woensdag 23 augustus 2006

Islam: Ups en Downs

Op het blog van LVB staat weer een draad over een nogal actueel onderwerp (1) De vraag is of de huidige achterlijkheid van veel Islamlanden, zowel in materiële zin (bekijk de cijfers) als in spirituele zin (de grote charismatische figuur is Bin Laden) "inherent" aan de "cultuur" is, dan wel een historisch verschijnsel dat er vandaag zus uitziet, maar morgen weer zo kan zijn.

De geregelde lezer van dit blog weet natuurlijk al lang dat, aangenomen dat je de geschiedenis op een schaal bekijkt die een béétje langer is dan je eigen neus, historische golfbewegingen (2) een veel betere kandidaat lijken dan de "inferieure cultuur" van de Islam. En gebaseerd op simpele historische feiten kunnen we zien dat, inderdaad, de Islam gedurende de 1,400 jaar dat ze bestaan verschillende grote bloeiperiodes heeft gekend, en dat minstens één daarvan voorkwam in een periode (zeg: de eeuwen voor het jaar 1,000 AD) waarin het het het Westen was dat tot relatieve (en grotendeels absolute ook, trouwens) barbarij was vervallen (3).

Nu is het zo dat in tijden van politieke spanning tussen twee culturen (nu, dus) de neiging tot inhoudsloos loeien en schelden ("islamfascisme" vandaag, "Untermensch" een paar generaties geleden, "ketters" nog wat langer geleden, enzovoort) vermenigvuldigt zoals de broden en vissen. Maar in de draad in kwestie gaat het er (vooralsnog, tenminste) heel redelijk aan toe. Zo hebben we commentator "Bart" die iets opmerkt dat we meteen zien passen in het bovenstaande, maar dat intussen wel doodeenvoudig waar is:

"hé jongens, je moet gewoon het aantal uitvindingen van de arabische wereld en het aantal patenten dat zij hebben, het aantal wereldmerken die ze hebben opgebouwd even optellen. En dat dan vergelijken met een bevolking van pakweg Zweden. Zweden heeft meer gedaan dan de hele maghrebwereld."

Het punt is dus niet dat dit niet klopt, want het klopt wel. Het punt is dat veel mensen uit de hoek die ik "dom rechts" ben gaan noemen daarvan iets maken dat er doodeenvoudig niet is. Ik stel voor dat je in gedachten een kort lijstje maakt met wat voorbeelden van "grote beschavingen" uit het verleden. De Romeinen, Chinezen, Maya's en Babyloniërs? Uitstekend, we tellen van al deze grote beschavingen het aantal patenten op, enzovoort enzoverder, en de conclusie is zeer simpel: Alle (A - L - L - E) zogenaamde "grote beschavingen" uit het verleden zinken qua materiële (sociaal-economische) prestaties zo in het niets vergeleken bij het Westen van, zeg, sinds de tweede helft van de negentiende eeuw, dat je ze allemaal met Barts opmerking kan afschrijven. Het klopt met andere woorden wel, maar niet omdat we hier een revolutionaire ontdekking hebben gedaan, die ons de "inferioriteit" van de Islam doet inzien. Het klopt omdat het gewoon een toepassing is van een simpele historische realiteit; een universeel kenmerk van alle menselijke beschavingen van de laatste zes millennia, tot en met de Westerse beschavingen van die periodes.

Dus indien luidkeels geëist wordt dat de Arabische cultuur een serie patenten kan voorleggen, terwijl soortgelijke eisen niet worden gesteld van alle anderen, dan proberen ze met twee maten en twee gewichten te wegen, in de hoop dat niemand iets in de gaten heeft (en in de zekerheid dat hun aanhangers het zeker niet in de gaten zullen hebben: als iemand iets wil geloven, dan zal hij het geloven.) Daarentegen, indien iemand er gewoon op wil wijzen dat Het Westen sinds enkele eeuwen dingen heeft gedaan die andere beschavingen, zoals bijvoorbeeld de Islam, niet hebben gedaan, dan is dat doodeenvoudig juist.

Een veel voorkomende variant daarop is een vraag waar de discussie bij LVB ook in terecht komt - maar eens temeer, op een manier, die gegeven de emotionaliteit waarop het onderwerp gewoonlijk kan rekenen verbazingwekkend genuanceerd is. We krijgen namelijk de vraag of de toenmalige grote prestaties van de Islam-beschavingen wel "origineel" zijn, en niet "eigenlijk" aan (zeg) de Grieken of de Indiërs te danken zijn. En ik durf wedden dat het antwoord is dat gemakkelijk 90% van de voorbeelden die ze opgeven "ontleend" zullen geweest zijn aan anderen. En weet je hoe ik daar zo gerust in kan zijn? Omdat alle beschavingen van het verleden een heel groot deel van hun prestaties te danken hebben aan "ontleende" elementen van andere culturen. (De "90%" is alleen maar het (uit het blote hoofd onthouden) cijfer dat ik in gedachten heb, nu ik niet meer zo direct weet waar ik dat precies gelezen heb.)

Dus wat zou er nu gebeuren als de één of andere Chinese "eigen cultuur eerst" aanhanger in het jaar 1,500 AD de bewering te slikken kreeg dat Europa op het punt stond de wereld te veroveren? Ja, want ze hadden de boekdrukkunst uitgevonden?

"Europa??" zou hij zich in zijn thee verslikken, de "boekdrukkunst??? Maar, mijn arme vriend, de boekdrukkunst hebben ze van de Arabieren moeten leren; Baghdad was in de twaalfde of dertiende eeuw het West-Aziatische (je weet wel, waar Europa een moerassig schiereiland van is) centrum van de boekhandel, met industriële papierproductie en dergelijke secundaire industrieën. In die tijd waren de Europeanen (voor zover mogelijk) zelfs nog Barbaarser dan nu! En natuurlijk hebben die Arabieren dat ook niet zelf uitgevonden (hoewel ze misschien wel het papier hebben uitgevonden: zo'n Chinees in 1,500 weet dat natuurlijk ook niet allemaal van buiten) maar, in alle bescheidenheid, dat kunstje van ons (Chinezen) geleerd."

Dat is wat die Chinees zou zeggen, en hoewel hij een punt zou hebben, zou er meteen zo'n bescheiden glimlachende Indische Boeddhist klaarstaan, om er op te wijzen dat ook de Chinese "uitvinding" van de boekdrukkunst al een afkijken was van een Indische gewoonte om heilige teksten te "stempelen", op zijn beurt een afgeleide van de kledingindustrie.

Om maar te zeggen, we zijn weer op het punt waarop we alle kenmerken van de grote Islamculturen van het verleden kunnen afwimpelen, bijvoorbeeld omdat we er ons emotioneel goed bij voelen, maar daarvoor wel het systeem van de twee maten en gewichten zullen nodig hebben. Want volgens dit criterium is er geen enkele grote beschaving uit het verleden die veel eigen prestaties kan voorleggen - ze zullen allemaal massa's dingen ontleend hebben aan de Babyloniërs, de Phoeniciërs en de Egyptenaren (Het Grieks alfabet en de wiskunde! Alexandrië!). En dus kan je er al even weinig de "inferioriteit" van één enkele cultuur uit afleiden, als wanneer je erkent dat de Islamculturen van het verleden evengoed grote bloeiperiodes hebben gekend als al die andere beschavingen: het enige wat je voor ogen moet houden is dat de criteria waarmee je de ene beoordeelt, bruikbaar moeten zijn voor alle andere.

En natuurlijk ontstaat dan de ruimte waar wij, liberaal rechts, kunnen zeggen dat onze cultuur wel iets heel veel beter heeft gedaan dan alle andere beschavingen uit het verleden. Wij hebben een levensverwachting van tegen de 80, en niet langer 30; en wij kennen een kindersterfte van enkele promillen, en niet langer tientallen percenten, en bij ons heeft een vrouw geen kans van een tien percent om te sterven in het kraambed, zoals zo vaak en zo lang het geval is geweest. En eerlijk gezegd denk ik dat een aanwijzen van wat het Westen als beschaving werkelijk onderscheidt van al de rest, veel en veel overtuigender is wanneer het geen beroep moet doen op manoeuvres, verdraaiïngen, geloei en gescheld.
---------------------------------------------------------
(1) http://lvb.net/item/3289
(2 http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/convergentie-en-divergentie.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/rechts-maar-toch-goed-david-landes.html (bij noot 5)

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Beste Koen, je hebt de discusie naar hier verlegt en ben je dus gevolgt.
Wat Bart daar zegt vind ik helemaal niet ''dom''. Je sleurt er de romeinse, chinese....culturen bij. Ten onrechte volgens mij daar die culturen niet meer bestaan of tot een uiterste minimum zijn herleid of vervallen. Ze komen niet meer in aanmerking om nog patenten binnen te halen. , of ze zijn er te inferieur voor. De Maya-cultuur bestaat nog wel gedeeltelijk maar houdt geen grote bevolkingsgroep in die andere beschavingen bedreigt.
Dat is met de islam wel wat anders: het gaat hier om een zeer grote bevolkingsgroep, die inderdaad weinig patenten kunnen voorleggen, maar wel hun wil (de koran) aan heel de wereld willen opdringen en daarbij zelfs geweld tegen weerloze onschuldigen niet schuwen, in naam van diezelfde islam.
Eén ding vind ik alvast van de islamieten: ze zijn gespecialiseerd in het slachtoffertje spelen. Het is de schuld van het westen, van de joden, van de kruisvaarders en desnoods van de mongolen, maar nooit stellen ze zichzelf in vraag.

Hier is dat wel een beetje anders. Hier lopen er nogal wat mensen rond die zichzelf (Ons, het westen dus) van alles de schuld geven. Die strekking is de linkse kerk. Daar zet ik niet ''dom'' bij omdat ''dom'' zijn inherent is aan links zijn. Je zorgt dat je niet meer moet argumenteren maar bepaald hoe de discusie moet verlopen via wetten.

Wat jij ''dom rechts'' noemt zijn volgens mij mensen die de juiste conclusie trekken, nl de inferieuriteit van de huidige islamcultuur, maar daar enkel de verkeerde argumenten voor gebruiken.
Hoe de islam er vandaag voorstaat kan je simpel vaststellen. De vraag is of de werkelijke oorzaken zo belangrijk zijn, zeker als ze zo een duizend jaar geleden zijn.

Groeten,
Benny

Koen Robeys zei

Benny: Er staat heus niet dat wat Bart zegt dom is, er staat integendeel zelfs dat wat hij zegt klopt. Ja, helemaal aan het begin kan je zien dat ik zelf de huidige Islam "achterlijk" heb genoemd, zowel in de materiële als in de spirituele zin.

Dus als ik er de (oude) Chinezen (en de rest) "bijsleur", dan is dat om er op te wijzen dat het Westen *alle* andere culturen heeft voorbijgefietst. Ook het hedendaagse China en Indië zijn de erfgenamen van twee heel oude culturen, en ook die zijn door het Westen compleet voorbijgefietst.

De conclusie daarvan is: iedereen die het China of Indië (*ook* een zeer grote bevolkingsgroep!) van de jaren vijftig had bekeken, had op precies dezelfde manier tot hun "inferioriteit" kunnen besluiten, als nu met de Islam gebeurt. Doodarm, geen waarneembare toekomst, totaal voorbijgefietst door het Westen, *letterlijk* hetzelfde.

En de waarheid is dat je op minder dan vijftig jaar zou verplicht geweest zijn een heel ander deuntje te gaan zingen...

Dus hoop ik dat je me niet kwalijk neemt als ik nog eens herhaal waar het me *werkelijk* om te doen was, QUOTE

"De geregelde lezer van dit blog weet natuurlijk al lang dat, aangenomen dat je de geschiedenis op een schaal bekijkt die een béétje langer is dan je eigen neus, historische golfbewegingen (2) een veel betere kandidaat lijken dan de "inferieure cultuur" van de Islam."

Namelijk, denk ik, heeft de Islam in het verleden bewezen evengoed als de anderen in staat te zijn tot grote culturen, en dus zijn ze evengoed in staat als de anderen om de ideeën van het Westen over te nemen, en de vraag is alleen of ze het nu ook nog zullen doen of niet.

Je ziet, wat ik "dom rechts" noem is iets héél anders dan wat jij dacht, en het staat er nochtans in heel duidelijke letters in, en vanaf helemaal het begin!

Wat ik dus *wel* dom rechts noem, zijn die pogingen om de "golfslag der beschavingen", die nu eens de ene, en dan weer de andere aan de top plaatst, te verwarren met de "inherente inferioriteit" van de Islam. Laat staan het vlakaf ontkennen van de meest simpele historische feiten, als die niet in hun haatverhaaltje passen.

Nu ja, in werkelijkheid geven ze zich gewoon over aan een ordinaire scheldpartij, natuurlijk, altijd een eerste indicatie van impotentie, dacht ik?

En varianten daarop, natuurlijk, noem ik ook "dom rechts". Sta me toe, in de hoop mijn standpunten wat te verduidelijken, even enkele posts aan te halen waarin het gaat over wat ik *werkelijk* "dom rechts" noem:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/woorden-schieten-te-kort-nuke-mecca.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/aanhangers-van-al-qaeda.html

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/rechts-en-toch-dom.html

Koen Robeys zei

Hmmm, ik zie dat die url's er niet goed doorkomen. Blogger en url's, het is geen gelukkig huwelijk... Je zal op trefwoorden moeten gaan zoeken...