Mijn boek Misquoting Jezus (1) van Bart Ehrman levert nog enkele nieuwe parels op. Mijn interesse voor de “Historische Jezus” (2) had me al eerder bij het idee gebracht dat het antisemitisme iets is dat ons al van bij de evangelieën wordt ingelepeld. Dat heeft rechtstreeks te maken met wie Jezus echt geweest is. Als we denken dat Jezus een joodse opstandelingenleider tegen de Romeinen was, zodat de Romeinen hem kruisigden zoals ze vaak met joodse opstandelingenleiders hebben gedaan, dan ontstaat er een probleem.
Het probleem is dat op basis van de figuur van Jezus een nieuwe religie ontstond: maar die religie ontstond in het Romeinse Rijk, en nog wel in de eerste plaats in Rome. Tenminste, het lijkt er sterk op dat het eerste evangelie dat van Markus is, een Romein, die schreef in Rome, voor Romeinse lezers. En dat wordt een beetje moeilijk als je weet dat de Romeinen nog maar pas de zoveelste Joodse opstand met bijhorende oorlog en treurende moeders vers in het geheugen hadden. Wat is de kans dat je in die omstandigheden aan de bevolking verkocht krijgt dat de man die ze bij de vorige gelegenheid zelf hadden geëxecuteerd, eigenlijk de zoon van God was?
Het is duidelijk dat je een zondebok nodig hebt. “Nee hoor, wij Romeinen hebben helemààl niet Jezus vermoord, de joden hebben dat zelf gedaan!”. Dat thema heeft bij eerdere gelegenheden, op andere forums, al uitgebreid stof tot hevige discussies geleverd. Als voorbeeld daarvan bewerk ik een copy and paste van een commentaar van mezelf, dan ik op 14 maart 2,005 op het blog van LVB heb gezet:
“Het is de jood Judas die Jezus verraadt, het is de jood Petrus die hem verloochent, het is de jood Kajafas die hem uitlevert. Het zijn de joden die tot Pilatus huilden "kruisig hem", en het waren zijn joodse volgelingen waarover we vernemen "toen lieten allen hem in de steek en sloegen op de vlucht". (Marcus, 14: 50)
Oh ja, van Petrus wordt opgemerkt dat hij "niet weet wat hij zegt", en hij wordt afgesnauwd met "Satan", en Johannes en Jacobus (uit het blote hoofd, het kunnen er ook twee andere geweest zijn) ruzieën over wie de voornaamste plaats aan de Tafel van de Heer zal mogen bezetten, en de leerlingen in het algemeen kunnen hun ogen geen twee minuten openhouden als het er om spant.”
Mijn punt was: je kan het doodeenvoudig zien, in de teksten van de evangelieën zelf, dat de joden er heel slecht worden afgeschilderd. Met als hoogtepunt het feit dat “de joden Jezus hebben vermoord”. Ja, het is zelfs een evangelietekst, het “zijn bloed kome over ons en onze nakomelingen” die vaak aan de basis van de jodenvervolgingen heeft gelegen (3).
Maar dat ging mis! Ik vermoed dat de lezer ook zonder bronvermelding en citaten zal geloven dat er hevig protest kwam, en dat het niet waar was dat de evangelieën al beweerden dat de joden Jezus hadden vermoord, etcetera etcetera, kortom, dat ik op basis van enkele anecdootjes en veel fantasie maar vlug een leuk verhaaltje had nagekletst.
En dat was de stand van zaken, alweer ruim twee jaar geleden: ik vond de “anecdotes” overtuigend, maar anderen hadden een geloof dat bergen verzette, en draaiden dus hun hand niet om voor een fragmentje tekst, en iedereen ging naar huis in de overtuiging gelijk te hebben.
En nu stuurt mijn boek me naar een citaat uit de Bijbel, namelijk de eerste brief van Paulus aan de Christenen van Thessalonica, 2, 14 – 15. Ik schrijf nu over uit mijn eigen Bijbel, een “Willibrordvertaling” van de Katholieke Bijbelstichting ’s Hertogenbosch uit 1,994, en met de vermelding “in samenwerking met de Vlaamse Bijbelstichting”:
“Broeders, gij hebt het voorbeeld nagevolgd van de Christengemeenten Gods in Judea, want van uw eigen landslieden hebt gij hetzelfde moeten verduren als zij van de joden, die de Heer Jezus en de profeten hebben gedood, en ons hebben vervolgd, die God niet behagen en tegen alle mensen ingaan.”
Ziezo! Zoals ik al zei: de evangelieën schilderen de joden al heel slecht af, en het is Paulus, in het Nieuw Testament die zegt, letterlijk en uitdrukkelijk, dat de joden Jezus vermoord hebben. En dat is blijven echoën doorheen de eeuwen, in de teksten van Augustinus, in de daden van de Kruisvaarders, in de slachtingen en pogroms van de eeuwen daarna, tot en met die gewaardeerde medewerkers van den Schepper, de Nazi’s. Ik verzin dat allemaal niet, het staat doodeenvoudig zo, voor de ogen van heel de wereld, in de tekst.
-----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/08/de-splinter-en-de-balk.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/08/de-evolutie-van-een-religie.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/geef-aan-de-keizer.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/de-historische-jezus.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/de-parabel-van-de-overspelige-vrouw.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/wordt-saddam-heilig-verklaard.html
(3) In mijn hardback versie van 2,005 van het boek op p. 193 helemaal beneden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten