Tijdens de lunch met een collega kwamen zomaar opeens allerlei stokpaardjes van Speels maar Serieus tevoorschijn: op zijn initiatief! Ik weet zeker dat hij mijn blog niet kent, het is gewoon iemand die ook die interesses heeft. Laten we we hem G noemen.
Het begon met de dubbele vraag: waarom komt, na vijf millennia beschaving waarin dat afgelegen schiereiland aan de rand van nergens ("Europa") er niet of nauwelijks aan te pas komt, uitgerekend in Europa de doorbrak tot stand die de mensheid toelaat te ontsnappen uit het armoede evenwicht? En waarom is het vervolgens Europa dat, temidden van vele andere vooraanstaande centra van beschaving (de VS, China, Indië...), het minst van al aan het woord lijkt te komen in de komende conversatie tussen de beschavingen?
Dat laatste heeft volgens mij veel te maken met gebrek aan politieke integratie (1). Alleen, gaf G nu ineens een heel nieuwe dimensie aan het gesprek, moeten we dan niet vragen waarom Europa zo weinig politieke integratie heeft? Willen wij bijvoorbeeld wel politieke integratie? En als we dat niet willen, is dat dan niet omdat we bezig zijn een soort troonsafstand te plegen? Plichtsverzuim! Daar tonen we na zes millennia algemene armoede de weg naar een heel nieuw soort beschaving, en nog een eeuw of twee later wentelen we ons liever in onze eigen onbenulligheid, onze verzameling ministaatjes, dan onze positie in de wereld een vorm te geven, maar dan ook voor het probleem te staan dat daar een verantwoordelijkheid tegenover staat.
Het woord dat G in de mond nam was "decadentie".
Nu moet je weten dat wij het op dat punt al ruim een half uur eens waren over het bankroet van het socialisme, de erbarmelijke manier waarop dat was verzand (de Waalse PS! De politieke versnippering van links in Frankrijk!) in een postjesjagende bureaucratie, kortom, de hele cinema. Dus was het best verfrissend dat wij eensgezind begonnen te zoeken naar de mate waarin ook rechts - lees (wat mij betreft): wijzelf - aan dat probleem schuld had.
Daar moest ik denken aan hoe liberaal rechts vaak klaagt, m.i. zeer terecht, over de "weg met ons mentaliteit" (2). Als we niet eens geloven in onze eigen idealen (laat staan dat we meeheulen met dat allerabsurdste "het kapitalisme veroorzaakt de armoede in de wereld"), hoeveel kans maak je dan dat je andere beschavingen overtuigt van de dingen die je te vertellen hebt? En ik moest ook terugdenken aan nog een oude post van me (3), waarin ik een bepaald soort rechts volgde op hun vele kronkels om tegelijk te jammeren over "Europa dat geen beschaving exporteert" en zelf de eerste tegenstanders van de Europese Unie te zijn - waarvoor volkeren tot ver in de omtrek staan aan te schuiven om er lid van te mogen worden.
Het punt is hier dat het heus niet alleen dom rechts is dat een hoop wantrouwen tegenover die Unie koestert, zodat het dan ook niet alleen (al dan niet dom) links is dat ik van die culturele troonsafstand verdenk. Als ik met G aanneem dat wij geen politieke eenmaking willen, omdat we na een (toegegeven) reeks fouten (als communisme en nationaal-socialisme en vele andere) zo in onze schulp krijgen dat we niet meer durven opkomen voor onze democratie, en onze vrije markten, en onze wetenschappelijke en technologische bijdragen, en onze intellectuele emancipatie, en onze politieke ontvoogding, en onze filosofische Verlichting, en de gelijke berechtiging van mannen en vrouwen...
(... deze lijst van waar we allemaal niet meer voor durven opkomen begint zo lang te worden dat een mens nog gedeprimeerd het punt zou gaan vergeten...)
Het punt (dus) was: dat wantrouwen tegen politieke integratie in Europa is in ruime mate ook van een luciede rechts afkomstig. Het punt (verder) is dat die politieke integratie nu juist een noodzakelijke voorwaarde is om in het huidig (laat staan toekomstig) spel der volkeren iets te betekenen. De conclusie is dan dat ook luciede rechts zelf, om andere redenen en op andere manieren, in datzelfde bedje van "weg met ons" ziek is. Ze werken even efficiënt tegen dat "Europa nog beschaving exporteert" als de eerste de de beste communistische cel.
En omdat G en ik het eens waren dat links zodanig was gereduceerd tot een stel splinters dat we ons rustig konden wijden aan de balk in ons eigen oog, vond ik dat een nog veel interessanter stuk conversatie dan het nog maar eens begraven van Marx en Engels.
Daarmee heb ik mijn punt gemaakt. Gewoon ter illustratie lijkt me het volgende citaat van Friedrich Hayek nog de moeite om mee te geven:
"It is even to be hoped that within a federation, where there will no longer exist the same reasons for making the individual states as strong as possible, the process of centralization of the past may in some measure be reversed and some devolution of powers from the state to the local authorities become possible." (The Road to Serfdom, chapter 15)
----------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/europa-de-pannenkoek.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2008/11/de-amerikaanse-hegemonie-veilig-stellen.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/de-weg-met-ons-mentaliteit.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/rechts-en-toch-dom.html
2 opmerkingen:
Ik denk dat het ook te maken heeft met de persoonlijke faam. Onderzoek heeft uitgewezen dat als je mensen laat kiezen tussen de persoon zijn die 1000 EUR per maand verdiend in een buurt waar iedereen 500 EUR per maand verdiend of de persoon zijn die 2000 EUR per maand verdienen in een buurt waar iedereen 4000 EUR per maand verdiend, dat de meeste mensem dan kiezen voor de 1000 EUR in de 500 EUR buurt.
Ik denk dat hier ook zoiets speelt. Als er een meer geïntegreerd Europa komt, dan zal er een echte regering van Europa komen en zijn de huidige natie-overheden gereduceerd tot zoiets als de staten in de V.S. Ik kan aannemen dat er dan zijn die kiezen voor een mindere rol voor Europa als daardoor hun rol binnen Europa daardoor groter is/lijkt.
Nee maar! Dat is lang geleden! Ik begon al te vrezen dat je de site "dom" was beginnen vinden :-)
Nu, je hebt natuurlijk gelijk met je opmerking: complexe causaliteiten... En toch, alleen al het feit dat een hoop leiders die beter zouden kunnen (en moeten) weten zich meer zorgen maken over hun relatief prestige dan over de toekomst van de planeet... "kind of proves the point", zouden de Amerikanen zeggen.
Een reactie posten