Lezer "Delirium" concludeerde bij de post over globalizering dat sommige jobs erdoor onder druk komen, en dat dat dan ofwel moet gecompenseerd worden door innovatie (wat tot heel nieuwe jobs leidt), ofwel dat de lonen onder druk zullen komen.
En dat is ook zo. Alleen heb je voor dat verschijnsel niet de heel specifieke oorzaak "globalizering" nodig. Het is gewoon een algemeen geldige beschrijving van de economische geschiedenis.
Immers, beschouw een landbouweconomie zoals we er 90% van de tijd één gehad hebben. Neem aan dat een verbeterende techniek toelaat de opbrengst per arbeider te verdubbelen. Dan zijn er twee mogelijkheden.
Als de economie blijft draaien op hetzelfde niveau, dan zijn er nu de helft van de werkkrachten teveel. Ruwweg, natuurlijk; iedereen kan wat meer vrije tijd nemen, iedereen kan wat meer consumeren, maar aan dat soort dingen zijn er grenzen. En de economie zoekt een nieuw evenwicht, een hoop minder volk produceert dezelfde hoeveelheid welvaart en een hoop mensen zitten zonder werk.
Tenzij, natuurlijk, de economie gaat draaien op een hoger niveau. De vrijgekomen werkkrachten gaan "iets anders" doen. Ze kunnen leven van de gestegen landbouwopbrengsten, in ruil waarvoor ze "nieuwe dingen" leveren: en wat is dat laatste anders dan "innovatie"?
Dus misschien worden ze dokter, of leraar, of ingenieur, of bankier. Een belangrijk punt is, denk ik, dat op voorhand niet te voorspellen is wààr je precies in kan innoveren, zodat de vrijgekomen werkkrachten ook werkelijk iets te doen hebben. Dat lijkt me een belangrijk argument voor "vrije markten"; laat de mensen iets proberen, en er zullen wel enkele goede ideeën bij zijn.
Maar hier wilde ik alleen maar zeggen dat de nood aan "innovatie" iets is dat je hebt in elke samenleving die er in slaagt het bestaande niveau kwantitatief te verbeteren. Vanaf een bepaald moment kan je de toegenomen hoeveelheden van (bijvoorbeeld) graan niet nuttig blijven consumeren, of opslaan, en als je er dan geen nieuwe dingen mee kunt kopen ("innovatie"; "vrije handel"), dan loopt je vooruitgang uit als een golf op het strand.
En dus zijn de problemen die ontstaan wanneer er geen innovatie is geen negatief gevolg van specifiek de globalizering. Ze zijn namelijk een universeel verschijnsel. Anderzijds is globalizering wel een manier om de vrije handel van daarnet effectief in toenemende welvaart om te zetten. Lezer "Delirium" merkte immers ook op (terecht, natuurlijk) dat je de gevolgen van globalizering moest aflezen aan de effecten op de koopkracht. Maar juist het feit dat je vanaf een bepaald moment weinig kan aanvangen met je overschotten in een gesloten systeem, maakt dat globalizering - het openen van het systeem - een goede manier is om de overschotten in te ruilen voor producten van heel andere samenlevingen.
En als jouw (binnen het gesloten systeem) quasi-waardeloze overschotten toegang bieden tot de "exotische" producten van de rest van de wereld, dan is dat hetzelfde als "de prijzen van die exotische producten dalen", ofwel, de globalizering heeft een positief effect op de koopkracht.
2 opmerkingen:
Correct,
De druk op een maatschappij om te innoveren is altijd en overal aanwezig en heeft in se niets te maken met globalisering. Nu wil ik er wel aan toevoegen dat ik geloof dat een maatschappij maar een beperkte capaciteit heeft om te innoveren. Om het opnieuw even simplistisch te stellen: je kan iemand die vandaag inpakster is in een confectieatelier moeilijk vragen om morgen een middel te vinden om auto's op water te laten rijden. Een mogelijk probleem van een te hoog TEMPO van globalisering is dat de druk op arbeidsmarkt veel hoger is dan de capaciteit tot innoveren en dat je maatschappij daardoor in een crisis komt: een negatieve spiraal van dalende koopkracht.
Wat je al gesuggereerd hebt (maar nog niet expliciet gezegd), is dat de enige oplossing erin bestaat zich zo flexibel mogelijk op te stellen. Het heeft geen zin om zich krampachtig vast te klampen aan iets wat toch verloren is. Daarom - en daar deel ik je mening - vind ik het protest in Frankrijk tegen het CPE niet goed. Lagere arbeidsflexibiliteit zorgt ervoor dat bedrijven en mensen meer geld zullen moeten uitgeven om zich aan te passen aan de gewijzigde situatie, en dat is contraproductief. Ik voorspel dan ook dat het de meest flexibele arbeidsmarkten de volgende jaren de beste resultaten zullen halen.
Aha... over de gevolgen van (niet zozeer) globalizering *zelf*, maar wel het *tempo* van globalizering heb ik, eerlijk gezegd, nog nooit nagedacht.
Dus enerzijds zou ik zo direct niet weten waarom er grenzen aan dat tempo van innovatie zouden moeten zijn (al waren het maar *practische* grenzen; het soort grenzen die vergelijkbaar blijven met de grenzen van het tempo van de globalizering), maar dat impliceert evengoed dat het zou kunnen en dat ik het gewoon niet weet.
Interessant...
Natuurlijk, de geschiedenis van en sinds de Industriële Revolutie suggereert dat innovatie heel snel kan gaan. Maar dat soort dingen is waarschijnlijk relatief - de druk op de arbeidsmarkt zou best heel wat hoger *kunnen* liggen.
Natuurlijk blijf ik ook bij mijn eerste punt van allemaal zitten. De simpele cijfers suggereren dat we van geen kanten aan een jobverlies van zelfs maar één percent per jaar komen. Eigenlijk suggereren ze dat we er heel goed in slagen de druk te compenseren, op een niveau van werkloosheid dat we te hoog vinden, maar dat ook zonder globalizering al te hoog was.
Zou dat mijn eerste indruk (weinig problemen) bevestigen, of betekent het dat mijn historische statistiek nog te kort loopt?
Interessant, allemaal...
Een reactie posten