We horen de laatste tijd erg veel over het conflict tussen "Het Westen" en "de Islam"; twee namen die we geven aan naburige, eeuwenoude beschavingen, die op hun beurt ook weer de erfgenamen zijn van nog oudere, deze keer millennia oude beschavingen. Ze vertonen enkele frappante overeenkomsten. Beide zijn ontstaan in de smeltkroes van een religie uit een heel andere streek (resp. Syrië en Arabië) die zich verspreidde door de territoria van die vreemde, nog oudere beschavingen (resp. de Romeinse en Perzische rijken, aangevuld door de expansies van beide sinds de 1,500 tot 2,000 jaar vanaf hun ontstaan). Beide zijn gebaseerd op een kosmopolitische, commerciële en urbanistische cultuur, met veel belangstelling voor cultuur, filosofie, literatuur en wetenschap.
Er zijn ook aanzienlijke verschillen. De meest in het oog springende is dat momenteel (zeg, omstreeks het jaar 2,000) het Westen net een ongekende spurt heeft gekend, en nog lang niet lijkt uitgebold, terwijl de Islam maar niet loskomt uit zowat de meest monumentale ineenstorting die de wereldgeschiedenis ooit heeft gezien. Zelfs als je een heel welwillend wereldbeeld aanneemt kan je de neergang niet later situeren dan ergens vanaf 1,600 - en nu ben je heel welwillend.
Zoals dat hoort tussen twee naburige beschavingen die zoveel gemeenschappelijk hebben, zijn de relaties tussen beide doorgaans eerder gespannen - als het tenminste niet gewoon oorlog is. Hetzelfde was al waar voor de lange reeks voorgangers. Herhaal luidop: Mykene - Troje. Grieken - Perzen. Rome - Carthago. Boudewijn II - Saladin. Wenen - Istanbul. See?
En zo is het in onze verlichte tijden nog. (Het is dus de schuld van het kapitalisme.) En de dingen die we dan ook met de regelmaat van de bekende klok horen, is dat er een "eindstrijd" op handen is, dat "het Westen" bedreigd is door de Islam, dat alleen een clown niet inziet hoe groot het gevaar is. Nu hebben de geregelde lezers van dit blog al eerder mijn grote verbazing daarover te zien gekregen (1). Beschavingen werden in het verleden vaak door andere bedreigd, en dus weten we één en ander over hoe dat in zijn werk gaat. De algemene regel is dat ontmoetingen tussen twee beschaving er vaak mee eindigen dat de "superieure" beschaving de "inferieure" beschaving inlijft. Is het Westen anno 2,000 bedreigd omdat met de Islam een "superieure beschaving" voor de poorten staat? Iedereen mag vanzelfsprekend een eigen opinie hebben, maar mij lijkt dat niet erg te kloppen met de feiten of de cijfers.
De uitzondering, dan: de "algemene regel" (superieure beschavingen bedreigen inferieure beschavingen, en niet omgekeerd) heeft een bekende uitzondering. Tamelijk vaak zijn superieure beschavingen onder de voet gelopen door relatieve barbaren, die vervolgens, soms vrij lang, de politieke leiding van heel het pak overnamen. Daar horen twee bedenkingen bij. In al die gevallen zijn de originele "superieure beschavingen" vandaag nog steeds de herkenbare nazaten van de getroffen voorgangers. De Chinezen zijn door de Mongolen niet weggeveegd, terwijl de Mongolen wel een kleine satteliet van de Chinezen zijn. (Manchus: idem. Jurchen (of zoiets, de tijden van de Sung dynastie), ditto.) Het Westen is vandaag de erfgenaam van de Griekse filosofie en het Romeinse recht, en niet van de Vikings of de Gothen. En het tweede, veel belangrijker punt: in al die gevallen hadden de Barbaarse vreemde veroveraars een militaire technologie ontdekt die superieur was aan de geregelde legers van de gesettelde beschavingen - meestal een variatie op het paard.
Dus als we aannemen dat het Westen anno 2,000 bedreigd is door de Islam, terwijl dat niet komt omdat de Islam een superieure beschaving is, moeten we dan concluderen dat de Islam momenteel over een superieure militaire technologie beschikt? Ik denk dat de vraag stellen neerkomt op haar beantwoorden.
En dus zitten een hoop aanhangers van "het Westen is bedreigd" nu serieus op hun stoel te schuiven. Ze zijn er heel erg van overtuigd dat het Westen bedreigd is, maar als je er twee minuten over nadenkt is het verdomd moeilijk om te zeggen hoe dat zou kunnen komen. En zoals dat vaak gaat wanneer bepaalde "conclusies" niet langer "volgen uit" bepaalde "premisses" is het resultaat dat de "conclusie" (die in werkelijkheid, natuurlijk, alleen maar het vooraf bepaalde dogma was) gewoon van een andere premisse wordt voorzien, en de "conclusie" is toch juist. En die nieuwe premisse is wat we wel eens "de Baarmoederstrategie" zien noemen. Meestal bij monde van één of andere Moslimleider (Ahmadinejad bewijst goede diensten, de laatste tijd) vernemen we dat we zullen verdronken worden in de hogere geboortecijfers van de Islam, en dat het hoogstens een kwestie van enkele generaties is, en God zal groot zijn - Cfr (2).
Nu wil ik er terzijde aan herinneren dat we op basis van de "bedreiging" al zijn uitgenodigd tot "nuke Mecca" (3) en tot "bombardeer Iran", en dat we er zelfs een land om zijn binnengevallen, en nu al meer dan drie jaar militair bezet houden, dat niemand had aangevallen, en niemand had bedreigd. Terwijl, als dat allemaal moet voortkomen uit het feit dat een mollah hoopt dat bevolkingsstatistieken extrapoleerbaar zijn, dat een beetje licht dreigt te worden. Maar zoals ik al zei, dit geheel terzijde.
Het punt is wel het volgende. Bevolkingsstatistieken, en groeicijfers in het bijzonder, zijn in heel, heel beperkte mate een functie van geopolitieke beslissingen. Ze zijn nog veel minder functie van beslissingen van 50 tot 75 jaar geleden - alsof de huidge Westerse cijfers een gevolg zouden zijn van wat mensen zichzelf wijsmaakten in de jaren 1956, of zelfs 1931. Cijfers over bevolkingsgroei zijn wel in vrij belangrijke mate functie van factoren als "armoede en welvaart". Dat kan je bijvoorbeeld zien op de volgende url:
http://tools.google.com/gapminder/index.html
Hier zie je op de X-as het inkomen per hoofd van een grote groep landen, voor het jaar 2,004. Die laten we staan. Op de Y-as zien we de levensverwachting, en ik stel voor dat je die verandert in "children per woman", (ofte de "vruchtbaarheid"). Je ziet een tamelijk sterk verband, waarbij de rijkste landen (rechts op de curve) ook de landen zijn die de laagste vruchtbaarheid hebben (laag op de curve). En als we even doen alsof er alleen maar een verband was tussen welvaart en bevolkingsgroei, dan is de hogere groei van de islam niet zozeer het wapen (laat staan de "strategie") van de bedreiging, maar stomweg een uiting van het feit dat de Islam stukken armer is dan het Westen. Of integendeel zelfs, een uitdrukking van het feit dat het slecht gaat met de Islam, vermits ze op één factor die in een sterk verband staat met ontwikkeling, juist heel slecht scoren.
Maar kom, dat was de vraag niet - en er zullen best wel degelijk andere factoren in het spel zijn. De vraag was wel of die vruchtbaarheid via de "baarmoederstrategie" een bedreiging voor het Westen kan zijn. Wel, laten we kijken. Beneden kan je het pijltje dat nu op 2,004 staat verplaatsen naar links, tot je de cijfers voor 1975 ziet. En in het tabelletje rechts kan je enkele landen selecteren. Ik probeer Iran en Saudi Arabië. Nu verschuif ik het pijltje dat op 1975 staat naar rechts tot ik weer in 2,004 ben. Wat je doorheen de jaren te zien krijgt is een crash die een exacte replica is van wat de Westerse landen hebben vertoond, maar dan decennia, en zelfs eeuwen geleden: de vruchtbaarheidsgraad crasht van zes en zeven naar twee (!) voor Iran en vier voor Saudi Arabië. Kom, zelfde oefening voor Marokko en Pakistan. Zelfde resultaat: why am I not surprised... Syrië en Egypte? Raad eens?
Het punt is dit. Heel het verhaal van de Islam die het Westen bedreigt is een fabel die zo ver van elk contact met de realiteit staat, dat het de term "hysterisch" nieuwe dimensies bezorgt. Het is een uiting van de typische haatpropaganda door iets dat eens te meer zijn qualificatie "dom rechts" (4) meer dan verdiend heeft. Zonder een schijn van interesse in de werkelijkheid isoleert het één elementje uit die werkelijkheid, wringt daarvan de betekenis compleet de nek om, tot ze iets fabriceren dat in die haatpropaganda past, en vervolgens sluit het zo hard de ogen voor de historische evolutie van hun eigen (zogenaamd determinerende) factor, dat je er kramp van zou krijgen in je tenen. Maar die ogen moeten ze nu eenmaal sluiten, want als je ze opent zie je dat de feiten nauwelijks nog slechter konden uitpakken voor de theorie van de "baarmoederstrategie" dan ze nu doen. En als de feiten, nog maar eens, niet kloppen, terwijl je er zeker van bent dat de theorie toch juist is - dan praat je toch alleen over dat deel van de cijfers dat je een schijn van gelijk bezorgt? Of niet soms?
---------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/hoe-zat-dat-nu-met-die-superieure.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/02/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/woorden-schieten-te-kort-nuke-mecca.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/rechts-en-toch-dom.html
OF http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/aanhangers-van-al-qaeda.html
3 opmerkingen:
De denkfout die je maakt is dat jij jezelf, en de domme rechtsen die de eindstrijd aankondigen, als geïsoleerde waarnemers ziet wierretoriek geen enkele invloed uitoefent op het verloop van de geschiedenis.
Cato zei "ceterum censeo, Carthago delenda est". Domme, rechtse, paranoïde praat, ongetwijfeld. Want als Carthago Rome had verwoest, dan hadden de Romeinse waarden toch kunnen overleven, zonder twijfel.
Maar als Cato zijn domme, rechtse, paranoide praat had ingeslikt, en Rome Carthago NIET had vernietigd, zouden de waarden van de Romeinse beschaving dan even goed hebben overleefd?
In alle voorbeelden van de geschiedenis waren er politici die rechtse, oorlogszuchtige paranoïde praat verkondigden. Jij komt ons nu vertellen dat die rechtse, oorlogzuchtige, domme, paranoïde praat nergens voor nodig is, want dat alle grote beschavingen hun belangrijkste waarden hebben kunnen laten overleven.
Tja, geef me dan eens een voorbeeld van een grote beschaving waar een nobele progressieve denker zoals jij erin slaagde om alle domme rechtse oorlogszuchtige paranoïde kwakers de mond te snoeren (of hen op vreedzame wijze overtuigde om vredelievende praat te verkondigen), waarop die beschaving vervolgens al dan niet onder de voet werd gelopen en al dan niet haar hoogstaande culturele waarden kon overleveren.
Die domme oorlogszuchtige rechtse paranoïde praat "is part of the equation". Schrap die term uit de vergelijking, en je krijgt misschien een andere uitkomst.
Churchill was rechts en paranoïd. Zo paranoid dat hij de nazi's als een bedreiging zag op een moment dat de 'verstandige' politici naar appeasement streefden. Misschien was Chruchill zelfs dom, als je hem bezig hoorde over de joden. Maar zonder hem hadden de Britten de tweede wereldoorlog verloren.
Part of the equation, dus ook onderdeel van de voorbeelden die je gaf.
Uim, als ik het goed begrijp heb je bezwaren tegen mijn opinie dat sommige opinies erg dom zijn. Fijn, dat mag. Maar wat ik hier een beetje mis is dat ik enkele problemen aangeef met bepaalde beweringen, maar in je tekst niet zie of je daar fouten in ziet staan. Je *hebt* het wel over "denkfout", maar ik zie je niets zeggen over hoe de filosofie van geen kanten klopt met de feiten.
In feite, nu ik er met de vraagtekens rond mijn ogen dwarrelend, nog eens doorheen lees, valt mijn oog op de volgende zin:
"Jij komt ons nu vertellen dat die rechtse, oorlogzuchtige, domme, paranoïde praat nergens voor nodig is"
Ah? Hoe weet jij dat? Staat dat hier ergens? Nee, zeker?
Wat er wèl staat is dat een hoop rechtse praat oorlogszuchtig, dom en paranoïde is. En ik ben er ook erg tevreden mee dat ik daar op wijs: ik ga het nog doen. Net zoals ik er ook erg tevreden over ben dat ik er, nu al vele jaren lang, op gewezen heb hoe dom, onwetend en paranoïde uitspraken als "de armoede is de schuld van het kapitalisme" zijn.
Natuurlijk, iemand zou me op gebeten toon kunnen vertellen dat ik daarmee vind dat die linkse propaganda "nergens voor nodig is", maar dat het nu eenmaal "part of the equation" is dat die linkse propaganda bestaat.
Wel, daar veeg ik dan vierkant mijn voeten aan, zie. Mocht je een serieus links blog kennen (niet die paranoide leraar aub) dat het over "de schuld van het kapitalisme heeft (en dat niet al overspoeld is door spamcommentaren), laat het weten, ik ga meteen kijken.
Ciaoooo, koen
Een reactie posten