Twee posts geleden had ik het over de mannetjes en vrouwtjes. Een simpele definitie leidde tot een stel mathematische probabiliteiten; die werden door het spel van “natuurlijke selectie” omgezet in biologische realiteiten en... nu kwam zomaar ineens het dak naar beneden!
Want verbeeld je, we hadden gezien dat het er voor vrouwtjes niet toe deed of ze veel of weinig “ondernemingsdrang” (knipoog, knipoog) voelden, maar dat de mannetjes met het verstrijken van de generaties wel meer en meer “krijgslustig” (giechel) moesten worden, omdat ze anders gewoon uit de genenpoel verdwenen. En dus “moesten” hun afstammelingen na voldoende generaties – lees: wijzelf – deze avonturiersdrang in de praktijk omzetten, en “moesten” we wel achter de vrouwtjes aanzitten, en dus was dat allemaal “natuurlijk” en het huwelijk of andere vormen van monogamie waren “onnatuurlijk” en dus was de wereld wreed en dom als die het anders zag.
Versta me niet verkeerd, ik ben niet van plan van de logica van het verhaal af te dingen. Ik ben wel van plan te suggereren dat een realiteit vaak veel complexer is dan een logica. En omdat dat laatste een zo vaak herhaalde bewering is dat het op de duur helemaal geen betekenis meer heeft, probeer ik dat met wat in het Engels een “teaser” heet: iets waaraan je gewoon kan voelen dat er iets niet klopt, zodat je er eens flink over kan gaan broeden.
We beginnen terug met de logica. Als vrouwtjes, per definitie, veel minder nakomelingen kunnen hebben dan mannetjes, dan zijn zij, als potentiële bron van nakomelingen “kostbaar” – en dus zijn mannetjes “goedkoop”. Bijvoorbeeld, stel dat 90% van de vrouwtjes uitsterft, maar dat alle mannetjes gespaard blijven. Dan zal er een gevecht om de overblijvende vrouwtjes ontstaan; zeg maar: om het toekomstig nakomelingschap, van een intensiteit om het voortbestaan van de samenleving in vraag te stellen. Terwijl, indien 90% van de mannetjes zou verdwijnen, dan zouden er ongetwijfeld een hoop sociale aanpassingen nodig zijn, maar er is geen enkele reden om aan te nemen dat de kansen op individueel voortplantingssucces van die vrouwtjes erg in het gedrang komt. Van mannelijke overbodigheid gesproken...
En dat zie je in de natuur! De mannetjes moeten met ellebogen werken, of met vleugels, staarten, geweiën en andere attributen om de aandacht van de vrouwtjes op henzelf te richten, en niet op de concurrentie. De mannetjes moeten compenseren met uiterlijk vertoon wat ze missen aan inhoud. De vrouwtjes daarentegen zijn de investeerders. Ze willen graag rustig keuren wat er hun richting uitkomt, en in zee gaan met wie in de smaak valt. En dus zie je dat mannelijke eenden parmantig en bontgekleurd ronddrijven op het water, terwijl de vrouwtjes er vervelend bruingespikkeld bijzwemmen. De beroemde pauwenstaart zijn staarten van mannetjes. Enzovoort: de mannetjes zijn de levende uithangborden, de vleesgeworden reclamecampagnes. Allemaal volgens dezelfde logica die maakt dat het ook de mannetjes zijn die achter de vrouwtjes aanzitten, en zelden omgekeerd.
En, sprak de logica aan het begin van dit stukje, zo was het dus ook bij de mens. Het is het mannetje dat de nood voelt aan ondernemingsdrang, en de vrouwtjes zijn “van nature”, uim: bedeesd. En zo vertelt primatoloog en anthropoloog Craig Stanford in zijn Significant Others, The Ape-Human Continuum the Quest for Human Nature, 2001, hoe hij was uitgenodigd om dit alles te komen uitleggen in een programma waarvan het publiek grotendeels uit mannen bestond. En toen de geleerde anthropoloog vooraf uiteenzette dat er toch wel héél veel meer aan de hand was, toen besloot de programmaleiding dat dat niet was wat het publiek wilde horen, en het interview ging naar een andere specialist.
Of hoe we bij het opstellen van onze theorieën worden gestuurd door wat we willen horen. En sta me toe dat gewoon verder te illustreren met het steken van nog wat stokken in de wielen. Hoe zit het eigenlijk met dat “natuurlijk gedrag” bij de mens? Je weet wel, het zijn de mannetjes die er veelkleurig en met veel uiterlijk vertoon bijlopen, en de vrouwtjes die bescheiden en onopvallend blijven. Klopt het zo’n beetje, ja? En zo neen, snel op zoek naar een ander blog, waar geen vragen over onverwachte problemen gesteld worden?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten