *beweren* dat blanken zich beter cultureel ontwikkelen en (gezien de context) dat dat aan de genen ligt. Alleen is er een verschil tusen mensen die graag dingen beweren en mensen die graag weten of die dingen ook waar zijn.
(Een snelle analogie, je mag van mij gerust ook beweren dat de Aarde plat is; laat het eens en voorgoed gezegd zijn. Vrije meningsuiting!)
Laten we je voorbeeld van de gestalte nemen. Het valt je op dat de meeste zwarten "niet van de kleinsten" zijn. Maar ik wil mijn eigen raad opvolgen, en ik ga *alle* zwarten testen. Wat denk je dat het effect van alle Pygmeeën op de metingen zal zijn?
Het punt is, als je naar lange mensen zoekt, dan is het beslist geen slecht idee om onder de zwarten te zoeken. Maar als je uitgerekend naar heel korte mensen zocht, dan doe je er *ook* goed aan om onder zwarte mensen te zoeken. Alleen wie die laatste zomaar over het hoofd ziet kan op het idee komen dat "zwarten niet van de kleinsten zijn".
En *natuurlijk* mag iedereen beweren dat zwarten "bijgevolg", en "genetisch bepaald" groter worden dan de anderen. Go ahead!
:-)
Koen
Het is heel moeilijk om de invloed van omgeving en erfelijkheid te scheiden, en zelfs waar erfelijkheid meespeelt kunnen er ook andere factoren zijn. Een van de leukste voorbeelden vond ik in Stephen Jay Goulds Mismeasure of Man. Lichaamslengte is veel beter gedefinieerd dan intelligentie en veel eenduidiger te meten. Ook zijn er voldoende redenen om aan te nemen dat er een grote erfelijke component aanwezig is. Maar dat binnen een groep erfelijkheid de belangrijkste factor is, is niet voldoende om aan te tonen dat dat ook in de vergelijking tussen groepen is. Zowel in het rijke westen als in de sloppenwijken van Calcutta krijgen langere mensen gemiddeld langere kinderen, maar de lengte verschillen tussen deze twee groepen zijn wel degelijk door verschillen in voeding te verklaren.
Sorry om het primaat van de humane wetenschappen in deze (alweer) op de helling te zetten:
1. voorafgaande opmerking: momenteel worden processen waarvan tot nog toe werd aangenomen dat ze louter (ervarings-) psycholisch van aard zijn, meer en meer hersenchemisch bestudeerd. E.g. (één van de) hersenlocatie(s) verantwoordelijk voor pedofilie is bekend en natuurwetenschappelijk (elektrochemisch!) getest.
2. nuancering: voedingsmindering, zolang dat die aan bepaalde minimumstandaarden beantwoordt, heeft een voordelig effect op tal van hersenchemische (en gedragsmatige) processen. Een reductie van de voeding tot een kwalitatief minimum gedurende een constante periode van 4 of meer dagen, is niet zomaar een gek judeochristelijk of boeddhistisch fenomeen.
3. kleine aanvulling: uit de (gedragsmatige) IQ steekproeven is ook naar boven gekomen dat Verre-oosterlingen een hoger IQ hebben dan blanken.
4. gedragsmatige versus hersenchemische steekproeven:
- de hersenchemische bevindingen tonen grosso modo (ook) aan dat:
IQ(zwart) < IQ(blank) < IQ(geel).
"Grosso modo" want men gaat in die studie veel meer in detail om de samples te onderscheiden.
5. wat is de waarde van intelligentie? Laatste (mij bekende) bevindingen (hersenchemisch): intelligentie heeft een hefboomwerking doordat kennisopbouw in het minst (!) efficiënte geval "web"-matig gebeurd. In laboratoriumomstandigheden, waarin men dus alle andere invloeden uitschakelt, is een verschil van 10 punten dus ontzettend groot (!)
6. hardlopen: sorry to disappoint you, Kopenhaags Instituut voor Bewegingswetenschappen (als ik me goed herinner) heeft in 2003 (?) aangetoond dat zelfs compleet ongetrainde Kenianen het mits 2 jaar training vlotjes halen van het Europese topdeciel lopers op 16 km. Beetje duidelijker: het gaat hier over bepaalde stammen uit de subsahara. En hun geheim bestaat uit een ongelooflijk efficiënte bewegingseconomie voortvloeiend uit anatonomie (niks kilometers naar school lopen, niks gezonde buitenlucht, niks hoogtestages enz)
7. Even de humanistisch-wetenschappelijke statistische toer opgaan: inferieure intelligentie gevolg van ondervoeding óf ondervoeding gevolg van inferieure intelligentie? (Sorry, ik kon het niet laten, maar op mij maakt een kaartje met een paar ingekleurde gebieden "vergelijken" met een ander plaatje geen indruk - om maar te zeggen dat humanistisch-wetenschappelijke analyses van dergelijke complexe problemen m.i. niet mogelijk zijn omdat men met een weefsel aan onderling afhankelijke (sic) causale verbanden werkt, onmogelijk oplosbaar me dunkt).
Het probleem met statistisch onderzoek in de humane wetenschappen is altijd dat gebrek aan voelbare causaliteit geweest.
8. En weer danst men omheen een belangrijke factor: de kulturele. E.g. Ethiopië (beter: Ethiopische stammen) scoort beter in IQ tests dan vele andere Zwartafrikaanse landen (beter: Zwartafrikaanse stammen).
Cyril: Ik mis in je uiteenzetting over "Aziaten hebben de hoogste IQ's" een beetje het verhaal van de Koreanen in Japan. Die scoren voortdurend 10 (tot 20?) punten lager op IQ testen dan de Japanners zelf, die daarmee als bewezen beschouwen dat Koreanen dommer zijn dan Japanners.
Maar de tests uitgevoerd in de VS tonen dat Koreanen èn Japanners even hoog scoren, en wel zeer hoog, vanwaar het verhaal over hoe "Aziaten" hoge IQ's hebben.
Ik ben het dan ook met je stuk eens waar je zegt dat het erg moeilijk is om uit deze correlaties ook causaliteiten af te leiden. Ik schreef het ook al in mijn vorige post hierover. Ik twijfel niet dat je hopen van dat soort tabellen kan voorleggen, maar hoe weet je wat je nu eigenlijk gemeten hebt?
Kortom, ik ben het eens met je opmerking over gebrek aan causaliteit, en hoop dat we dit inzicht nu ook in *alle* richtingen kunnen toepassen.
Een reactie posten